آمارهای جالب از نمایشگاه کتاب تهران

ایران آرت: آمارهای سامانه‌های جست‌و‌جوی سی‌و‌دومین نمایشگاه کتاب تهران منتشر شده است. آمارهایی که نتیجه‌های جالبی را پیش چشم می‌گذارد. بنابر آمار کمیته اطلاع‌رسانی نمایشگاه کتاب که خبرگزاری ایبنا منتشر کرده است، نزدیک به 700هزار جست‌و‌جو در پایگاه اطلاع‌رسانی نمایشگاه سی‌و‌دوم و سامانه‌های جست‌و‌جوی مستقر در نمایشگاه صورت گرفته است.

براساس این آمار 207هزار جست‌و‌جوی کتاب، 153هزار جست‌و‌جوی نویسنده، 117هزار جست‌و‌جوی ناشر و 18هزار جست‌و‌جوی موضوعی در پایگاه نمایشگاه سی‌و‌دوم و 134هزار و 319بار جست‌وجوی کتاب، 17هزار و 844بار جست‌وجوی موضوعی در سامانه‌های مستقر در نمایشگاه انجام شده است.

به گزارش همشهری، غلبه جست‌و‌جوی عنوان کتاب‌ها و نام نویسندگان بر جست‌و‌جوهای موضوعی نشان می‌دهد که مخاطبان با آگاهی بیشتری به جست‌و‌جوی کتاب می‌پردازند و جست‌و‌جوهای موضوعی صرف کمتر شده‌ است. جست‌و‌جوگران با آگاهی و آمادگی بیشتری به نمایشگاه می‌آیند و در مقایسه با سال‌های گذشته حرفه‌ای‌تر شده‌اند.

"ملت عشق" همچنان در صدر

از میان کتاب‌ها "ملت عشق" همچنان درصدر است. در سال‌های اخیر هر بار که آماری از فروش چه در نمایشگاه کتاب یا طرح‌های فصلی خرید کتاب اعلام شده، رمان "الیف شافاک" از صدرنشینان فهرست فروش بوده است.

"انسان خردمند" اثری از یووال نوح هراری در جایگاه دوم ایستاده است. کتابی که شایعه ممنوعیت آن در نمایشگاه کتاب نیز شنیده شد اما در جست‌و‌جو در میان صدرنشین‌ها قرار گرفته است. پس از آن کتاب "خودت باش دختر" نوشته ریچل هالیس قرار دارد، کتابی که به تازگی به جمع پرفروش‌ها پیوسته است. "من سر قولم هستم" رتبه چهارم جست‌و‌جوها را نوشته‌ها و عکس‌های اینستاگرامی امیرعلی قاف یکی از سلبریتی‌های نوظهور اینستاگرام که در روز دوم نمایشگاه صف طولانی برای جشن امضای کتابش در نمایشگاه برپا شد، در اختیار دارد.

رتبه پنجم از آن "دنیای سوفی" است؛ رمانی که روایت تاریخ فلسفه است. ترجمه‌های متعددی از اثر یوستین گوردر به فارسی در بازار نشر موجود است که معروف‌ترین‌شان ترجمه حسن کامشاد است.

"کیمیاگر" پائولو کوئیلو، در رتبه ششم جست‌و‌جوها ایستاده است. بیش از یک دهه از دوره یکه‌تازی پائولو کوئیلو در بازار کتاب ایران گذشته است اما جالب است که مخاطبان همچنان در جست‌و‌جوی کتاب‌های او هستند.

"اکنون" سروده فاضل نظری در رتبه هفتم است. انتشارات سوره مهر به‌تازگی جشن پانصدهزارمین نسخه از کتاب‌های شعر فاضل نظری را برپا کرد. همزمان همه کتاب‌های او جزو پرفروش‌ترین‌های نمایشگاه بوده‌اند؛ به‌ویژه "اکنون" که آخرین دفتر غزل‌های او است.

"جزء از کل" نوشته استیو تولتز که در سال‌های اخیر همواره جزو پرفروش‌ها بوده است در جست‌و‌جوها در رتبه هشتم قرار دارد.

در یک سال گذشته بیش از 10میلیون نسخه از "شدن" اثر میشل اوباما در دنیا به فروش رفته است. کتابی که خاطرات میشل اوباما، همسر رئیس‌جمهور سابق آمریکاست. "شدن" از کتاب‌هایی است که مترجمان و ناشران بسیاری تلاش کردند برای ترجمه زودتر آن از یکدیگر سبقت بگیرند و اکنون چند ترجمه از آن با فاصله اندکی به بازار آمده است.

"وقتی نیچه گریست" به قلم اروین یالوم رتبه دهم را دراختیار دارد. رمانی تاریخی که در مرز ادبیات و روانشناسی قدم می‌زند. "وقتی نیچه گریست" از کتاب‌هایی است که به مرور مخاطبانش زیادشده‌اند. توصیه کتاب در کارگاه‌ها و کلاس‌های روانشناسی یکی از دلایل اقبال به این کتاب است.

یک جوان در میان پیشکسوت‌ها

در آمار نویسندگان نیز با ترکیبی از پیشکسوت‌ها و جوان‌ها و نویسندگان عامه‌پسند و نویسندگان جدی‌‌تر مواجهیم. نویسندگانی که فارغ از ارزشگذاری آثارشان، وارد باشگاه پرفروش‌ها شده‌اند. در عین حال از تنوع سلیقه‌ مخاطبان ایرانی حکایت می‌کند. فاضل نظری، سیمین دانشور، هوشنگ ابتهاج، صادق هدایت، نادر ابراهیمی، محمود دولت آبادی، کریم زمانی، برایان تریسی، میشل اوباما رتبه‌های اول تا نهم جست‌و‌جوی نام نویسندگان در نمایشگاه کتاب بوده‌اند.

فاضل نظری بر صدر نشسته است تا نشان دهد جوان اول شعر ایران است. غزل‌های او چنان که گذشت با اقبال بسیار مخاطبان در سال‌های اخیر مواجه شده است.

نکته جالب توجه این فهرست حضور زنده‌یاد سیمین دانشور در رتبه دوم است؛ نویسنده‌ای که با "سووشون" و "جزیره سرگردانی" در رمان فارسی می‌درخشد اما اینکه چند سال پس از درگذشت او همچنان مخاطبان ایرانی در جست‌وجوی آثار او هستند نشان می‌دهد که بانوی رمان ایرانی همچنان زنده است.

امیرهوشنگ ابتهاج (سایه) همواره در میان مخاطبان غزل کلاسیک فارسی جایگاه خودش را داشته است؛ جایگاهی که در نیم قرن گذشته گاه در اختیار دیگران قرار گرفته اما پس از مدتی سایه دوباره به صدر برگشته است. آقای سایه در رتبه سوم جست‌و‌جوها قرار دارد.

نمی‌توان از رمان فارسی حرف زد و نامی از صادق هدایت به میان نیاورد. نویسنده‌ای که "بوف‌کور" او بر تارک رمان مدرن فارسی است. نام صادق هدایت چهارمین نامی است که بیشتر از بقیه جست‌و‌جو شده است.

محمود دولت‌آبادی شمایل نویسنده ایرانی است. آقای کلیدر در یک سال گذشته با "طریق بسمل شدن" و "عبور از خود" و "بیرون در" را منتشر کرد. سال گذشته "طریق بسمل" پرفروش‌ترین کتاب نمایشگاه سی و‌یکم شد و امسال

"بیرون در" از آقای دولت‌آبادی به نمایشگاه کتاب آمد تا نام آقای دولت‌آبادی یکی از صدرنشینان جست‌و‌جوی نام نویسندگان ایرانی باشد.

هرچه بیشتر می‌گذرد بر شمار مخاطبان زنده‌یاد نادر ابراهیمی افزوده می‌شود؛ "بار دیگر شهری که دوست می‌داشتم" و "یک عاشقانه آرام" خوش‌اقبال‌ترین آثار او در سال‌های اخیر بوده‌اند. نام نادر ابراهیمی در رتبه ششم جست‌و‌جوی نام نویسنده‌هاست.

اما کسی که معادله جست و‌جوها را در میان نویسندگان ایرانی به هم می‌زند کریم زمانی است؛ پژوهشگر خلوت‌گزیده‌ای که سال‌های بسیاری را به شرح و تفسیر آثار مولوی پرداخته است. نام کریم زمانی آمده است تا نشان دهد ادبیات کلاسیک ایرانی، به‌ویژه مثنوی معنوی، همچنان مخاطبان خودش را دارد.

چند سالی است که از بلندگوهای نمایشگاه صدای تبلیغ مکرر "قورباغه‌ات را قورت بده" به گوش نمی‌رسد اما نام برایان تریسی در میان ده تای اول جست‌و‌جوهاست که کتاب‌های عامه‌پسند روانشناسی و موفقیت نیز سهمی در میان جست و جوها داشته باشند. رتبه نهم جست‌و‌جوها نیز در اختیار میشل اوباماست.

نام‌های ناشران

براساس همین آمار نشرهای "چشمه"، "جنگل"، "قطره"، "افق"، "ققنوس"، "نگاه"، "نیلوفر"، "سوره مهر"، "نی"، "هرمس" 10 ناشر نخست در جست‌و‌جوی مخاطبان بوده‌اند.

تنوع سلیقه‌ها

آمارهای جست‌و‌جو، سلیقه کلی مخاطبان ایرانی را در نمایشگاه کتاب نشان می‌دهد. بسیاری از مخاطبان در جست‌و‌جوی نام‌های آشنای ادبیات معاصر بوده‌اند از صادق هدایت و سیمین دانشور تا محمود دولت‌آبادی و امیرهوشنگ ابتهاج، بسیاری دیگر نیز به‌دنبال کتاب‌های پرفروش روز بوده‌اند. مثل "شدن" از میشل اوباما یا کتاب‌های روانشناسی و رمان‌های پرخواننده‌ای که در میان مخاطبان ایرانی، به‌ویژه زنان، گل کرده‌اند مثل "ملت عشق". اما فارغ از این آمارها همین‌که مخاطبان بسیاری به‌دنبال کتاب‌ها و نویسندگان بوده‌اند در روزگار نه‌چندان خوب بازار کتاب، جای خوشوقتی و امیدواری است.