مصرف کمتر آب در تولید هندوانه

مدیرکل دفتر امور سبزی ها و گیاهان جالیزی وزارت جهاد کشاورزی گفت: آب مصرفی برای تولید هندوانه در بسیاری از موارد شور و لب شور است که قابلیت مصرف در شرب و حتی در صنعت را نیز بدون تصفیه ندارد، بنابراین هندوانه بسیار کمتر از سایر محصولات کشاورزی و میوه‌ها آب مصرف می‌کند.

حسین اصغری در گفت‌وگو با ایسنا، در پاسخ به این سوال که سالیانه چقدر هندوانه در کشور تولید می‌شود و کدام استان‌ها بیشترین تولیدات  هندوانه را دارند؟ گفت: در سال زراعی ۱۳۹۳ - ۱۳۹۱ سطح زیر کشت هندوانه آبی در کشور بیش از ۱۳۱ هزار هکتار و تولید ۳.۶ میلیون تن بود که این میزان در سال ۱۴۰۰ - ۱۳۹۹ به حدود ۸۱ هزار هکتار با تولید حدود ۳.۲ میلیون تن رسیده است.

وی  ادامه داد: متوسط عملکرد از حدود ۲۷.۵ تن در سال ۱۳۹۱ به حدود ۳۹.۵ تن در سال ۱۴۰۰ رسیده است. در همین بازه زمانی ۱۰ ساله که متوسط عملکرد ۴۳ درصد افزایش یافته، سطح زیرکشت نیز کاهش حدود ۵۰ هزار هکتاری داشته است(نزدیک به ۴۰ درصد کاهش یافته است). با این کاهش سطح با استفاده از روش‌ها و تکنیک‌های جدید، علاوه بر صرفه‌جویی در مصرف آب نیازهای داخلی و بازارهای صادراتی نیز تامین شده است.

مدیرکل دفتر امور محصولات علوفه‌ای و جالیزی وزارت جهادکشاورزی اضافه کرد: مهم‌ترین استان‌های تولید کننده هندوانه سیستان و بلوچستان، جنوب کرمان، فارس، هرمزگان، خوزستان وخراسان رضوی است.

وی در پاسخ به این سوال که آیا با توجه به تنش آبی در کشور، تولید هندوانه صرفه اقتصادی دارد یا خیر؟ گفت: هندوانه دارای سیستم ریشه‌ای قوی و کامل بوده و با داشتن ریشه‌های عمیق مقاوم به خشکی است موجب افزایش کارایی مصرف آب در زراعت آن می‌شود. به همین دلیل امکان کشت آن به صورت دیم نیز وجود دارد.

اصغری تصریح کرد:به علت دوره رشد کوتاه هندوانه، مدت کوتاهی زمین را اشغال کرده و در نتیجه تعداد دوره‌های آبیاری و میزان آب مصرفی کل کاهش می‌یابد.

هندوانه کمتر از سایر محصولات کشاورزی آب مصرف می‌کند

وی با بیان اینکه کیفیت آب مصرفی برای تولید هندوانه آب کشاورزی در بسیاری از موارد شور و لب شور است که قابلیت مصرف در شرب و حتی در صنعت را نیز بدون تصفیه ندارد، گفت: بنابراین هندوانه بسیار کمتر از سایر محصولات کشاورزی و میوه‌ها آب مصرف می‌کند.

یک کیلوگرم هندوانه ۲۰۰ لیتر آب می‌برد

این مقام مسئول در وزارت جهادکشاورزی در ادامه گفت: طی بررسی‌های به عمل آمده، برآورد میزان آب مصرفی به ازای تولید یک کیلوگرم هندوانه حدود ۲۰۰ لیتر است. یعنی به ازای هر مترمکعب آب حدود پنج کیلوگرم محصول تولید می‌شود که البته تلاش برای ارتقای بهره‌وری آب با افزایش تولید در واحد سطح و کاهش تقاضای آب با مصرف بهینه و مدیریت منابع آبی شامل توسعه نشاکاری و استفاده از سیستم آبیاری موضعی، استفاده از مالچ پوششی، استفاده از بذور اصلاح شده، تغییر زمان کشت هندوانه به ایام خنک و پربارش سال به صورت مستمر در حال اقدام است.

هندوانه فقط یک محصول تابستانه نیست

اصغری با اشاره به اینکه هندوانه یک محصول تابستانه نیست بلکه در تمام ایام فصول سال تولید می‌شود، افزود: اتفاقا این نقطه قوت کشور ماست که با توجه به تجارب و ارتقای دانش فنی کشاورزان و مزیت‌های اقلیمی موجود، حدود ۵۳ درصد هندوانه در فصل‌های پاییز، زمستان و بهار که هوا خنک و بارش‌ها مناسب است تولید می‌شود و ۴۷ درصد هندوانه در فصل تابستان در کشور تولید و به بازار عرضه می‌شود.

پیش بینی تولید ۳.۲ میلیون تن هندوانه در سال زراعی جاری

به گفته وی با توجه به ادامه خشکسالی‌ها پیش‌بینی می‌شود در سال زراعی ۱۴۰۱ – ۱۴۰۰ کاشت هندوانه در سطح۷۷ هزار هکتار با برآورد تولید ۳.۲ میلیون تن انجام شود. البته تحقق تولید تابستانه (کشت بهاره) منوط به تامین منابع آبی توسط وزارت نیرو در مناطق تحت کشت است.

وی همچنین به میزات صادرات هندوانه نیز اشاره کرد و گفت:میانگین صادرات هندوانه طی سال‌های اخیر (۱۳۹۹ – ۱۳۹۸) ۷۳۰ هزار تن با ارزش صادرات ۱۶۸ میلیون دلار بوده است و در سال ۱۴۰۰ میزان ۹۰۲ هزار تن (به همراه خربزه) با ارزش صادراتی ۲۰۸ میلیون دلار بوده است که ارزآوری قابل توجهی برای کشور داشته است.

ظرفیت صادرات هندوانه به ترکیه روزانه حدود ۱۰۰ کامیون است

مدیرکل دفتر امور محصولات علوفه‌ای و جالیزی وزارت جهادکشاورزی در پاسخ به اینکه گفته می‌شود روزانه بیش از ۷۰۰ کانتینر هندوانه به ترکیه صادر می‌شود و این خبر چقدر صحت دارد؟ گفت:مرجع اظهارنظر در خصوص صادرات، گمرک بوده و بدیهی است هرگونه استعلام باید از آن مرجع اخذ شود. با توجه به اطلاعات دفتر امور سبزی‌ها و گیاهان جالیزی میانگین کل صادرات ۲۰۸ میلیون دلار در سال ۱۴۰۰ بوده و ظرفیت صادرات هندوانه به ترکیه روزانه حدود ۱۰۰ کامیون است و صادرات۷۰۰ کانتینر به نظر غیرواقعی است.