چشم‌های زمین دیگر نمی‌بیند

ایسنا/خراسان جنوبی سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی گفت: عدم توازن بین برنامه‌های توسعه و توان طبیعت و همچنین بحرانی به نام پلاستیک و پسماند، نفس زمین را تنگ کرده است.

اسدالله حاتمی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: تقریباً چند دهه است که زنگ‌های خطر برای زمین به صدا درآمده است و روزی نیست که خبرها و گزارش‌هایی از سراسر جهان مخابره نشود و بیانگر نگرانی عمیق کارشناسان از تخریب محیط زیست و به خطرافتادن زندگی بر روی کره زمین نباشد.

وی بیان کرد: روز زمین پاک، یکی از این زنگ‌های خطر است که در همه جای دنیا شنیده می‌شود و روز زمین پاک مناسبت سالانه‌ای است که با هدف افزایش آگاهی و تجلیل از محیط زیست کره زمین نامگذاری شده است.

حاتمی تصریح کرد: متخصصان محیط زیست امیدوار هستند نامگذاری چنین روزی سبب اتحاد هر چه بیشتر برای حفاظت از کره زمین باشد و در گذر سال‌ها بشر به این کره خاکی آسیب‌های جبران‌ناپذیری وارد کرده است و برای بسیاری این روز شاید بتواند سرآغاز تغییر نگرش نسبت به مسائل زیست محیطی باشد.

وی فرسایش خاک را یکی از مشکلات دانست و افزود: چالش ‌ هایی همچون شسته شدن سالیانه حداقل 2 میلیارد تن خاک، افت شدید سطح آب ‌ های زیرزمینی و خشک شدن تالاب ‌ ها گریبانگیر آب و خاک ایران شده است‌.

حاتمی، افت آب‌های زیرزمینی و آلودگی آب‌ها را یکی دیگر از مشکلات عنوان و تصریح کرد: ‌کاهش سطح آب‌های زیرزمینی منجر به نشست زمین که آخرین مرحله از بیابانزایی است می‌شود که این پدیده دیگر قابل برگشت نیست و به اشکال فرو نشست در سطح وسیع‌تر و فرو چاله در سطوحی با گستردگی کمتر نمود می‌یابد.

وی با اشاره به خشک شدن تالاب‌ها، اظهار کرد: افزایش کانون‌های بحرانی فرسایش بادی و چشمه‌های تولید ریزگرد به دلیل خشک شدن تالاب‌ها و دریاچه‌ها از دیگر تهدیدات زمین در ایران است.

توسعه متوازن با توان طبیعت نیست

سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی عدم تعادل بین توسعه و ظرفیت طبیعت را جدی ترین چالش زمین دانست و بیان کرد: بزرگترین مشکل زمین در کشور، عدم تعادل بین توسعه و ظرفیت‌های طبیعت است.

حاتمی ادامه داد: زمین تنها عرصه موجود برای فعالیت‌های حیاتی توسعه‌ای تفرجی و حتی زیاده خواهی‌های بشر است، بنابراین بدیهی است که از جهات مختلف تحت فشار و تهدید قرار دارد.

وی مهم‌ترین راهکارهای حمایت از زمین در شرایط فعلی را حفاظت از منابع خاک، آب، مدیریت پسماندها و از همه مهم‌تر اعمال قوانین و مقررات موجود در خصوص حفظ زمین دانست و رویکرد سازمان محیط زیست در این رهگذر را افزایش ضریب نفوذ حفاظت در عرصه‌های طبیعی و مشخصاً زمین معرفی کرد.

سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی ادامه داد: به طور کلی وضعیت در استان تقریبا مناسب بوده اما با توجه به شرایط اقلیمی و فقر نسبی پوشش گیاهی در برخی نقاط استان و همچنین در حال توسعه بودن استان، حساسیت ویژه‌ای در برقراری رابطه مناسب بین پایداری توسعه و حفظ مولفه‌های آب و خاک نیاز است.

حاتمی با اشاره به سیاست‌های مردم و دولت در داشتن زمین پاک، افزود: برقراری تعادل و توازن بین توسعه و ظرفیت‌های طبیعی کشور، جلوگیری از مصرف بی رویه منابع ،جلوگیری از فعالیت‌های اقتصادی آلوده کننده و مخرب جبران ناپذیر محیط زیست و جلوگیری از نابودی جنگل‌ها و مراتع و پوشش گیاهی و تغییر کاربری اراضی طبیعی به زمین‌های با کاربری‌های غیر از جمله این اقدامات است.

وی ادامه داد: همچنین اجرای برنامه‌های کنترل و پیشگیری از فرسایش خاک‌ها و آلودگی منابع آب و خاک و همکاری و همیاری مردم با دولت و مسئولان در حفظ محیط زیست از دیگر الزاماتی است که لازم است رعایت شود.

وی افزود: پسماند یکی از معضلاتی است که روز به روز جامعه امروزی بیشتر دست به گریبان آن می‌شود، افزود: انواع مختلف پسماند شامل پسماندهای عادی، پزشکی، صنعتی، کشاورزی و ویژه هستند.

سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی بیان کرد: پسماندهای عادی مانند زباله‌های خانگی که در شهرها و روستاها تولید می‌شود و مردم در منازل و محل کار آن‌ها را تولید می‌کنند و شهرداری آن‌ها را جمع و دفع می‌کنند و پسماندهای پزشکی شامل پسماندهایی که حاوی مواد عفونی است و در بیمارستان‌ها، درمانگاه‌ها و مطب‌ها تولید می‌شود.

حاتمی با بیان اینکه در حقیقت تولیدکننده که بیمارستان یا صاحب مطب یا هر کس دیگری است باید این نوع پسماند را جمع‌آوری کرده و تحویل مراکز مجاز برای امحاء بدهد و هزینه امحاء یا بی خطرسازی آن‌ها را نیز باید پرداخت کنند، افزود: متولی این کار دانشگاه علوم پزشکی و نظارت عالی آن با سازمان محیط زیست است.

وی اظهار کرد: پسماند کشاورزی بخشی از پسماندها است که در فعالیت‌های کشاورزی تولید می‌شود؛ مثلا سموم فاسد شده یا مواد شیمیایی و فضولات دام جزو پسماندهای کشاورزی هستند که بخشی بازیافت می‌شوند و بخشی نیز جزو پسماندهای ویژه طبقه‌بندی می‌شوند و باید توسط آن مالک تولیدکننده، واردکننده هر کسی دیگر هزینه‌های بی خطرسازی پرداخت شود.

وی با بیان اینکه پسماندهای صنعتی پسماندهایی هستند که توسط صنعتگران واحد تولیدی تولید می‌شوند و هزینه‌های مدیریت این نوع پسماندها با صنعتگر است، افزود: متولی آن وزارت صنعت، معدن و تجارت و نظارت عالی با سازمان حفاظت محیط زیست است.

سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی ادامه داد: بخشی از پسماندها به نام پسماندهای ویژه وجود دارند که خاصیت سمی دارند، ویژگی انفجاری دارند، اسیدی هستند یا در هر حال دارای این ویژگی‌های خطرناک هستند که این پسماندها هم باید توسط تولید کننده هزینه‌های بی خطر سازی یا امحاء و دفع مناسب آنها پرداخت شده و توسط مراکز مجاز دفع شود.

حاتمی با بیان اینکه هرکدام از این پسماندها به سهم خود مشکلاتی را ایجاد می‌کنند، تصریح کرد: در استان خراسان جنوبی بیشترین معضل ما از پسماندهای عادی است که توسط مردم تولید می‌شود؛ حجم پسماندها زیاد و میزان مصرف پلاستیک بسیار زیاد است.

وی با بیان اینکه در بین مواد پلاستیکی میزان مصرف کیسه‌های نایلونی بیشتر است، اظهار کرد: کیسه‌های نایلونی بازیافت نمی‌شود چراکه در حقیقت از نظردانش بازیافتی مقرون به صرفه برای بازیافت نیستند.

حاتمی تصریح کرد: متاسفانه کیسه‌های پلاستیکی عمدتاً در طبیعت رها می‌شوند و ما ملاحظه می‌کنیم که در حاشیه راه‌ها، تفرجگاه‌ها و اطراف روستاها تا کیلومترها اطراف زباله گاه‌ها به هر بوته‌ای چند پلاستیک چسبیده و قرار است تا قرن‌ها این کیسه‌های پلاستیکی همانجا بمانند و هر روز به تعداد آن‌ها اضافه شود.

ایران؛ جزء ۱۰ کشور پرمصرف ظروف یکبار مصرف

وی افزود: این که در آینده چه اتفاقی رخ دهد و قرار است این پلاستیک‌ها چه بر سر طبیعت و زندگی ما بیاورند واقعا قابل پیش‌بینی نیست و بستگی به رفتار ما دارد؛ اگر همینگونه ادامه دهیم و به همین شکل پلاستیک را وارد طبیعت کنیم و فکری برای آن نکنیم قطعاً در آینده نسل آینده ما تاوان سنگینی را باید بدهند.

حاتمی با بیان اینکه درایران سالانه حدود ۱۸۵ هزار تن پلاستیک تولید می‌شود، اظهار کرد: البته این آمار مربوط به دو سال قبل است و اکنون قطعا بیشتر شده و با این وضعیت شیوع کرونا احتمالا مصرف ما از این نیز بیشتر می‌شود.

وی با بیان اینکه ما جزء ۱۰ کشور پرمصرف ظروف یکبار مصرف در دنیا هستیم؛ شاید دلیلش هم این است که پلاستیک در کشور ما ارزان است، تصریح کرد: ماکشوری هستیم که مواد پتروشیمی و نفت در اختیار داریم و مواد پلاستیکی را تولید می‌کنیم و ارزان در اختیار مردم قرار می‌دهیم.

برچسب ها: زمین