ابرچالش‌های پیش روی وزیر کار

 

در حال حاضر «فقر»، «بحران منابع آب کشور»، «مسائل زیست محیطی»، «صندوق بازنشستگی»، «بودجه دولت»، «نظام بانکی»، «بیکاری» و «بحران‌های اجتماعی» به عنوان ابرچالش‌های کشور مطرح می‌شوند. موضوعی که از سوی مسعود نیلی، مشاور اقتصادی رئیس جمهور در محافل مختلف هم از آنها نام برده شده است. اما در این بین بحران صندوق‌ها بازنشستگی»، «فقر مطلق»، «معضل بیکاری» و «بحران‌های اجتماعی» به عنوان ۴ ابر چالش در حوزه وظایف وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی قرار دارد. چالش‌هایی که علی ربیعی در صورت کسب رای اعتماد از خانه ملت، با آنها مواجه است!

 

صندوق‌های بازنشستگی به عنوان بخشی از نظام تامین اجتماعی، وظیفه تامین معیشت بازنشستگان را دارند؛ در حال حاضر ۱۸ صندوق بازنشستگی در کشور وجود دارد که بخش مهمی از این صندوق‌ها، توان پرداخت مستمری بگیران خود را هم ندارند؛ آبانماه سال گذشته بود که محمد نهاوندیان، رئیس دفتر رئیس جمهور در همایش صندوق‌های بازنشستگی گفت: وابستگی این صندوق‌ها به درآمدهای دولت در بازه زمانی سال‌های ٨٧ تا ٩٥ از ٣٦‌درصد به ٥٨‌ درصد رسیده است. 

 

وی با اشاره به آمار تکان دهنده هزینه صندوق‌ها نیز گفت: گردش مالی صندوق‌ها در سال ۹۴، بالغ بر ۴۰ میلیارد دلار بود در حالی که کل درآمد ارزی حاصل از فروش نفت خام به ۲۷ میلیارد دلار نمی‌رسد؛ رئیس دفتر رئیس جمهور این را هم گفت که هم‌اکنون آمار تکان‌دهنده‌ای از میزان گردش مالی پرداخت حقوق، مستمری و هزینه‌های درمان وجود دارد که بر اساس آن در سال ۹۴، ۱۲۰ هزار میلیارد تومان اعلام می‌شود که چیزی معادل ۴۰ میلیارد دلار است. همه این آمارها مهر تاییدی بر بحران در صندوق‌های بازنشستگی است که ربیعی یا هر وزیر دیگری باید برای آن چاره اساسی بی‌اندیشد. 

 

اما آمارهای نگران کننده‌ای از فقر مطلق به عنوان یکی دیگر از مسئولیت‌های وزیر آینده تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام می‌شود. «۱۲ میلیون نفر از جمعیت کشور زیر خط فقر قرار دارند!» این آماری است که محمد مخبر دزفولی، رئیس ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) نیمه تیرماه اعلام کرده است. به گفته وی وضعیت فقر در کشور بسیار نامناسب است به گونه ای که ۱۲ میلیون تن، زیر خط فقر مطلق قرار دارند و ۲۵ تا ۳۰ میلیون تن، زیر خط نسبی فقر بسر می‌برند. این آمار نشان می‌دهد ۱۵ درصد از جمعیت ایران زیر خط فقر قرار دارند! 

 

معضل بیکاری به عنوان یکی از ابرچالش‌های اقتصادی آمار نگران کننده‌ای دارد. در حال حاضر جمعیت بیکاری کشور بالغ بر ۳ و ۳۰۰ هزار نفر است! البته در کنار افزایش نرخ بیکاری، نرخ اشتغال نیز افزایش داشته اما نکته مهم افزایش سالانه جمعیت متقاضی نیروی کار به ویژه در قشر فارغ‌التحصیل است.  

 

هفته گذشته، اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور در جلسه علنی مجلس و در جریان دفاع از عملکرد دولت در حوزه اشتغال گفت: طی ۴ سال گذشته ۶۰۰ هزار شغل ایجاد شد در حالی که در ۸ سال دولت‌های نهم و دهم نرخ اشتغال در کشور صفر بود. یکی از چالش‌های پیش روی دولت، اشتغالزایی برای حدود یک میلیون نفر در سال است و دولت برای پاسخ به تقاضای فعلی در کنار تقاضای انباشت نیروی بیکار از سال‌های گذشته، ناگزیر به اشتغال یک میلیون نفر در سال است که این میزان اشتغالزایی رقم بزرگی خواهد بود. در عین حال بحران‌های اجتماعی از دیگر ابرچالش‌های پیش روی وزیر آینده این وزارتخانه است. بحران افزایش زنان بدسرپرست، متکدیان، معتادان و غیره را شامل می‌شود. 

 

راهکارهای ربیعی برای مقابله با ۴ ابرچالش اقتصادی چیست؟ 

 

اما ربیعی که به عنوان وزیر پیشنهادی تعاون، کار و رفاه اجتماعی روز چهارشنبه هفته گذشته در صحن علنی مجلس سخنرانی می‌کرد، در بخشی از اظهارات خود به برنامه‌های مقابله با این چهار ابرچالش اشاره کرد. 

 

ربیعی در همان جلسه و در مقابل دیدگان ملت، امحای فقر مطلق را نخستین اولویت خود اعلام کرد و گفت: نظریه و ایده پایه هر کاری است و امروز در زمینه سیاستهای رفاهی این وزارتخانه نظریه دارد. وی پیش از این هم بارها اعلام کرده بود در صورت کسب رای اعتماد از مجلس، رفع فقر مطلق مهمترین برنامه دولت دوازدهم است. 

 

در حوزه صندوق‌ها بازنشستگی نیز ربیعی بر بحران در تمام ۱۸ صندوق بازنشستگی کشور اعتراف کرد. او با بیان اینکه تقریباً همه ۱۸ صندوق بازنشستگی کشور با چالش و بحران مواجهندگفت: «امروز با پدیده‌ای روبرو شدیم که طی چهار سال گذشته ۱.۵ میلیون نفر به جمعیت بازنشستگان کشور اضافه شده‌اند.» 

 

وزیر پیشنهادی تعاون، کار و رفاه اجتماعی خروج صندوق‌ها از بنگاهداری را مهمترین استراتژی و برنامه خود در حوزه ساماندهی صندوق‌های بازنشستگی اعلام کرد. 

 

اما در حوزه بیکاری ربیعی نامحسوس بودن اشتغالزایی را پذیرفت و گفت: «امروز بسیاری معتقدند که اشتغالزایی طی سال های گذشته در جامعه محسوس نبوده و در بسیاری از خانوارها همچنان فرد بیکار وجود دارد، اما این را باید بدانیم که بیکاری و اشتغال متاثر از مسائلی چون تحولات جمعیتی است». 

 

وی در صحن علنی مجلس با تاکید بر نیاز اشتغالزایی سالانه برای حدود یک میلیون نفر اظهار داشت: «امروز رشد اقتصادی بیش از ۴۰۰ هزار شغل در سال نمی تواند اشتغال ایجاد کند، بنابراین باید با به کارگیری ابزارهای مختلف در جهت اشتغالزایی، نرخ بهره وری و اشتغال را افزایش دهیم؛ همچنین با این ابزارهای تکمیلی باید مازاد اشتغال موردنیاز را ایجاد کنیم. بدانید که برنامه های دولت در حوزه افزایش اشتغال آغاز شده است.» 

 

بر اساس این گزارش، ربیعی اگر مسئولیت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی را در صورت کسب رای اعتماد از مجلس بر عهده بگیرد، روزهای سختی پیش روی اوست. ساماندهی چهار ابرچالش اقتصادی قطعا از نخستین موضوعاتیست که ۴ سال آینده باید قضاوت شوند.