سوالی که این روزها، در بسیاری از محافل مطرح میشود این است که آیا ویروس کرونا، با پیامدهای جمعیتی همراه است و به عنوان مثال، فرزندآوری را تحت تاثیر قرار میدهد، جمعیت کشور را به سوی پیری میکشاند و یا اینکه هیچ تاثیری بر روی موارد ذکر شده ندارد، سوالاتی که بسیاری از مردم به دنبال پاسخ آن هستند.
یعقوب فروتن در گفتوگو با ایسنا با اشاره به پیامدهای جمعیتی ویروس کرونا، اظهار کرد: کرونا دو پیامد مستقیم یا ارگانیکی و غیرمستقیم یا مکانیکی بر روی جمعیت خواهد گذاشت.
وی با بیان اینکه مسائل جمعیتی شامل مولفههایی چون زاد و ولد، مرگ و میر، الگوهای مهاجرتی، ازدواج و طلاق هستند که از لحاظ علمی دینامیک جمعیت به حساب می آیند و ویروس کرونا می تواند این موارد را تحت تاثیر قرار دهد.
عضو هیئت علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه مازندران با اشاره به اینکه کرونا میتواند، اثرگذاری خود را بر روی مسائل دینامیکی جمعیت با شدت و ضعف همراه کند، تصریح کرد: این شدت و ضعف مسائل دینامیکی جمعیت به شرایط کشور بستگی دارد.
وی افزود: یکی از پیامدهای مستقیم این کرونا، افزایش میزان مرگ و میر است، به عنوان مثال در جهان طی روز گذشته، 500 هزار نفر فوت شدهاند.
فروتن اظهار کرد: جنبه دیگر پیامدهای جمعیتی ویروس کرونا بر الگوهای ازدواج و فرزندآوری است، به عنوان مثال، تحت تاثیر این ویروس، بسیاری از تالارهایی که عروسی برگزار میکردند تعطیل شدهاند و در نهایت تعویق عروسی بر روی الگوهای فرزندآوری تاثیر گذاشته است.
عضو هیئت علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه مازندران با بیان اینکه پیامدهای مستقیم ویروس کرونا قابل کنترل است، تصریح کرد: آن چیزی که به مراتب مهم تر است و مسئولان را برجسته تر می کند ابعاد غیرمستقیم این ویروس یا ابعاد ارگانیکی است.
کرونا بر فرزندآوری اثر میگذارد؟
وی خاطرنشان کرد: ابعاد ارگانیکی به مباحث روانشناختی این ویروس اشاره میکند، فضای روانی که بر جامعه ایجاد میشود و بر روحیه افراد تاثیر میگذارد، کسب و کار را محدود کرده و شرایط اقتصادی سخت را سخت میکند.
عضو هیئت علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه مازندران با بیان اینکه این فضای نامشخص ویروس کرونا، موجب تحت تاثیر قرار گرفتن، تصمیمگیری در مسائل جمعیتی مانند ازدواج و فرزندآوری میشود.
فروتن تصریح کرد: وقتی فضای اقتصادی، کسب کار و درآمدی روشن نباشد طبیعی است که زمینه برای افزایش طلاق مهیاتر است و میتواند این اتفاق را تشدیدکند.
عضو هیئت علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه مازندران با تاکید بر لزوم توجه دولت بر مسئله فرصتهای شغلی و مغفول نماندن بر روی آن، اظهار کرد: میزان تاثیرپذیری جمعیتی کرونا در بسیاری از کشورها، کمتر است اما در کشورمان این موضوع میتواند ابعاد مختلفی پیدا کند، بنابراین مسئولان باید مسائل حمایتی مربوط به ازدواج، کاهش میزان طلاق و تقویت فرزندآوری را در دستور کار قرار دهند.
تغییر الگوی جمعیتی با مهاجرت و رابطه با کرونا
وی در ادامه به این موضوع اشاره کرد که، کرونا، موجب افزایش مهاجرتهای بالقوه میشود، گفت: مسئولان باید توجه کنند که به دلایلی که گفته شد، بخش تحصیلکرده انگیزه بیشتری برای مهاجرت میتوانند داشته باشند، البته مهاجرت در این روزها با محدودیتهایی رو به رو است اما بخش بزرگی از دلیل این امر، مسائل اقتصادی خواهد بود.
فروتن با بیان اینکه تغییر الگوی جمعیتی با مهاجرت، یکی از پیامدهای شیوع ویروس کرونا است، به این موضوع اشاره کرد که، دخالت افراد غیرمتخصص در این حوزه، آسیبزا است یعنی با اطلاعات نادرستی که به مردم در جامعه داده میشود، جامعه را هراسان میکند.
عضو هیئت علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه مازندران با اشاره به اینکه جمعیت جوان امروز در کشور، ما را به سوی بهار جمعیتی برده اما برخی افراد غیرمتخصص، به این موضوع توجهی نمیکنند و دائما از سالخوردگی در دو دهه آینده سخن میگویند، گفت: هرچند باید به آینده نگاه کرد، اما در حال حاضر باید به جمعیت بالقوه و فعال اقتصادی کشور به صورت ویژه توجه شود تا فرصت طلایی کار و پویایی اقتصاد از بین نرود.
فروتن به این موضوع نیز اشاره کرد که، بخشی از انرژی مسئولان در کشور به خاطر این دغدغهها، از بین میرود، اظهار کرد: بسیاری از جوانان در کشور دغدغه شغلی دارند و به طور طبیعی ویروس کرونا نگرانی از این موضوع را تشدید میکند، بنابراین کرونا، حضورمسئولان در صحنه و فراهم کردن اقدامات لازم در این زمینه را ضروری میکند.