خوش‌رنگی عنکبوت‌‌های جهنده چه مزیتی برای آنها دارد؟

دیوید اوتوموروِ، محقق دانشگاه پیتس‌بورگ در این باره می‌گوید:‌ «فرض ما این بود که از رنگ برای ارتباط برقرار کردن استفاده می‌کنند ولی نمی‌دانستیم که آیا اصلا سیستم بینایی‌شان اجازه‌ای می‌دهد که رنگ‌ها را ببینند یا نه.

عنکبوت‌‌های جهنده یکی از گونه‌‌های رنگارنگ و پرزرق و برق حشرات هستند که حتی نام خود را از پرنده‌‌های زیبا و رنگارنگی همچون طاووس‌ها و کاردینال‌های سرخ الهام گرفته‌اند اما جالب اینجاست که قادر به تشخیص زیبایی خودشان نیستند.

به گزارش یورونیوز؛ نتایج یک پژوهش آکادمیک اثبات می‌کند رنگ‌های روشن ابزاری نیست که این‌دسته از عنکبوت‌‌ها برای جلب‌توجه و جذب یکدیگر از آن استفاده کنند. محققان دانشگاه سینسینتی آمریکا می‌گویند واقعیت این است که این عنکبوت‌‌ها از قدرت تشخیص رنگ‌ها بی‌بهره‌اند.

(Saitis barbipes) گونه‌ای از عنکبوت‌‌های جهنده هستند که در اروپا و آفریقای شمالی زندگی می کنند. رنگ تاج و پاهای عنکبوت‌‌های نر قرمز است. تصور بر این بوده که این رنگ مکمل رقص طولانی‌ای است که هنگام «خواستگاری» از عنکبوت ماده اجرا می‌کنند. این نوع از عنکبوت‌ها بیشتر به‌خاطر رقص‌های جفت‌گیری پرهیجان و خنده‌دارشان معروف هستند.

مورهاوس از محققان دانشگاه پیتس‌بورگ دریافته است که عنکبوت‌های نر از ترکیبی از حرکات و رنگ‌ها کمک می‌گیرند که به‌طورخاص برای جلب توجه عنکبوت ماده ازطریق بازی کردن با چشم‌های او طراحی شده است.

دیوید اوتوموروِ، محقق دانشگاه پیتس‌بورگ در این باره می‌گوید:‌ «فرض ما این بود که از رنگ برای ارتباط برقرار کردن استفاده می‌کنند ولی نمی‌دانستیم که آیا اصلا سیستم بینایی‌شان اجازه‌ای می‌دهد که رنگ‌ها را ببینند یا نه.»

رنگ قرمز آن‌ها که این‌قدر به چشم ما انسان‌‌ها واضح و گیراست احتمالا از نگاه عنکبوت‌‌های جهنده شبیه رنگ سیاه دیده می‌شود. آزمایش روی عنکبوت‌هایی که در اسلوونی جمع‌آوری شده‌اند نشان می‌دهد که آن‌ها به امواج مختلف نور حساسیت دارند. نتایج این تحقیق در مجله علوم طبیعی (The Science of Nature) منتشر شده و ثابت می‌کند که به‌طرز شگفت‌آوری این عنکبوت‌‌‌ها فاقد سلول‌های گیرنده نور هستند و بنابراین نمی‌توانند به قرمزرنگ بودن خود واقف باشند.

سئوال این است که چرا علیرغم کوررنگی، رنگ عنکبوت‌‌‌ها این‌قدر خوش رنگ و شفاف است، اگر برای خودشان کارایی خاصی ندارد و در جفت‌یابی و جفت‌گیری کمک حالشان نیست؟

جانوران از رنگ‌ها به روش‌های مختلفی استفاده می‌کنند، از جمله در استتار، هشدار دادن به شکارچیان احتمالی در مورد اینکه سمی هستند، خودنمایی در مقابل جفت‌های احتمالی و یا حتی ترساندن رقبا. برخی از آن‌ها حتی در تاریکی هم نورانی‌ هستند.

اما راز این معما چیست؟ چهره عنکبوت‌های نر قرمز پررنگ وسیاه است اما در مجموع اثری از رنگ قرمز درعنکبوت‌های ماده دیده نمی‌شود. به اعتقاد سینثیا تدور، محقق دانشگاه هامبورگ این در نگاه نخست حاکی از نقشی است که رنگ قرمز در جذب جفت بین عنکبوت‌‌ها بازی می‌کند. اما در واقع قرمز و سیاه برای این عنکبوت‌ها معادل یا تقریبا معادل هم هستند و اگر هم قرمز متفاوت از سیاه تشخیص داده شود بیشتر به سبز تیره نزدیک است تا قرمز.

بنابراین نکته‌ای که از این تحقیقات بدست می آید این است که رنگ‌های قرمز و سیاه باید در جهت بهبود قدرت دفاع در زمان استتار کارایی داشته باشند.

سینثیا تدور درباره عنکبوت‌های شکارچی که دید قرمز دارند می‌گوید:‌ «در فواصل دید طبیعی باید لکه‌‌های رنگی سیاه و قرمز در هم محو شوند و تبدیل به نارنجی مایل به قهوه‌ای شود. این به عنکبوت کمک می‌کند بهتر از رنگ کاملا سیاه با زیستگاه بستر تارهای خود ترکیب شود.»

به اعتقاد مورهاوس یکی از محققان دانشگاه پیتسبورگ، دید رنگی این عنکبوت‌ها معمولا مبتنی بر نورها ی سبز و ماوراءبنفش است که دید رنگی آن‌ها را به بنفش انتهای طیف و بنابراین فراتر از آنچه انسان می‌تواند ببیند، گسترش می‌دهد و رنگ‌های آبی و بنفش مابین را نیز پوشش می‌دهد. بنابراین برخی از عنکبوت‌های جهنده حتی بیشتر هم می‌بینند. آن‌ها به‌لطف برخورداری از یک فیلتر دولایه از گیرنده‌های حساس به نور سبزقادرند در ناحیه‌ی کوچکی در مرکز میدان بینایی چشم اصلی خود نور قرمز را تشخیص دهند و در کل رنگین کمانی از رنگ‌ها بسیار وسیع تر از انسان‌ها را ببینند.

این کشف به‌ ما یادآوری می‌کند که جانوران بعضی اوقات تا چه‌اندازه می‌توانند نسبت به درک هستی با یکدیگر و با ما انسان‌ها متفاوت باشند. به‌عنوان نمونه کرم ضد آفتاب نور ماوراء بنفش را به خوبی جذب می کند، اما ما هرگز متوجه نمی شویم زیرا نمی توانیم آن طیف را ببینیم.

شاید اگر موجودات فرازمینی بخواهند روزی روی ما انسان‌ها مطالعه کنند. از خود بپرسند آدم‌‌ها چرا لب دریا با مالدین کرم ضدآفتاب به‌خود این‌قدر از رنگ‌‌های جذب کننده اشعه ماوراء بنفش استفاده می‌کنند در حالیکه قادر به دیدن آن‌ها نیستند. بنابراین ما وقتی کرم ضد آفتاب می‌زنیم هیچ تصوری از اینکه در حال تولید اشعه‌های قوی ماوراء بنفش هستیم، نداریم.

این به‌ذات خود شگفت‌آور است که مسیر زندگی‌مان را به‌شیوه‌ای مشابه حیوانات که تجربه‌‌شان از زندگی با ما کاملا متفاوت است، تصور کنیم.