فرمان از ترامپ، اجرا نشدن از روسیه و چین

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا قصد دارد با صدور یک فرمان اجرایی، امکان تحریم هر شخص یا شرکتی که اقدام به تجارت سلاح با ایران کند را فراهم سازد.

به نقل از منابع آگاه، بر اساس فرمان اجرایی جدید ترامپ که احتمالاً ظرف چند روز آینده صادر خواهد شد، هر شخص یا شرکتی که از تحریم‌های تسلیحاتی آمریکا علیه ایران عدول کند، با نظر رئیس‌جمهور آمریکا هدف تحریم‌های ثانویه قرار خواهد گرفت و از دسترسی به بازار آمریکا محروم خواهد شد.

مجتبی جلال زاده، کارشناس مسائل بین الملل، سیاست آمریکا و سیاست خارجی ایران در گفتگو با خبرنگار اسپوتنیک به تحلیل و بررسی ابعاد این فرمان رئیس جمهور آمریکا و اثرات احتمالی آن پرداخته است که مشروح آن در ذیل تقدیمتان می‌گردد.

عملیاتی شدن این فرمان دونالد ترامپ و تاثیرات آن را چگونه ارزیابی می‌فرمایید؟

آنچه که امروز تحت عنوان تلاش‌های دونالد ترامپ در عرصه بین‌المللی شاهد هستیم در واقع پاسخی به ناکامی رئیس جمهور آمریکا و تیم سیاست خارجی وی در خصوص متحد کردن دنیا علیه ایران و ناتوانی در فعالسازی مکانیسم ماشه است. در واقع سیاست خارجی یکجانبه گرایانه ترامپ تاکنون در قبال جمهوری اسلامی ناکام مانده است. ترامپ در آخرین تلاش خود دست به تهدید متحدان ایالات متحده زده است، در واقع فرمان اجرایی که رئیس جمهور آمریکا تلاش در اجرایی کردن آن دارد، پاسخی است به ناکامی و عدم حمایت در سازمان ملل و مشخصا در شورای امنیت در خصوص فعالسازی مکانیسم ماشه، عدم توانایی در متحد ساختن قدرت‌های بزرگ در خصوص ادامه تحریم تسلیحاتی ایران است.

در گذشته نیز ما شاهد این موضوع بودیم که به واسطه رفتارهای هیجانی و یکجانبه گرایانه دونالد ترامپ در سیاست خارجی خود در برخی موارد کنگره وارد عمل شده و با وضع برخی قوانین محدودیت‌هایی را برای رئیس جمهور ایالات متحده ایجاد کرده است؛ برای شاهد مثال می‌توان به محدود ساختن ترامپ در استفاده از قانون مربوط به "جنگ علیه ترور" را بیان نمود.

اما در خصوص اینکه این مکانیسم چه تاثیری خواهد داشت باید گفت که تمامی تحریم‌های آمریکا که بعد از خروج ایالات متحده از برجام علیه ایران برقرار شده است در واقع تحریم‌های یکجانبه است که اگر اروپا و قدرت‌های بزرگ مانند روسیه و چین با آنها همراهی نکنند، قابلیت اجرا شدن ندارند؛ چنانکه در گذشته و در زمان ریاست جمهوری اوباما یک اجماع جهانی علیه تهران را داشتیم اما پس از توافق تاریخی برجام، ایالات متحده در زمان ترامپ نتوانست علیرغم تمام اتهام زنی‌ها و ایران هراسی‌ها اجماع سازی را علیه جمهوری اسلامی ایران برای تحریم‌های بیشتر و یا برای مذاکرات جدید انجام بدهد.

تاثیر گذاری این فرمان اجرایی در واقع به سه قدرت اروپایی و دو قدرت روسیه و چین باز‌می‌گردد، کما اینکه ما در گذشته شاهد این بودیم که اروپایی‌ها بعد از خروج آمریکا از برجام با مشوق اقتصادی و کانال مالی به نام اینستکس وارد شدند که به نوعی پیشنهاد اغواگرانه به ایران داشته باشند تا تهران برجام را ترک نکند، اما آنچه که عاید ایران از این موضوع شد تقریبا هیچ بود، زیرا که اروپایی‌ها عزم جدی برای دور زدن تحریم‌های آمریکا را نداشتند و به دنبال وقت کشی بودند. در این فقره نیز حتما توان اروپا، چین و روسیه به عمل آنها باز می‌گردد و این که تا چه حد می‌توانند مقابل یکجانبه‌گرایی ایالات متحده ایستادگی کنند.

در راستای این فرمان اجرایی چه کشورهایی از ایران حمایت خواهند کرد و چه کشورهایی دنباله روی سیاست جاری آمریکا خواهند بود؟

آنچه اتفاقات اخیر و رخدادهای ماه‌های گذشته برای ما نمایان کرده این است که کشورهای کوچک که از سیاست خارجی متزلزلی برخوردار هستند قطعا در تیم آمریکا قرار خواهند گرفت، گروه دوم کشورهای اروپایی هستند که نشان داده‌اند کج دار و مریض با ترامپ همراهی می‌کنند و در واقع در سیاست‌های اعلامی خود را مخالف سیاست آمریکا می‌دانند اما در سیاست‌های اعمالی همراستا با ایالات متحده هستند و در این راستا به دنبال به نوعی وقت کشی و مدیریت زمان تا برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و مشخص شدن رئیس جمهور جدید هستند.

گروه سوم قدرت‌هایی نظیر روسیه و چین هستند که به وضوح اعلام کردند نه تنها در مقابل ایالات متحده بلکه به عنوان یار و هم‌پیمان ایران هستند. روس‌ها و چینی‌ها قطعا می‌توانند شریک استراتژیک ایران در بحبوحه‌ای که آمریکا پشت کرده و اروپایی‌ها حمایتی از ایران نمی‌کنند، باشند. این دو کشور به صراحت بارها اعلام کرده‌اند که مخالف سیاست‌های اعمالی آمریکا هستند و هم از ایران پایبند به برجام حمایت می‌کنند و در صورت لزوم به فراخور شرایط حتی مبادله تسلیحاتی متعارف نیز با ایران خواهند داشت.