بازیِ قطر - عربستان جنگ است

روزنامه اصولگرای وطن امروز نوشت: بارها این عبارت را شنیده‌ایم که فوتبال، ورزشی تیمی است اما امشب می‌توانیم موقتا این تعریف کلیشه‌ای را به فراموشی بسپاریم، چرا که در دیدار 2 تیم قطر و عربستان‌سعودی از چارچوب گروه E جام ملت‌های آسیای 2019 امارات، این قبایل هستند که با هم رو در رو می‌شوند نه تیم‌ها؛ آل‌سعود در نبرد با بنی‌تمیم! بدویتی که از متن بازی مدرن بیرون می‌زند.

حتی انگار تاریخ بازی روز پنجشنبه 17 ژانویه در ورزشگاه زاید در ابوظبی نیز کارکردی جز یادآوری سال آغازین خصومت رسمی 2 شیخ‌نشین خرد و کلان عربی به هواداران فوتبال ندارد. اوایل تابستان 2017 بود که همزمان با نخستین سفر رئیس‌جمهور جدید ایالات متحده به عربستان و در حاشیه نمایش کمدی ترامپ و سلمان با آن گوی کذایی - که واقعا هم مثل ماشین زمان عمل کرد، اگرچه به جای پیش بردن آمریکا و سعودی در تاریخ، هر دو را به عصر توحش بازگرداند- رژیم ریاض به همراه 3 متحدش مصر، بحرین و امارات، دوحه را به جرم خیانت طرد کرده و جدا از تحریم سیاسی و اقتصادی شبه‌جزیره کوچک جنوب خلیج‌فارس، آن را تهدید به برخورد نظامی کردند. شبه‌جزیره‌ای که حالا با طرح جدی بن‌سلمان برای تبدیل مرز پرتنش «سلوی» میان 2 کشور به آبراهه‌ای 60 کیلومتری، در حال تغییر ماهیت جغرافیایی به یک جزیره است.

در هر حال جنون قدرت بی‌حد و مرز بن‌سلمان بر میل او به فوتبال که دارای قواعد و ضوابط خاص خود است می‌چربد. همان رویکرد بدوی و کینه‌توزانه‌ای که مالک‌الرقاب مجنون آل‌سعود ابتدا در قبال رقبای هم‌قبیله‌ای‌اش چون «بن‌نایف»، «مقرن بن‌عبدالعزیز» و «بن‌طلال» داشت و بعد به شکل وحشیانه‌تری در قطعه قطعه کردن خاشقجی نگون‌بخت که روزنامه‌نگار منتقد فامیل بود نمود پیدا کرد، در چالش با قبیله رقیب هم دیده می‌شود.

«آل‌ثانی» و «بنی‌تمیم» 2 قبیله‌ای هستند که تا قرن هفدهم میلادی هنوز از شهر «اشیقر» بر شمال نجد و جنوب عراق حکومت می‌کردند و از دیرباز تا امروز سلطه آل‌سعود را بر مسقط الراس تاریخی‌اش در مرکز شبه جزیره عربی به چالش کشیده‌اند. این دو در قالب یک قبیله واحد، 2 قرن پس از اشغال قطر و بحرین توسط اقوام دورشان همچنان در خاستگاه خود، سرزمین نجد، دومین قبیله صاحب قدرت سیاسی و اقتصادی محسوب می‌شوند.

وقتی الجزیره، رسانه بین‌المللی پرنفوذ جزیره گازی ثروتمند که پیش از آغاز رقابت‌ها به میزبانی امارات عربی متحده - که خصومتش با قطر دست‌کمی از خود سعودی‌ها ندارد - تلاش کرده بود تا شرایط را کمی برای کاروان فوتبالیست‌های عشیره آل‌ثانی که باید برای مسابقات به محدوده استحفاظی قبیله آل‌نهیان سفر می‌کردند تسهیل کند، در تارنمایش در مقاله‌ای به قلم «صبا عزیز»، جلوگیری از ورود «سعود المحمدی» نایب‌رئیس فدراسیون فوتبال قطر به امارات را در آستانه آغاز رقابت‌ها سوءتفاهمی نه‌چندان مهم خوانده و در کمال خونسردی همگان را به عدم اختلاط فوتبال و سیاست فراخواند.

این لحن بی‌طرفانه بیشتر از چند ساعت دوام نیاورد و وقتی تیم خبرنگاران شبکه قطری برای پوشش مسابقات توسط پلیس امارات از فرودگاه دیپورت شدند، الجزیره که چند روز جلوتر حتی با خوشبینی به پیشواز پیشنهاد یک مقام ورزشی اماراتی درباره میزبانی مشترک 2 کشور در جام‌جهانی 2022 رفته بود، ناگهان حملاتش را متوجه میزبان جام ملت‌های 2019 کرد و به بایکوت رسانه‌ای تیم‌ملی قطر و گزارش‌هایی از منع حضور عمده هواداران و خبرنگاران این کشور در میادین اشاره کرد.

همین حالا هم نگرانی‌ها از دخالت‌های فاجعه‌آمیز میزبان اماراتی و شریک سعودی‌اش در داوری و روند مسابقات کم نیستند. می‌گویند «فوتبال مساله‌ای فراتر از مرگ و زندگی است» اما این بار در سایه یک جنگ بدوی قبیله‌ای، فوتبال با همه ابعاد مدرنش به شکلی شرم‌آور به ناچیزترین مساله مسابقه سعودی-قطر تقلیل یافته است.