مسابقه گلزار و چالش«درآمد مشروع»

خبرگزاری مهر: صدور مجوز انتشار مسابقه «هفت خوان» با اجرای محمدرضا گلزار در پلتفرم‌های اینترنتی، با پیش شرط‌هایی از طرف ساترا مواجه شده است؛ ماجرای این مجوز مشروط چیست؟

روز گذشته خبر صدور مجوز برای یک مسابقه جدید در فضای اینترنتی و خارج از قاب تلویزیون توسط سازمان صوت و تصویر فراگیر «ساترا» منتشر شد؛ مسابقه «هفت خوان» که قرار است محمدرضا گلزار اجرای آن را بر عهده داشته باشد تا این بازیگر سینما بعد از حدود ۲ سال که از تولید و پخش تلویزیونی مسابقه «برنده باش» می‌گذرد، دوباره به عرصه اجرا بازگردد.

انتشار خبر رسمی این مسابقه اما با ابهاماتی همراه بود و برای برخی رسانه‌ها بیشتر از اصل خبر تولید مسابقه، پیش کشیدن شروط ضمنی برای تایید مجوز رسمی این مسابقه جدید اینترنتی به چشم آمد. شروطی که انتشار این برنامه یا مسابقه در فضای اینترنتی به رعایت آنها منوط شده است؛ ماجرای این شروط اما چیست؟

ساترا چه شرطی برای «هفت‌خوان» گذاشته است؟

در خبر ارسالی روابط عمومی ساترا روی کلیدواژه‌هایی مثل «مدل درآمدی مشروع» تاکید شده و در آن آمده است؛ «مسابقه هفت‌خوان به تهیه‌کنندگی مهدی منیری و کارگردانی مسعود شاه‌محمدی در صورت تأیید معاونت تنظیم بازار و توسعه کسب و کار ساترا در خصوص رعایت الزامات اقتصادی و مدل درآمدی مشروع به صورت اینترنتی منتشر خواهد شد.»

هنوز جزئیاتی از این مسابقه و چند و چون اجرای آن منتشر نشده است. به تعبیری هنوز مدل فراخوان و حضور شرکت‌کنندگان و سطح جوایز احتمالی آن معلوم نیست اما تاکید ساترا نسبت به تاییدیه مدل درآمدی این مسابقه و به‌خصوص شرعی بودن آن، در وهله اول مسابقه «برنده باش» و حواشی آن را تداعی کرد که حدود ۲ سال پیش روی آنتن شبکه سه سیما رفت و همین شبهه‌های مالی و تشکیک در روند کسب درآمدی آن، باعث شد بساط این مسابقه و مسابقه‌های مشابه آن از آنتن سیما جمع شود.

سابقه طرح شبهه مالی در مسابقات تلویزیونی و یک استفتا

«برنده باش» با اجرای محمدرضا گلزار از سال ۹۷ تا بهار ۹۸ روی آنتن شبکه سه سیما رفت. شرکت‌کننده این مسابقه با خریداری مجموعه‌ای از سوالات می‌توانست امتیاز کسب کرده و آماده حضور در مرحله اصلی در مقابل گلزار شود. در این مرحله با طرح ۱۵ سوال و پاسخگویی در هر مرحله رقمی بالاتر از مرحله قبل را به دست می‌آورد که در ابتدا سقف آن دو میلیارد ریال بود و در ادامه به واسطه طرح برخی انتقادات به یک صد میلیون تومان کاهش پیدا کرد.

شرط خرید سوال برای ورود به مسابقه باعث رقم زدن شائبه قمار و بخت آزمایی شد و به دنبال آن انتشار استفتایی از رهبر انقلاب درباره ساز و کار چنین مسابقاتی باعث تقویت این ابهام شد.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله خامنه‌ای در متن استفتایی از ایشان آورد معظم‌له در پاسخ به مخاطبی که پرسیده است: «اگر برای برگزاری یک دوره مسابقه، از شرکت‌کنندگان پول (حق شرکت یا ثبت‌نام) دریافت شود و قرار باشد که از محل همان دریافت‌ها جوایزی به شرکت کنندگان برتر داده شود، با توجه به اینکه هدف شرکت‌کنندگان به دست آوردن آن جایزه است، آیا این رویه شرعاً ایراد دارد یا خیر؟ یعنی مصداق شرط بندی پیدا خواهد کرد؟» فرموده‌اند «اگر به صورتی نباشد که از بازنده چیزی بگیرند که به برنده بدهند، مانعی ندارد والا صورت شرعی ندارد و همان شرط‌بندی است.»

پایان اهدای جوایز در تلویزیون به سبک «برنده باش»

برنامه «برنده باش» و بواسطه انتشار احکام فقهی نظیر استفتای مورد اشاره از رهبر انقلاب، در بهار ۹۸ از کنداکتور تلویزیون خارج شد. حتی برنامه «پنج ستاره» در شبکه پنج سیما با اجرای حمید گودرزی که تقریباً به صورت همزمان روی آنتن می‌رفت برای مدتی متوقف و بعدها با تغییراتی در ساز و کار برگزاری دوباره به آنتن بازگشت. از جمله این تغییرات نحوه اهدای جوایز بود که به جای هدیه نقدی به صورت «خدمات» ارائه می‌شد و شرکت‌کننده به جای مبالغ نقدی می‌توانست از خدمات و منافع امتیاز مورد نظرش بهره بگیرد.

حالا خبرهایی که از روز گذشته نسبت به مسابقه «هفت خوان» منتشر شده است یک بار دیگر این ساز و کار مالی را پیش روی مخاطب تداعی کرد که البته با توجه به اینکه هنوز جزئیاتی از این مسابقه اطلاع رسانی نشده است باید دید «هفت خوان» چه شباهت‌ها و چه تفاوت‌هایی با «برنده باش» خواهد داشت و آیا می‌تواند تاییدیه «مشروعیت مالی» لازم را دریافت کند یا خیر.

پیش‌شرط تعیین شده از سوی «ساترا» برای تولید و پخش مسابقه «هفت‌خوان» را می‌توان تمهیدی برای جلوگیری از باب شدن این سبک از برنامه‌سازی مبتنی‌بر «بخت‌آزمایی» در فضای مجازی قلمداد کرد.