کیفیت باثبات خودروهای داخلی

دنیای اقتصاد : دومین گزارش کیفیت خودروهای داخلی طی سال‌جاری اعلام شد و طبق آن، تنها یک خودرو در مقایسه با گزارش قبلی ارتقای کیفی یافته و سایر محصولات ثبات داشته‌اند.

بنا بر این گزارش که شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران آن را منتشر کرده، ۳۹ خودرو تولید و مونتاژ داخل مورد بررسی کیفی قرار گرفته و با توجه به سطح کیفیت‌شان، ستاره دریافت کرده‌اند. طبق روش شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران برای ارزیابی کیفی خودروها، هر محصول بسته به امتیازات کسب شده، بین یک تا پنج ستاره کیفی دریافت کرده و در دسته قیمتی خود جای گرفته است. اخذ یک ستاره، نشان‌دهنده حداقل کیفیت یک خودرو بوده و هرچه تعداد ستاره‌ها بالاتر باشد، به معنای آن است که آن خودرو از سطح کیفی بهتری برخوردار است. در گزارش کیفی اردیبهشت، همچنان تنها پژو ۲۰۰۸ مونتاژی ایران‌خودرو توانسته پنج ستاره کیفی را به دست بیاورد و سایر خودروها بین دو تا چهار ستاره کسب کرده‌اند. با توجه به ستاره‌های کسب شده توسط خودروهای ارزیابی شده در دومین ماه امسال، حدود ۳۱ درصد خودروها معادل ۱۲ محصول توانسته‌اند چهار ستاره کیفی را به‌دست بیاورند. همچنین حدود ۳۶ درصد خودروها یعنی ۱۴ محصول نیز سه ستاره کیفی حاصل کرده‌اند تا کیفیتی متوسط را از آن خود کرده باشند. در نهایت ۱۲ خودرو نیز کماکان دو ستاره باقی مانده‌اند و این یعنی حدود ۳۳ درصد خودروهای ارزیابی‌شده در اردیبهشت حداقل کیفیت را دارا بوده‌اند.

شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران اما مانند گزارش قبلی خود، به دلیل انفجار قیمت خودرو، دسته‌بندی سابق (تفکیک خودروها در دسته‌های قیمتی زیر ۲۵ میلیون تومان، ۲۵ میلیون تا ۵۰ میلیون تومان، ۵۰ تا ۷۵ میلیون تومان، ۷۵ تا ۱۰۰ میلیون تومان و بالای ۱۰۰ میلیون تومان) را لحاظ نکرده است. بر این اساس، خودروها در دسته‌های قیمتی یک تا پنج قرار گرفته‌اند. اگر قیمت‌های کارخانه را ملاک قرار دهیم، سطح قیمتی پنج به‌طور کامل در اختیار خانواده پراید است که کف قیمت آنها به ۳۵ میلیون تومان رسیده است. در سطح قیمتی چهار نیز با مبنا قرار دادن نرخ‌های کارخانه‌ای، کف قیمت ۴۰ میلیون تومان است و با همین پیش‌فرض‌، کف قیمت در سطح قیمتی سه نیز ۱۴۵ میلیون تومان برآورد می‌شود. در سطح قیمتی دو اما کف قیمت حداقل ۲۱۰ میلیون تومان است و در نهایت سطح قیمتی یک هم کف قیمت حداقل ۲۷۳ میلیون تومانی را به خود می‌بیند. نکته دیگری که در گزارش کیفی اردیبهشت به چشم می‌خورد، بازگشت چانگان و هایما S۵ به لیست ارزیابی خودروها است، با این حال خبری از اکسنت و ساندرو اتومات نیست. این دو خودرو در گزارش کیفی فروردین غایب بودند و غیبت‌شان در دومین ماه امسال نیز ادامه یافته است.

هرچه هست، بنابر گزارش شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران، سطح کیفی کلی خودروهای داخلی در اردیبهشت امسال ثابت مانده است، هرچند مشخص نیست با توجه به تحریم‌های سخت، این وضع تا چه زمانی ادامه خواهد داشت.

بازگشت چانگان و هایما S۵ به گزارش کیفی

اما به سراغ جزئیات کیفیت خودروهای داخلی در دومین ماه بهار برویم تا مشخص شود سطح کیفی آنها از چه شرایطی برخوردار بوده است. در گزارش منتشره، بازهم خودروهای به اصطلاح گران‌قیمت، بیشترین ستاره‌ها را نصیب خود کرده‌اند. بر این اساس، در گروه خودروهای سطح قیمتی یک، با دو عضو مونتاژی یعنی مزدا۳ شرکت بهمن موتور و سوزوکی گرند‌ویتارای ایران‌خودرو خراسان روبه‌رو می‌شویم که هر دوی آنها موفق به کسب چهار ستاره کیفی شده‌اند.

این خودروها در گزارش فروردین ۹۸ نیز همین تعداد ستاره را کسب کرده بودند، بنابراین تغییر کیفیت خاصی در آنها طی دومین ماه بهار امسال رخ نداده است. این دو محصول در حال‌حاضر گران‌ترین خودروهای تولید و مونتاژ داخل به‌شمار می‌روند و همچنین از داخلی‌سازی پایینی برخوردار هستند. با توجه به تحریم خودروسازی کشور و سخت‌شدن نقل و انتقال پول، مشخص نیست تولید ویتارا و مزدا۳ در ماه‌های بعد نیز ادامه می‌یابد یا متوقف خواهد شد.

اما در سطح قیمتی دو با هشت محصول مونتاژی مواجه می‌شویم که در بین آنها، پژو ۲۰۰۸ توانسته پنج ستاره کیفی خود را حفظ کند. ۲۰۰۸ که اولین محصول پسابرجامی خودروسازی کشور به‌شمار می‌رود و با وجود تعلیق فعالیت‌های پژو در ایران، تولید آن فعلا ادامه دارد، اسفند ۹۷ موفق به کسب پنج ستاره کیفی شد. با توجه به تحریم‌های موجود که ارتباط خودروسازی داخلی را با خارج به‌شدت کاهش داده و تامین قطعات را مختل کرده است، ادامه تولید ۲۰۰۸ نیز مانند مزدا۳ و ویتارا در ‌هاله‌ای از ابهام قرار دارد. این احتمال وجود دارد که تا چند ماه دیگر ۲۰۰۸ اصلا در ایران به تولید نرسد، مگر اینکه ایران‌خودرویی‌ها بخواهند و بتوانند آن را داخلی‌سازی کنند. ایران‌خودرو ادعا می‌کند پژو ۳۰۱ را داخلی‌سازی کرده و در آینده‌ای نه‌چندان دور، آن را روانه بازار خواهد کرد؛ بنابراین بعید نیست این اتفاق در مورد ۲۰۰۸ نیز رخ بدهد.

اما به‌جز ۲۰۰۸، هفت خودروی دیگر نیز در دسته قیمتی دو حضور دارند که مجموعه‌ای از مدل‌های چینی و کره‌ای هستند. در میان آنها، کیاسراتو توانسته چهار ستاره کیفی خود را حفظ کند، بنابراین در مقایسه با گزارش فروردین تغییر خاصی نداشته است. این محصول در شرکت سایپا مونتاژ می‌شود و به‌دلیل وابستگی به قطعات خارجی، با افت تولید مواجه شده و شاید ادامه مونتاژ آن برای نارنجی‌های جاده‌مخصوص طی ماه‌های آتی میسر نباشد. سایپایی‌ها هنوز خبری در مورد قصد خود مبنی بر داخلی‌سازی کیا سراتو منتشر نکرده‌اند و به نظر نمی‌رسد برنامه‌ای در این مورد داشته باشند.

در گروه تحت بررسی اما ۶خودروی چینی نیز به چشم می‌آید که همه آنها با داخلی‌سازی پایینی در کشور مونتاژ می‌شوند. در این بین، هایما S۷ اتومات کماکان چهار ستاره باقی مانده و نسبت به گزارش فروردین تغییری حاصل نکرده است. این محصول در ایران‌خودرو خراسان مونتاژ می‌شود، درست مانند هایما S۵ که آن نیز میهمان خراسانی‌ها است. مدل S۵ در گزارش کیفی فروردین غایب بود، اما در گزارش اردیبهشت حضور یافته و سه ستاره کیفی نیز به دست آورده است. دیگر خودروی چینی این گروه یعنی تیگو۵ که در مدیران خودرو مونتاژ می‌شود، در گزارش کیفی اردیبهشت سه ستاره به‌دست آورده، بنابراین در مقایسه با گزارش قبلی، تغییری نکرده است. همچنین جک S۵ نیز به‌عنوان محصول مونتاژی کرمان موتور، با کسب سه ستاره، شرایط کیفی مشابهی با گزارش فروردین دارد. این گروه میزبان محصولی دیگر از جک به نام S۳ نیز است. طبق گزارش منتشره، خودروی موردنظر مانند گزارش اولین ماه بهار ۹۸، سه ستاره کیفی کسب کرده و بنابراین کیفیت آن تغییر خاصی را به خود نمی‌بیند. در نهایت اما ام‌وی‌ام X۳۳ دیگر خودروی عضو دسته قیمتی دو است که مانند گزارش قبلی، تنها دو ستاره کیفی به دست آورده است. این محصول از ابتدا دو ستاره بود و به نظر می‌رسد مدیران خودرو کلا برنامه‌ای برای ارتقای کیفی آن ندارد.

اما به سراغ دسته قیمتی سه برویم که آن نیز میزبان محصولات چینی است. در این گروه چهار خودرو چینی حضور دارد و در این بین، بسترن و چانگان توانسته‌اند چهار ستاره کیفی به‌دست بیاورند. بسترن محصول مونتاژی گروه بهمن به‌حساب می‌آید که در گزارش فروردین نیز چهار ستاره داشت، بنابراین سطح کیفی آن در اردیبهشت تغییری نکرده است. چانگان نیز که در سایپا مونتاژ می‌شود و در گزارش قبلی غایب بود، چهار ستاره کیفی به دست آورده است. از سوی دیگر اما آریزو۵ نیز کماکان سه ستاره کیفی به خود می‌بیند و با این حساب تغییری در سطح کیفی این محصول مونتاژی چینی در اردیبهشت و نسبت به فروردین رخ نداده است. این محصول در مدیران خودرو مونتاژ می‌شود. دیگر محصول مونتاژی مدیران خودرو یعنی ام‌وی‌ام X۲۲ نیز میهمان دسته قیمتی سه است که نتوانسته بیش از سه ستاره کیفی در اردیبهشت کسب کند. این خودرو در گزارش کیفی فروردین نیز سه ستاره بود، بنابراین توانسته ثبات کیفی خود را در دومین ماه بهار امسال حفظ کند.

بهبود کیفی دنا پلاس

نگاهی هم بیندازیم به دسته قیمتی چهار که بیشترین خودروهای داخلی را در خود جای داده است. مانند چند گزارش قبلی، همچنان محصولات رنو و پژو رده‌های ابتدایی این گروه را به خود اختصاص داده‌اند. بر این اساس، تندر پلاس اتومات، پارس تندر، پژو ۲۰۷ اتومات، تندر-۹۰ پلاس، پژو ۲۰۷‌‌ای و دنا پلاس موفق به کسب چهار ستاره کیفی شده‌اند. هیچ کدام از خودروهای مذکور تغییری در سطح کیفی‌شان نسبت به گزارش فروردین رخ نداده است، چه آنکه در آن گزارش نیز محصولاتی چهار ستاره بودند. در گزارش کیفی اردیبهشت اما کماکان ساندرو اتومات و تندر-۹۰ پارس خودرو غیبت دارند. غیبت این دو خودرو از فروردین امسال کلید خورد و به نظر می‌رسد تولید آنها متوقف یا به حداقل رسیده است. نکته دیگری که در مورد گروه قیمتی چهار وجود دارد، چهار ستاره شدن دنا پلاس است. این محصول ایران‌خودرو در گزارش فروردین امسال سه ستاره بود، اما بازرسان شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد، آن را در گزارش جدید خود لایق افزودن یک ستاره جدید دانسته‌اند.

در رده‌های بعدی این دسته قیمتی اما با تندر- ۹۰ ایران‌خودرو، رانا، پژو ۲۰۶ صندوقدار، پژو ۲۰۶ هاچ‌بک، دانگ‌فنگ H۳۰، دنا، ام‌وی‌ام ۳۱۵ جدید و کوییک مواجه می‌شویم. تمامی این خودروها موفق به کسب سه ستاره کیفی در اردیبهشت شده‌اند و این یعنی سطح کیفی آنها در مقایسه با گزارش فروردین تغییری نکرده است. در گروه مورد بررسی همچنین هفت خودروی دو ستاره نیز به چشم می‌آید و اتفاقا هیچ کدام از آنها در مقایسه با گزارش قبلی، با تغییر ستاره‌بندی مواجه نشده‌اند. این خودروها عبارتند از سورن، پژو پارس کرمانشاه، سمند تبریز، پژو ۴۰۵ خراسان، ساینا، تیبا۲ و تیبا. خودروهای مذکور مدت‌هاست دو ستاره باقی مانده‌اند و کیفیت آنها ارتقا پیدا نکرده است.

در نهایت اما اوضاع کیفی در دسته قیمتی پنج نیز حول محور ثبات می‌چرخد و سطح کیفی میهمانان آن در مقایسه با گزارش فروردین تغییری نکرده است. دسته قیمتی پنج، ارزان‌ترین خودروهای داخلی را که شامل مدل‌های مختلف پراید می‌شود، در خود جای داده است. در این گروه با چهار مدل پراید شامل پراید ۱۳۱ تولید سایپا، پراید ۱۱۱ (هاچ‌بک)، پراید ۱۳۲ و پراید ۱۳۱ تولید پارس خودرو مواجه می‌شویم که همگی آنها محصولاتی دو ستاره به شمار می‌روند. با این حساب، پرایدها در مقایسه با گزارش کیفی فروردین، تغییر خاصی را تجربه نکرده‌اند زیرا آنجا نیز دو ستاره بیشتر نداشتند. قرار بود پراید به دلیل عدم توانایی در پاس کردن استاندارد‌های جدید (استانداردهای ۸۵گانه) از خط تولید خارج شود، اما به دلیل بروز تحریم و افت شدید تولید خودروهای داخلی و انفجار قیمت، به نظر می‌رسد عملیات حذف این خودروی قدیمی فعلا مسکوت خواهد ماند. گروه خودروسازی سایپا به دلیل تحریم، تقریبا همه شرکای خارجی خود را از دست داده و احتمالا تا چندی دیگر خبری از تولید محصولات مونتاژی مانند برلیانس، تندر-۹۰، ساندرو و چانگان نیز در این شرکت نخواهد بود. با این حساب در این شرکت تولید خودروهایی همچون پراید، تیبا، ساینا، کوییک و احتمالا رهام تداوم خواهد یافت. این در حالی است که بعید به نظر می‌رسد خصوصیات کیفی و پلت‌فرمی پراید اجازه ارتقای کیفی و افزایش ستاره‌ها را به این محصول بدهد.