فاکتورهای حمایت صحيح و اصولي از صنعت خودرو کشور چیست؟

به گزارش خبرخودرو، در روزهای اخیر اقداماتی در جهت حمایت از خودروسازی کشور نظیر آزادسازی قیمت خودرو و احتمال اعطاء تسهیلات 15 هزار میلیارد تومانی و موارد دیگر صورت گرفته است. عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت بیان می کند که حمایت ها از خودروسازی کشور –ازجمله حمایت های اخیر- همواره به شکل دست و پا شکسته و غیردقیق انجام شده و نیز خروجی خودروسازی کشور به شکل دست و پا شکسته تحویل گرفته شده است. وی در ادامه به تشریح حمایت های درست و سازنده از صنعت خودروسازی کشور می پردازد.

ابوالفضل خلخالی در گفتگو با خبرنگار خبرخودرو درخصوص حمایت های اخیر از خودروسازی کشور، گفت: وقتی یک بخش تولیدی در کشور وجود دارد باید به صورت جدی مورد حمایت قرار گیرد. این یک واقعیت بوده و نمی توان انتظار داشت فرآیند تولید بدون حمایت توسعه یابد.

وی افزود: تولید، یکی از پایه های مهم اقتصاد ملی بوده که می تواند موجب رشد و ارتقاء اقتصاد ملی شود. ما باید از فرآیندهای تولیدی حمایت های جدی و دقیقی داشته باشیم. این حمایت ها می تواند شکل های مختلفی داشته باشد. در بخش تولید، صنعت خودرو یکی از مهم ترین صنایع در دنیا به حساب آمده و کشورهای بزرگ اقتصادی نظیر چین، ژاپن، آمریکا، فرانسه و آلمان همگی خودروساز و از قدرتهای اقتصادی بزرگ دنیا هستند که این نشانگر اهمیت صنعت خودرو است.

عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت افزود: در کشور ما با تمام ناملایماتی که تاکنون وجود داشته صنعت خودرو توانسته خود را سر پا نگه دارد. لازم است برای صنعت خودرو یک حساب جداگانه باز کنیم. امروز آمریکا که در تمام دنیا در حال اعمال فشار جدی به ایران است اولین آیتم هدف را صنعت خودرو کشور قرار داده و اینها همگی بیانگر اهمیت صنعت خودرو بوده و نیز بیانگر این است که باید از این صنعت حمایت نماییم.

خلخالی افزود: با دقت در حمایت هایی که دولت ها از صنعت خودرو به عمل آورده اند متوجه می شویم که این حمایت ها حساب شده و دقیق و قابل توجه نبوده است. حدود 55 درصد مالیات کشور را بخش صنعت پرداخت کرده که بخش عمده ای از آن به عهده صنعت خودرو بوده و در مقابل، بخش خدمات کمتر از 20 درصد مالیات را پرداخت نموده، اما وقتی به حمایت ها مراجعه می کنیم ملاحظه می شود که تسهیلات بانکی و حمایت های دولتی در بخش خدمات بالای 70 درصد و در بخش صنعت و به صورت خاص حوزه خودرو کمتر از 20 درصد بوده است. به عبارتی با مراجعه به آمار و ارقام متوجه می شویم که صنعت خودرو کشور مورد حمایت حساب شده واقع نشده است.

وی افزود: گاهی اوقات با مطرح شدن حمایت ها بحث بازار انحصاری مطرح می شود، بازار انحصاری حمایت به حساب می آید اما بازار داخل در سالهای مختلف با بازار خودروهای خارجی مورد تهدید بوده است؛ از طرفی وقتی حمایتی را انجام می دهیم و امتیازی را برای خودروساز در نظر می گیریم نباید در مقابل حرکتی انجام دهیم -مثل اعمال مالیات ها- که آن حرکت را خنثی نماییم.

عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت افزود: امسال خودروسازی و زنجیره تامین با یک بحران جدی مواجه بود. نرخ ارز افزایش زیادی داشت و تورم در بسیاری از بخش ها چند برابر شد؛ در مقابل، خودروساز بازار خود را نیز از دست داد یعنی خودروساز در هشت ماه گذشته نتوانست خودرو بفروشد. بنابراین خودروساز امسال به صورت خاص نیاز به کمک دارد.

خلخالی افزود: آیتم هایی که اخیرا از سوی دولت به عنوان حمایت از خودروسازی کشور مطرح شده هنوز ناچیز بوده و هدفمند نیست. حمایت باید جدی باشد؛ در حال حاضر در بخش های زنجیره تامین خودروسازی با معزل بیکاری افراد مواجه هستیم و اشتغال در زنجیره تامین خودروساز که حدود 800 هزار نفر را پوشش می دهد با مشکل مواجه شده و بسیاری از قسمت ها با تعدیل و اخراج نیرو مواجه شده اند و نیز بعضی از قطعه سازان در حال فروش ماشین آلات خود هستند. برای حمایت درست باید بازار یک بازار مدیریت شده باشد.

وی افزود: باید تمامی حمایت های درست از خودروساز صورت گیرد و در خروجی نیز باید از خودروساز بازخورد و خروجی صحیح مطالبه کنیم، اما روال این بوده که حمایت ها را دست و پا شکسته انجام می دهیم و در بخش خروجی نیز دست و پا شکسته تحویل می گیریم. باید حمایتی بسیار دقیق و درست و جدی از خودروساز انجام دهیم و در خروجی از خوردوساز، یک خودرو باکیفیت بخواهیم که علاوه بر برآورده ساختن استانداردهای ملی، استانداردهای بازار رقابتی را نیز برآورده کند.

وی افزود: باید سازمان های نظارتی مثل سازمان استاندارد، بدون هیچگونه اغماضی خودرو را به لحاظ کیفیت ارزیابی نمایند. ما باید تست های تاییدیه نو را بسیار دقیق و بدون هیچگونه اغماضی انجام دهیم و در خروجی، خودرو با کیفیت و محصولات متنوع تحویل گیریم. خودروساز باید محصولات سالیانه و جدید تحویل بازار دهد و این ها می تواند مبنای ارزیابی خودروساز باشد. اما ما حمایت را به شکل دست و پا شکسته انجام می دهیم و در بحث استانداردها نیز از بعضی از مسائل می گذریم. مثلا خودروساز همچنان محصول 10 سال پیش را به بازار عرضه می کند. بنابراین باید حمایت جدی و دقیق داشته باشیم و خروجی را نیز به شکل دقیق و درست تحویل گیریم.

خلخالی درخصوص حمایت درست از خودروسازی کشور گفت: یک مورد، حمایت در حوزه بازار است. ما باید در بازار برنامه داشته باشیم. مثلا کره جنوبی به مدت 10 سال ورود هرگونه خودرو اعم از CKD، SKD و CBU را متوقف کرد؛ البته چنین فرایندی باید مشخص و روشن باشد، مثلا مدت زمان طرح مشخص شود که 10 ساله خواهد بود و بعد از 10 سال بازار باز می شود و یا تدریجی در یک بازه زمانی مشخص بازار باز می شود و تعرفه ها به چه مقداری می رسد.

عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت افزود: مورد دیگر، بحث حمایت های مالیاتی است که باید تسهیلات مالیاتی برای تولید کننده در نظر گرفته شود. حدود 3 هزار شرکت در زنجیره تامین خودروسازی کشور وجود دارد و لازم است مالیات تولید کننده با مالیات بخش خدمات و واسطه گر متفاوت باشد و نباید به تولیدکننده فشار مالیاتی وارد شود.

وی افزود: حمایت دیگر، در حوزه تسهیلات بانکی است که نباید سودهای حدود 20 درصد برای تولیدکننده اعمال شود. باید از تولیدکننده متناسب با درآمدی که در توجیه اقتصادی اش مورد تایید و درآمد قطعی است بهره بانکی اخذ شود و مسیر دسترسی به تسهیلات بانکی برای تولید کننده سهل و میسر باشد. این مسائل می تواند به بخش تولید کشور کمک کند.

وی افزود: اگر تولیدکنندگان ما با موانعی که دولت سر راه آنها قرار می دهد مواجه نباشند امروز بهترین شرایط برای ارتقاء بخش تولید کشور وجود دارد. زیرا با جابجایی نرخ ارز، امروز تولیدکنندگان کشور می توانند بهترین شرایط را داشته باشند و بازار داخل و بازار منطقه را در دست گیرند. به شرط اینکه آنچه که می تواند به عنوان بهترین حمایت تعبیر شود صورت گیرد، بهترین حمایت این است که دولت تا این حد در مسائل تولیدکنندگان مداخله نکند.

عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت افزود: باید قوانینی داشته باشیم و بتوانیم قوانینی ایجاد نماییم که پایدار باشند یعنی با تغییر دولت ها و آدم ها تغییر نکنند. متاسفانه در کشور ما آدم ها و مسئولین اختیارات بسیار زیادی دارند. اختیارات مسئولین باید محدود شود و نباید با تغییر یک مسئول، فرد بعد قادر باشد تا این حد در قوانین تغییر ایجاد کند. هر روز قوانین کشور ما در حال تغییر است و مهم ترین حمایت این است که قوانین تبدیل به قوانین پایدار شده و مداخله دولت در امور تولید کنندگان کاهش یابد. اگر امر قانونگذاری صحیح باشد تا این حد نیاز به تغییر قوانین وجود ندارد.

خلخالی گفت: یکی از اشکالات در کشور این است که اکثر بخش هایی که فعال اقتصادی هستند بخش های دولتی می باشند. برای کاهش مداخله دولت، مهم ترین موضوع این است که مجموعه های دولتی واگذار شوند. دخالت دولت همراه با رانت و فساد بوده و اکنون یکی از مهم ترین بحث ها در حوزه خودرو خصوصی سازی است. خودروسازان بزرگ کشور مثل ایران خودرو و سایپا باید به سمت واگذاری مجموعه های اقماری بزرگ خود پیش روند که این امر می تواند کمک بزرگی باشد.

عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت درخصوص نحوه دخالت درست مجلس در حوزه خودرو گفت: دخالت مجلس باید به این شکل باشد که تغییرات قوانین و قواعدی که تولید کنندگان می توانند آنها را سرلوحه کار خود قرار دهند به حداقل ممکن رسد و تا این حد در قوانین مربوط به عملکرد شرکت ها در حوزه تسهیلات، بیمه، مالیات، واردات و صادرات و گمرک تغییر روزانه و مکرر به وجود نیاید. مساله کنترل و تثبیت نرخ ارز نیز بسیار مهم است.