رشد تولید تجاری‌ها

دنیای‌اقتصاد : این روزها که آلودگی هوا همچنان گریبان شهروندان ایرانی در کلانشهرها به‌خصوص تهران را چسبیده، اهمیت اسقاط خودروهای فرسوده بیش از پیش خود را نشان می‌دهد، به‌ویژه فرسوده‌های سنگین. این در حالی است که هرچند تیراژ تجاری‌ها در ۹ ماه امسال و نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد کرده، با این حال تولید زیر ظرفیت انجام می‌شود و به هیچ‌وجه پاسخگوی خیل عظیم فرسوده‌ها نیست. دولت در واپسین روزهای سال ۹۶ از ابرپروژه اسقاط رونمایی کرد، طرحی عظیم که بنا بود طی آن بیش از ۲۰۲‌هزار خودرو فرسوده سنگین تا پایان عمر دولت، از رده خارج شود. با این حال به دلیل تحریم، مشکلات مالی و تیراژ پایین تولیدکنندگان داخلی، طرح دولت خوب پیش نرفت. خودروهای فرسوده نقش محوری در آلودگی هوا دارند و اسقاط و جایگزینی آنها نقش مهمی در کاهش این بحران خواهد داشت؛ این در حالی است که تیراژ فعلی توان پاسخ صدها هزار خودرو فرسوده سنگین و نیمه‌سنگین را ندارد.

طبق آمار اما تولید محصولات تجاری شامل مینی‌بوس، میدل‌باس، اتوبوس، کامیون، کامیونت و کشنده نیز در کشور طی ۹ ماه امسال افزایش یافت. طبق آمار منتشره از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت، در ۹ماه امسال در مجموع ۶۶ هزار و ۱۹۰ دستگاه انواع محصولات تجاری سبک و سنگین در کشور به تولید رسیده که البته بیشترشان وانت هستند. با توجه به تیراژ ۴۸ هزار و ۹۲۵ دستگاهی تجاری‌ها در ۹ماه سال گذشته، تولید این محصولات در سال‌جاری بیش از ۳۵‌درصد رشد کرده است. با وجود رشد تیراژ خودروهای تجاری در ۹‌ماه امسال، این خودروها با توجه به تحریم‌ها و همچنین افت تقاضا، کماکان تولیدی زیر‌ظرفیت دارند. بنابر آمار اعلامی از سوی وزارت صمت، تا پایان آذر امسال ۶۰‌هزار و‌۸۴۰ دستگاه وانت در خودروسازی کشور به تولید رسیده که در مقایسه با تیراژ ۴۵‌هزار و ۴۶۹‌دستگاهی ۹‌ماه سال گذشته، رشد ۸/ ۳۳ درصدی را نشان می‌دهد. بیشتر وانت‌های تولیدی در ۹‌ماه امسال سهم سایپا است که تیراژی ۴۷‌هزار و ۱۲۵ دستگاهی داشته و نسبت به مدت مشابه سال گذشته بیش از ۲۹‌درصد رشد کرده است. وانت‌های تولید سایپا همان وانت پراید هستند که با وجود توقف تولید پراید سواری، کماکان تولید می‌شوند. در کنار سایپا، ایران‌خودرو نیز در واحد تجاری‌ساز خود‌ (ایران‌خودرو دیزل)، به تولید وانت آریسان مشغول است. این شرکت دو هزار و ۸۵۲ دستگاه وانت را تا پایان آذر امسال تولید کرده که نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته حدود دو درصد افزایش داشته است.

بنابر آمار منتشره اما فقط ۶۱۷‌دستگاه مینی‌بوس و میدل‌باس طی ۹ ماه گذشته در کشور به تولید رسیده است که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته افزایش ۶/ ۶ درصدی را نشان می‌دهد. تجاری‌سازان در آذر سال‌جاری نیز تنها ۷۵ دستگاه مینی‌بوس و میدل‌باس تولید کرده‌اند، آن‌هم در شرایطی که ظرفیت تولید این محصول در کشور چندان پایین نیست. آمارها می‌گویند در ۹‌ماه امسال، ۱۴۴ دستگاه مینی‌بوس و میدل‌باس در ایران‌خودرو دیزل به تولید رسیده که از افزایش ۱/ ۹درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته حکایت دارد. سایر مینی‌بوس و میدل‌باس‌های تولیدی در ۹‌ماه امسال را شرکت‌های بخش خصوصی تولید کرده‌اند. تجاری‌سازان اما در بخش اتوبوس نیز توانسته‌اند رشد تولید را طی ۹‌ماه امسال تجربه‌کنند. در مجموع ۶۵۳ دستگاه اتوبوس تا پایان آذر به تولید رسیده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشدی بالغ بر ۷۲درصدی را نشان می‌دهد. تعداد اندکی از اتوبوس‌های تولیدی در ۹‌ماه امسال سهم ایران‌خودرو دیزل بوده و باقی آنها را شرکت‌های بخش خصوصی تولید کرده‌اند.

اما اوضاع تولید در بخش کامیون، کامیونت و کشنده اگرچه بهتر از اتوبوس و مینی‌بوس بوده،‌ اما تیراژ این محصولات نیز زیر ظرفیت است. تجاری‌سازان در ۹‌ماه امسال سه‌هزار و ۸۷۹ دستگاه کامیون و کشنده و کامیونت به تولید رسانده‌اند که با توجه به تیراژ ۲هزار و ۳۴۴ دستگاهی در مدت مشابه سال گذشته، رشدی ۵/ ۶۵ درصدی نصیب آنها شده است. در آذر نیز فقط ۷۴۵دستگاه از این محصولات به تولید رسیده است. در بین تجاری‌سازان، بیشترین تیراژ کامیون، کامیونت و کشنده، نصیب ایران‌خودرودیزل شده که توانسته تولید‌ هزار و ۸۴۱ دستگاهی را در کارنامه‌اش به ثبت برساند و نسبت به ۹‌ماه سال گذشته حدود ۱۰۸ درصد رشد را تجربه کند. این در حالی است که در زیرمجموعه‌های تجاری‌ساز سایپا تنها ۳۵۴ دستگاه کامیون، کامیونت و کشنده به تولید رسیده که در مقایسه با تیراژ ۴۵۲ دستگاهی مدت مشابه سال گذشته، افت ۷/ ۲۱‌درصدی را نشان می‌دهد. باقی‌مانده تولید این خودروها در ۹ماه امسال نیز سهم بخش خصوصی بوده است. در نهایت اما طی ۹‌ماه امسال فقط ۲۰۱‌دستگاه ون در واحدهای تجاری‌ساز کشور به تولید رسیده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته بیش از ۳۰ درصد رشد را نشان می‌دهد. سهم ایران‌خودرو از ون، ۹۶ دستگاه بوده و سایپا تنها یک دستگاه از این محصول را به تولید رسانده است. باقی ون‌های تولیدی نیز سهم بخش خصوصی هستند.