حکمت ولادت امیرالمؤمنین (ع) در کعبه

کعبه خانه خدا و هزاران سال عبادتگاه بوده، اما بعد‌ها اعراب به تقلید از دیگران بت‌ها را به عنوان نشانه خدا در کعبه قرار دادند و مورد پرستش قرار می‌دادند. همه مردم مکه بت‌پرست نبودند. بلکه برخی از اعراب مکه و اطراف همه ساله بر اساس سنت ابراهیمی برای انجام مراسم حج به مکه آمده وخانه خدا را طواف می‌کردند، کعبه برای بسیاری عبادتگاه بود و بر همین اساس وقتی ابرهه خواست ویران کند، خداوند با ابابیل آنان را نابود کرد.

از این رو قداست کعبه محفوظ بود، ولو در آنجا بتی هم بوده باشد. اماکن مقدس گاهی اینگونه مورد اهانت واقع شده، ولی قداست و معنویت آن هرگز از بین نرفته کعبه نیز اینگونه بود که هم مؤمنان در آن به پرستش خدا مشغول بودند وهم بتپ‌رستان که سرانجام پیامبر (ص) وامیرمؤمنان (ع) بت‌ها را شکستند.

درباره حکمت ولادت آن حضرت در کعبه

درباره حکمت ولادت آن حضرت در خانه خداوند مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه‌های علمیه می‌نویسد:

توجه ویژه خداوند به تربیت انبیا به جهت:

۱- اصل مسلم کرامت و شرافتی که به انسان داشته «ولقد کرمنا بنی آدم» و برای او از جنس خودش و انسان‌های خاص پیامبری مبعوث کرده است.

۲- همه انبیاء مورد توجه خداوند و در شرایط خاص تربیت یافته‌اند که با مراجعه به داستان آنان در منابع معتبر می‌توان به این مسأله پی برد:

ابراهیم در شرایط خاص تولد و تربیت یافت. موسی در شرایط خاص تربیت یافت که در قرآن داستان آن ذکر شده است (۱) پیامبر خاتم در شرایط خاص تولد و تربیت یافت، یتیم بود. (۲) وتحت مراقبت خاص خداوند تربیت یافت و ملکی از فرشتگان بزرگ الهی همواره مربی او بود. (۳)

۳- امیرمؤمنان (ع) نیز جانشین خاتم پیامبر (ص) بود؛ لذا سزاوار است خداوند توجه ویژه از آغاز ولادت به او داشته باشد. هم جهت شناساندن جایگاه ولای او و هم عنایات خاص به او از طرف خداوند در تربیت حضرت، کعبه خانه خداوند است و این امتیاز منحصر برای علی (ع) است که در خانه خداوند متولد شود تا معنای علی مع الحق والحق مع علی مصداق پیدا کند.

ولادت آن حضرت درکعبه براساس گزاره‌های تاریخی

براساس گزاره‌های تاریخی آن حضرت بنابر قول اکثر علما و مورخان در روز جمعه در حالى ‏که سیزده روز از ماه رجب مى‌‏گذشت، پاى به عرصه وجود گذاشت. در فصول المهمه تاریخ تولد آن حضرت، شب یکشنبه بیست و سوم رجب ذکر شده است و در روایتى دیگر تولد آن حضرت را در روز یکشنبه هفتم شعبان، پس از گذشت سى سال از واقعه عام الفیل، ثبت کرده‌‏اند. برخى آن را بیست و نه سال پس از تولد خود پیامبر (ص) دانسته‌‏اند که سى سال از آن ماجرا مى‏‌گذشته است.

همچنین در این ‏باره گفته شده که آن حضرت بیست و هشت سال قبل از بعثت پیامبر (ص)، دوازده سال داشته و یا ده ساله بوده که این قول در کتاب اصابه صحه گذارده شده است. گفته‌‏اند آن حضرت پیش از هجرت بیست و سه سال داشته، ولى برخى دیگر گویند آن حضرت در آن هنگام بیست و پنج سال از عمرش مى‏‌گذشته است.

تولد آن حضرت در مکه و در خانه کعبه‏ بوده است. چنان‏که در کتاب‌هاى فصول المهمه ابن صباغ مالکى، مروج الذهب مسعودى، ارشاد مفید و سیره حلبیه على بن برهان الدین حلبى شافعى بر این مطلب تصریح شده است. در کتاب اخیر الذکر آمده است که در سال سى‏ام از ولادت پیامبر (ص) على بن ابیطالب (ع) در خانه کعبه به دنیا آمد. مفید در ارشاد نوشته: پیش از على و پس از او، نوزاد دیگرى در خانه خدا پاى به عرصه وجود نگذاشت و این‏ امر اکرامى از جانب خداوند و تجلیلى براى بزرگداشت شخصیت آن حضرت بود. (۴)

آلوسى در شرح قصیده عینیه عبد الباقى مى‌‏نویسد: مسأله تولد حضرت امیر کرم الله وجهه در خانه خدا امرى مشهور در جهان بوده و در کتاب‌هاى شیعى بر آن تصریح شده است.

سید حمیرى در این‏ باره گوید: مادر على او را در حرم امن الهى و مسجد بزاد، جایى که مرگ على هم در آنجا بود. این زن، نورانى و پاک و صاحب نسبى گرامى و بزرگ بود. پاک شد و فرزند و مکانى که او را در آن بزاد پاک شدند. در شبى که ستاره‌‏هاى شوم و بدیمن پنهان و ستاره‏‌هاى نیکبختى با ماه درخشان هویدا شدند. به دست نیامد در شکافتن قابله‏‌ها مانند او، مگر محمد پیامبر، پسر آمنه.

عبد الباقى عمرى در قصیده عینیه پرآوازه‌‏اش مى‌‏گوید: تو على هستى که در بلندآوازگى برتر از بلندایى، زیرا در بطن مکه و در میان خانه خدا زاده شدى.

مى‌‏گویند وقتى آن حضرت (ع) به دنیا آمد، مادرش او را به اسم پدر خود اسد بن هاشم، حیدر نام نهاد؛ چرا که حیدر یکى از نام‌هاى شیر بود. اما وقتى پدرش آمد او را به نام على خواند و گفت: او را على نامیدم تا بلندى منزلت و افتخار و عزت همیشگى براى او پایدار بماند.

على (ع) خود در روز جنگ خیبر چنین سروده است: من همانم که مادرم مرا حیدر نامید که همچون شیر بیشه‏‌ها خشم و غضبى سخت دارم.

*پی‌نوشت‌ها:

۱-سوره قصص/۷-۱۴،

۲- ضحی/۶،

۳- نهج البلاغه، خطبه قاصعه شماره ۱۹۲،

۴-الارشاد، ج۱، ص۵