نبرد زنانه با آخرین دیکتاتور اروپا

روزنامه شرق: یک ماه از اعلام پیروزی «الکساندر لوکاشنکو» در انتخابات ریاست‌جمهوری بلاروس می‌گذرد اما معترضان به نتیجه این انتخابات که حضور 26ساله لوکاشنکو در رأس قدرت را برای ششمین‌بار تمدید کرد نه‌تنها خیابان‌ها را ترک نکرده‌اند بلکه در حال ایجاد چالشی جدی برای حکومت بلاروس هستند.

روز یکشنبه تجمع بزرگ دیگری در مینسک، پایتخت بلاروس، برگزار شد و معترضان خواستار کناره‌گیری لوکاشنکو از قدرت شدند. لوکاشنکو تاکنون انعطافی در برابر مردم معترض نشان نداده و برای پایان‌دادن به اعتراضات یا رهبران شناخته‌شده مخالفان را مجبور به خروج از کشور کرده یا در داخل سرکوب‌شان کرده است؛ رهبرانی که تمام آنها زن هستند. تازه‌ترین نمونه اقدام به اخراج این رهبران زن روز گذشته درباره «ماریا کولسنیکوا» رقم خورد. روز یکشنبه اعلام شده بود که این چهره سرشناس مخالفان حکومت لوکاشنکو ربوده شده است و دیروز رسانه‌ها از بازداشت او در مرز اوکراین خبر دادند.

شاهدان عینی به رسانه‌ها گفته‌اند که افراد نقابدار، کولسنیکوا را در مینسک به زور سوار یک مینی‌بوس کرده‌اند و روز گذشته قصد داشتند او را همراه دو مرد دیگر به زور از بلاروس اخراج کنند.

معاون وزیر کشور اوکراین اعلام کرد: «مقام‌های امنیتی بلاروس قصد داشتند سه نفر را از خاک این کشور اخراج کنند اما آنها درباره خانم کولسنیکوا موفق به انجام این کار نشدند. این زن شجاع با اقدام خود در پاره‌کردن پاسپورتش مانع شد که او را از مرز رد کنند و او در خاک بلاروس ماند». رسانه‌های روز گذشته اعلام کردند که پس از مقاومت کولسنیکوا در ورود به خاک اوکراین، مقام‌های امنیتی بلاروس او را بازداشت کردند.

ماریا کولسنیکوا، یکی از اعضای ارشد شورای هماهنگی مخالفان حکومت بلاروس است؛ شورایی که حدود یک ماه قبل و پس از اعتراض‌های گسترده به نتیجه انتخابات بلاروس تشکیل شد. مخالفان لوکاشنکو با تشکیل این شورا قصد دارند زمینه انتقال قدرت از دولت فعلی را فراهم کنند. پس از اتفاقات دیروز سخنگوی این شورا گفت که هیچ اطلاعی از محل نگهداری کولسنیکوا ندارد و پس از این ماجرا، دبیر رسانه‌ای و دبیر اجرائی شورای هماهنگی مخالفان حکومت بلاروس هم ناپدید شده‌اند.

با اینکه وزارت کشور بلاروس ادعا می‌کند هیچ اطلاعی درباره اعضای ناپدید‌شده این شورا ندارد اما چند روز قبل حکومت بلاروس اعلام کرد که «اعضای این شورای غیرقانونی به اتهام برهم‌زدن نظم و امنیت ملی» تحت تعقیب قضائی قرار گرفته‌اند. از زمان ناپدیدشدن کولسنیکوا، وزارت خارجه آلمان، بریتانیا، کانادا و نیز اتحادیه اروپا از حکومت بلاروس خواستند تا هر‌چه زودتر درباره سرنوشت این رهبر شناخته‌شده مخالفان حکومت لوکاشنکو اطلاع‌رسانی کنند؛ خواسته‌ای که با پاسخ سرد مینسک روبه‌رو شد. کولسنیکوا قبل از انتخابات 9 آگوست به کمپین انتخاباتی «سوتلانا تیخانوفسکایا»، رقیب اصلی لوکاشنکو، پیوست و پس از آنکه حکومت بلاروس اعلام کرد لوکاشنکو با کسب 80 درصد آرا پیروز انتخابات شده، از جمله رهبران سرشناس رئیس‌جمهور بلاروس نام گرفت و نقشی تعیین‌کننده در بسیج مردم علیه لوکاشنکو و ترتیب‌دادن اعتراضات یک ماه اخیر ایفا کرد.

در‌حال‌حاضر زنان بلاروس در حالی رهبری اعتراض‌ها علیه لوکاشنکو را در دست گرفته‌اند که قبل از انتخابات ماه آگوست، لوکاشنکو با اشاره به کمپین تیخانوفسکایا، سپکالو و کولسنیکوا برای شکست او در انتخابات، به تمسخر آنها پرداخت و با دادن لقب «سه دختربچه ناراضی» به این سه زن، تأکید کرد که «تنها مردان می‌توانند از پس اداره کشوری مانند بلاروس برآیند».

تیخانوفسکایا، اصلی‌ترین دشمن

آنچه روز گذشته قرار بود برای کولسنیکوا رقم بخورد، سناریویی بود که در یک ماه اخیر برای دیگر زنان سرشناس مخالف لوکاشنکو نیز رقم خورده بود. «سوتلانا تیخانوفسکایا» ارشدترین رهبر مخالفان حکومت فعلی بلاروس است. تیخانوفسکایا رقیب لوکاشنکو در انتخابات ماه گذشته بود و پس از اعلام پیروزی رئیس‌جمهور بلاروس حاضر به پذیرش نتیجه انتخابات نشد و اعلام کرد که «تا زمان ابطال نتیجه انتخاباتی که مستندات فراوانی درباره تقلب در آن وجود دارد»، ایستادگی خواهد کرد.

تیخانوفسکایای 37ساله چند روز پس از انتخابات بلاروس با فشار حکومت لوکاشنکو مجبور به ترک این کشور شد و به لیتوانی رفت تا از این کشور هدایت مخالفان را بر عهده بگیرد. تیخانوفسکایا در ابتدا حتی قرار نبود در انتخابات بلاروس شرکت کند اما پس از آنکه حکومت لوکاشنکو مانع از ثبت‌نام همسرش سرگئی تیخانوفسکی شد، قدم به میدان رقابت با لوکاشنکو گذاشت. تیخانوفسکی یکی از بلاگرهای سرشناس مخالف حکومت بلاروس است و در سال‌های گذشته مجبور شده بود در خارج از بلاروس زندگی کند.

تیخانوفسکایا در روزهای ابتدایی آغاز اعتراض‌ها علیه نتیجه انتخابات از لوکاشنکو خواست تا با ابطال انتخابات راهی برای گذشت مردم باقی بگذارد اما این سیاست‌مدار جوان با گذشت یک ماه از آغاز اعتراض‌ها علیه حکومت لوکاشنکو معتقد است که «دیگر برای بازگشت به نقطه اول دیر شده و مردم بلاروس از خواب بیدار شده‌اند و تحت هیچ شرایطی حاضر به باقی‌ماندن لوکاشنکو در قدرت نیستند. در این میان من و زنانی که در کنارم هستند، می‌توانیم انگیزه‌ای برای زنان بلاروس شویم. آنها شایسته رهبری مردم برای پایان‌دادن به دیکتاتوری لوکاشنکو هستند. زنان بلاروس در جبهه مبارزه با استبداد حتی جلوتر از مردانمان قرار دارند». قرار است در روزهای آینده تیخانوفسکایا به لهستان سفر کند تا با دیگر رهبران مخالف حکومت بلاروس راحت‌تر در ارتباط باشد.

سپکالو، چهره معروف آی‌تی

ورود ورونیکا سپکالو به عرصه انتخابات نیز داستانی مشابه تیخانوفسکایا دارد. در ابتدا قرار بود والری سپکالو، یکی از چهره‌های شناخته‌شده صنعت آی‌تی بلاروس، در انتخابات اخیر با لوکاشنکو به رقابت بپردازد اما از آنجا که رئیس‌جمهور بلاروس برای تداوم حضور خود در قدرت حاضر به تحمل هیچ رقیب جدی در انتخابات نیست، در آستانه انتخابات پرونده‌ای علیه والری سپکالو تشکیل داد و در نهایت او را مجبور به خروج از کشور و اقامت در لهستان کرد. پس از خروج سپکالو از میدان، ورونیکا همسر او تصمیم گرفت در کمپین تیخانوفسکایا تنها رقیب لوکاشنکو حضور یابد و برای شکست «آخرین دیکتاتور اروپا» تلاش کند. با اعلام پیروزی لوکاشنکو و آغاز اعتراض‌های مردم علیه نتیجه انتخابات، حکومت او به ورونیکا سپکالو هم فشار آورد تا کشور را ترک کند و در نهایت ورونیکا هم با خروج از بلاروس به همسرش در لهستان پیوست و از آنجا در کنار تیخانوفسکایا به هدایت و سازماندهی مخالفان لوکاشنکو پرداخت.

تبعید کووالکووا به لهستان

کمپین مخالفان الکساندر لوکاشنکو با رهبری تیخانوفسکایا، سپکالو و کولسنیکوا، سه رهبر شاخص دارد اما شاید یک رده پایین‌تر بتوان از «اولگا کووالکووا» نیز به‌عنوان یکی از چهره‌های شاخص در میان مخالفان دیکتاتوری لوکاشنکو نام برد. کووالکووا از اعضای ارشد شورای مخالفان حکومت بلاروس است که در روز‌های گذشته از سوی مقام‌های امنیتی بلاروس بازداشت شد. این سیاست‌مدار 36ساله بلاروسی پس از سپری‌کردن 10 روز بازداشت از زندان آزاد شد اما ‌مانند دیگر مخالفان حکومت لوکاشنکو او نیز برای ترک این کشور تحت فشار قرار گرفت. «نمایندگان شبه‌نظامیان تحت فرمان لوکاشنکو و نیز مقام‌های وزارت کشور مرا تهدید کردند که اگر از بلاروس خارج نشوم بازداشت‌ها و شکنجه‌های بیشتری در انتظارم خواهد بود». کووالکووا نیز در نهایت روز یکشنبه مجبور شد کشورش را به مقصد لهستان ترک کند تا در کنار دیگر رهبران مخالف لوکاشنکو به هدایت مخالفانی که در خیابان‌های مینسک و دیگر شهرهای بلاروس حضور دارند، بپردازد.