سرعت‌گیر رشد تولید خودرو

دنیای‌اقتصاد : رئیس‌جمهور در راستای جهش تولید خودرو به وزیر صمت ماموریت داده است، طرح افزایش تیراژ در شرکت‌های خودروساز را به ستاد اقتصادی دولت ارائه کند. درخواست حسن روحانی در شرایطی مطرح است که انتشار آمار تولید آبان‌ماه خودروسازان از افت تیراژ نسبت به مهرماه حکایت دارد و همچنین کارنامه ۸ ماهه تولید نیز عدم تحقق «برنامه حداقلی» را نشان می‌دهد. با توجه به زیان انباشته و ضرر تولید به واسطه «قیمت‌گذاری دستوری»، به‌نظر می‌رسد هیچ طرحی جز «آزادسازی قیمت» نتواند مسیر رشد تولید در شرکت‌های خودروساز را احیا کند.

سرعت رشد تجمعی تولید سواری‌ها در آبان کاهشی شد. براساس صورت‌های مالی ماهانه سه خودروساز بزرگ کشور به بورس، از ابتدای سال‌جاری تولید تجمعی محصولات سواری روند صعودی به خود گرفته بود، این در شرایطی است که آمار آبان ماه گویای کاهش سرعت تولید در شرکت‌های خودروساز است. براساس مستندات سایت کدال، سه خودروساز بزرگ کشور تا پایان آبان ماه سال‌جاری در مجموع 544 هزار و 27 دستگاه محصولات سواری تولید کرده‌اند که این تعداد تولید در مقایسه با آمار تجمعی تا پایان آبان سال گذشته حکایت از رشد 10 درصدی دارد. این آمار منهای تولید وانت در خودروسازی‌ها است و اگر تولید وانت در ایران خودرو و سایپا را به آمار سواری‌ها اضافه کنیم در قیاس با آبان سال گذشته تولید رشد 12 درصدی را به خود خواهد دید. با احتساب وانت‌ها تولید در هشتمین ماه از سال‌جاری به 566 هزار و 844 دستگاه می‌رسد. در این بین ایران خودرویی‌ها تا پایان آبان ماه امسال توانسته‌اند 286 هزار و 926 دستگاه از محصولات سواری تولید کنند که این میزان تولید در مقایسه با آمار سال گذشته در همین بازه زمانی از رشد 5/ 36 درصدی حکایت دارد. آبی‌های جاده مخصوص تا پایان آبان 98 در مجموع 210 هزار و 350دستگاه خودروی سواری تولید کرده بودند.

دیگر خودروساز بزرگ کشور یعنی خودروسازی سایپا نیز تا پایان هشتمین ماه از سال‌جاری 191 هزار و 25 دستگاه خودروی سواری را در خطوط تولید خود نهایی کرده که این آمار نسبت به مدت مشابه سال گذشته از افت 4/ 13 درصدی تولید در این شرکت خبر می‌دهد. تولید محصولات سواری سایپا تا پایان آبان سال گذشته 220 هزار و 810 دستگاه برآورد شده بود. اما سومین خودروساز کشور یعنی پارس خودرو نیز در 8 ماهه سال‌جاری 66 هزار و 76 دستگاه محصول سواری تولید کرده، این در شرایطی است که با احتساب تولید 61 هزار و 717 دستگاهی تا پایان آبان 98، این شرکت رشد 7 درصدی به خود می‌بیند. اما رشد 10 درصدی تولید آبان در حالی محقق شده که خودروسازان در آمار ماهانه تولید، افت کرده‌اند به‌طوری‌که تولید آبان نسبت به مهر روند نزولی به خود گرفته است. حال آنکه تولید مهرماه نسبت به شهریور امسال نیز باز هم افت را به خود دیده است.کاهش سرعت تجمعی تولید و همچنین روند نزولی ماهانه در شرایطی است که طبق برنامه وزارت صمت، خودروسازان تا پایان سال‌جاری به‌طور میانگین باید یک میلیون و 100 هزار دستگاه خودرو تولید کنند. حال با توجه به روند نزولی ماهانه و کاهش سرعت تجمعی تولید به‌نظر می‌رسد خودروسازان راه دشواری تا تولید یک میلیون و 100 هزار دستگاهی مورد نظر سیاست‌گذار خودرویی پیش رو داشته باشند. در این بین آمارهای کدال گویای این نکته است که با نزدیکی هزینه تولید و قیمت فروش که به واسطه سه مجوز افزایش قیمت شورای رقابت در سال‌جاری صورت گرفته، خودروسازان توانسته‌اند با تامین نقدینگی مورد نیاز، تولید را افزایش دهند. این نکته سیگنال مثبتی است در راستای برنامه‌ریزی سیاست‌گذار خودرویی که همچنان بر قیمت‌گذاری دستوری خودرو تکیه دارد.

آنچه مشخص است خودروساز در دو سال گذشته برخلاف هزینه نهاده‌های تولید، مجبور به فروش محصولات خود با قیمت‌گذاری دستوری بوده که این امر منجر به زیان انباشته و ضرر تولید شده است. در این بین زیان تولید از یکسو منجر به کمبود نقدینگی در شرکت‌های تولیدکننده شد و از سوی دیگر افت تولید را در پی داشت، این در شرایطی است که با وضعیت ایجاد شده، سیاست‌گذار خودرویی به‌دنبال کاهش التهابات بازار با وضع دستورالعمل و فشار به خودروساز برای افزایش تولید بود. با این حال با اخذ مجوز افزایش قیمت طی سه مرحله، تولید تا حدودی سرو سامان گرفت حال آنکه با توجه به فاصله قیمتی کارخانه تا بازار، صعود تولید نتوانست چندان از آشفتگی بازار بکاهد.

در این بین بسیاری از کارشناسان با توجه به ماموریت حسن روحانی، رئیس‌جمهور به وزیر صمت مبنی بر جهش تولید خودرو پیشنهاد می‌کنند از فرصت نزول قیمت‌ها در بازار به واسطه کاهش تورم انتظاری و ریسک‌های غیراقتصادی، استفاده کرده و با حذف قیمت‌گذاری دستوری در شرکت‌های خودروساز و تعیین قیمت براساس مکانیزم عرضه و تقاضا، به حذف دلالی و سفته‌بازی در بازار کمک کند و رشد تولید در شرکت‌های خودروساز را نیز تداوم بخشد.

جزئیات تولید خودروسازان

از جزئیات آمار تولید پرتیراژترین خودروساز کشور آغاز می‌کنیم. ایران‌خودرویی‌ها تا پایان آبان 99 توانسته‌اند تولید 209 هزار و 609 دستگاه از محصولات خانواده پژو را نهایی کنند.

بنابراین همچنان این خانواده بیشترین سهم را در سبد تولیدی این خودروساز به خود اختصاص داده است. تولید خانواده پژو تا پایان آبان 99 در مقایسه با تولید آن در سال گذشته از رشد تولید 42 درصدی حکایت دارد. دنا بعد از خانواده پژو در رتبه دوم به لحاظ تیراژ تولید قرار دارد. تا پایان آبان‌ماه امسال در مجموع 34 هزار و 506 دستگاه انواع دنا در ایران‌خودرو تولید شده است. این میزان تولید در مقایسه با آمار تولید این خودروساز در همین بازه زمانی در سال گذشته رشد تولید 93 درصدی را نشان می‌دهد.

خانواده سمند نیز در پایان آبان‌ امسال رتبه سوم را در جدول تیراژ تولید آبی‌های جاده مخصوص به خود اختصاص داده است.

تا پایان آبان 99 در مجموع 32 هزار و 532 دستگاه از محصولات این خانواده در خطوط تولید تکمیل شده است. این میزان تولید خانواده سمند در مقایسه با آمار سال گذشته از رشد تولید 5/ 13 درصدی خبر می‌دهد. رتبه چهارم جدول تیراژ ایران‌خودرو نیز در اختیار رانا است.

ایران‌خودرو تا پایان آبان‌ماه امسال در مجموع 6 هزار و 819 دستگاه رانا تولید کرده است. این تعداد تولید در مقابل تیراژ تولید سال گذشته این محصول تا پایان آبان 98 از رشد بیش از 58 درصدی حکایت دارد. تا پایان آبان‌ماه سال گذشته تولید 4 هزار و 308 دستگاه رانا قطعی شده بود.

هایما محصول مونتاژی ایران‌خودرو تا پایان آبان‌ماه 99 با تولید 3 هزار و 196 دستگاه رتبه پنجم جدول تیراژ را به خود اختصاص داده است. آبی‌های جاده مخصوص تا پایان آبان گذشته 3 هزار و 734 دستگاه هایما تولید کردند.

مقایسه این دو عدد نشان‌دهنده افت تولید 5/ 14 درصدی این محصول مونتاژی چینی در خطوط تولید این خودروساز است. نکته قابل تامل در ارتباط با تولید هایما این است که ایران‌خودرو در آبان‌ماه امسال تنها یک دستگاه از این خانواده را تولید کرده است.

این به معنای توقف تولید این محصول مونتاژی در خطوط تولید این خودروساز است. پژو 2008 دیگر محصول مونتاژی ایران‌خودرو رتبه 6 را به خود اختصاص داده است. این خودروساز تا پایان آبان‌ماه امسال در مجموع 170 دستگاه از این محصول مونتاژی فرانسوی را تولید کرده است.

این میزان تولید در مقایسه با تولید سال گذشته در همین بازه زمانی افت تولید 5/ 96 درصدی را نشان می‌دهد.

دانگ فنگ دیگر محصول مونتاژی نیز در قعر جدول تیراژ ایران‌خودرو تا پایان آبان 99 قرار دارد. ایران‌خودرویی‌ها در بازه زمانی ذکر شده تنها 94 دستگاه از این خودرو را تولید کرده‌اند.

این تعداد در مقایسه با تولید 2 هزار و 131 دستگاهی تا پایان آبان سال گذشته از افت 5/ 95 درصدی خبر می‌دهد. حال به سراغ خودروسازی سایپا می‌رویم.

در جدول تیراژ نه چندان شلوغ این خودروساز تا پایان آبان‌ماه خانواده تیبا صدرنشین است. نارنجی‌های جاده مخصوص توانسته‌اند در پایان هشتمین ماه از سال‌جاری 140 هزار و 559 دستگاه از این خانواده را تولید کنند. این میزان تولید در مقایسه با تولید 103 هزار و 847 دستگاهی این خانواده تا پایان آبان سال گذشته نشان‌دهنده رشد تولید بیش از 35 درصد است. پراید دیگر محصول تولیدی سایپا که این روزها تولیدش متوقف شده در رتبه دوم جدول تیراژ تا پایان آبان 99 قرار دارد. سایپایی‌ها تا پایان هشتمین ماه از سال‌جاری 50 هزار و 413 دستگاه انواع پراید (به جز مدل وانت از این خودرو) را تولید کرده‌اند. این خودروساز سال گذشته در همین بازه زمانی توانسته بود تولید 108 هزار و 130 دستگاه از خانواده پراید را نهایی کند. بنابراین این محصول که زمانی لقب پرتیراژ‌ترین خودروی کشور را یدک می‌کشید در پایان هشتمین ماه از سال‌جاری در مقایسه با آمار تولید آن تا پایان آبان 98 افت تولید بیش از 53 درصدی را در کارنامه سایپا به نام خود ثبت کرده است. تولید پراید در مردادماه متوقف شد.

اما خودروسازی سایپا همچنان به تولید وانت پراید ادامه می‌دهد و تا پایان آبان 99 توانسته 18 هزار و 509 دستگاه از این خودرو را در خطوط تولید خود تکمیل کند. بر اساس آمارهای منتشر شده در سایت کدال نارنجی‌های جاده مخصوص از این ماه تولید شاهین را نیز به آمارهای خود اضافه کرده‌اند. بر اساس ادعای خودروسازی سایپا تا پایان آبان‌ سال‌جاری 30 دستگاه شاهین در خطوط تولید این خودروساز نهایی شده است که تمامی آنها مربوط به آبان بوده است. سراتو، آریو و چانگان نیز همچنان تولیدشان در این خودروسازی متوقف است. حال نگاهی می‌اندازیم به جزئیات تولید پارس‌خودرو که عنوان سومین خودروساز بزرگ کشور را یدک می‌کشد.

در جدول تولید این خودروساز گروه Q200 شامل کوییک R و R پلاس در صدر قرار دارد.

پارس‌خودرویی‌ها تا پایان آبان‌ماه امسال توانسته‌اند 26 هزار و 687 دستگاه از محصولات این گروه را تولید کنند. این میزان تولید در مقایسه با تولید 501 دستگاهی که پارس‌خودرو تا پایان آبان‌ماه 98 تولید کرده است از رشد تولید 5 هزار و 226 درصدی خبر می‌دهد. رتبه دوم جدول تیراژ پارس‌خودرو نیز در اختیار خانواده X100 یا همان پراید قرار دارد. این خودروساز پیش‌تر به‌صورت حق‌العمل‌کاری برای سایپا، پراید مونتاژ می‌کرد.

پارس‌خودرویی‌ها تا پایان آبان گذشته توانسته بودند 58 هزار و 97 دستگاه پراید مونتاژ کنند. مونتاژ پراید در این خودروساز تا پایان آبان‌ماه سال‌جاری با افت بیش از 59 درصدی روبه‌رو شده است. کوییک معمولی نیز در رتبه سوم جدول تیراژ پارس‌خودرو قرار دارد.

تا پایان آبان امسال 5 هزار و 762 دستگاه کوییک معمولی در خطوط تولید این خودروساز تکمیل شده است. این محصول سال گذشته جایی در خطوط تولید پارس‌خودرو نداشت.

گروه S200 یا همان ساینا نیز در رتبه بعدی قرار دارد. پارس‌خودرویی‌ها تا پایان آبان‌ماه سال‌جاری 3 هزار و 907 دستگاه از این محصول را تولید کرده‌اند. این محصول سال گذشته در همین بازه زمانی تنها 6 دستگاه از آن تولید شده بود. از دو محصول مونتاژی پارس‌خودرو یعنی خانواده رنو و برلیانس نیز طی هشت ماهی که از سال‌جاری گذشته به ترتیب 2 هزار و 963 دستگاه و 3 هزار و 54 دستگاه تولید شده است.

در حالی که تولید خانواده رنو در پارس‌خودرو متوقف شده است، طی یک ماهه آبان شاهد تولید 229 دستگاه از محصولات خانواده برلیانس در خطوط تولید این خودروساز بوده‌ایم.