دیپلماسی کشور به تحول دانش‌بنیان نیاز دارد

معاون علمی‌وفناوری رئیس‌جمهوری با تاکید بر اینکه کشور ما مهاجرپذیر نیست و باید به این موضوع توجه ویژه‌ای شود، زیرا بسیاری از متخصصان که خواستار فعالیت در ایران هستند، برای دریافت مجوزهایشان باید دوندگی کنند، گفت: با اقدامات انجام شده سه هزار محقق به کشور بازگشتند که ۱۰۰ نفر از اعضای هیات علمی دانشگاه شریف از میان این افراد است.

به گزارش ایسنا، سورنا ستاری امروز در نشست «دیپلماسی علم و فناوری؛ فرصت‌ها، چالش‌ها، راهکارها» که در محل دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد، اعلام کرد: در برهه‌ای وقتی صحبت از دیپلماسی علمی و فناوری می‌شد، نمی‌دانستم از چه موضوعی صحبت می‌شود؛ ولی اکنون ۳ هزار نفر از محققان ایرانی خارج از کشور به‌ ایران بازگشتند و ۱۰۰ نفر از اعضای هیات علمی دانشگاه شریف از میان همین افراد هستند.

وی با اشاره به یکسان نبودن رویکرد کشور در زمینه دیپلماسی علمی و فناوری، گفت: باید در این خصوص صحبت و مذاکره شود تا به یک نتیجه مشخص برسیم.

معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری آغاز فعالیت این معاونت را با بازگشت محققان ایرانی خارج از کشور عنوان کرد و یادآور شد: علاوه بر آن در سفرهای روحانی به نیویورک من هم با ایشان همراه بودم و در یک سفر پنج روزه جلسات مختلفی را برگزار می‌کردیم؛ ۷۰ جلسه طی پنج روز با این محققان ایرانی برگزار می‌شد تا بتوانیم برنامه بازگشت محققان از این کشور را به خوبی اجرایی کنیم؛ چرا که در این نشست‌ها متوجه شدیم که هیچ کدام آنها ویزا برای بازگشت نداشتند.

وی با اشاره به تجربیات همکاری‌ها با نماینده آلمانی، گفت: زمانی که با آلمانی‌ها تقاضای امضا تفاهم‌نامه می‌شد، آنها به تفاهم نامه منعقد شده در سال ۵۶ اکتفا کردند و این تفاهم‌نامه نیز در حوزه هسته‌ای بوده است، ضمن آنکه بین رؤسای دانشگاه‌ها دعوا بود که بتوانند با نماینده آلمانی به گفت‌وگو بپردازند.

ستاری با تاکید بر اینکه همچنین وقتی یک هیأت درجه سه به کشورمان می‌آمد، دانشگاه‌ها برای دعوت از این هیأت نیز دعوا می‌کردند، گفت: این همان دیپلماسی علمی است؛ ولی باید بدانیم که در این دیپلماسی چه چیزی می‌خواهیم بگیریم یا چه چیزی می‌خواهیم ارائه دهیم.

وی با بیان اینکه ما روی بازگشت دانشجویان ایرانی غیرمقیم برنامه‌ای را اجرایی کردیم که به نظرم این درست‌ترین برنامه بود، گفت: ما به راحتی از این پتانسیل استفاده کردیم، زیرا اینکه بخواهیم دانشجویی را به خارج از کشور اعزام کنیم و بعد از ۱۰ سال نتیجه مطالعات آن را بچشیم، خیلی زمانبر است.

ستاری با اشاره به فعالیت‌های معاونت علمی در حوزه دیپلماسی علم و فناوری، گفت: ما توانستیم ارتباطات خوب فناورانه‌ای را با روسیه و چین فراهم کنیم تا بتوانیم بیش از گذشته محصولات فناورانه شرکت‌های دانش‌بنیان را به مرحله صادرات برسانیم و در خصوص این ارتباطات هیچ کس خصوصاً وزارت علوم اعتراضی نکرد، ولی اگر بخواهیم با کشورهای اروپایی رابطه‌ای برقرار کنیم، معترضانی هستند که به ما ایراد بگیرند که به حوزه آنها وارد شده‌ایم؛ از این رو ما تلاش کردیم با کشورهایی که تاکنون با آنها ارتباط نداشته‌ایم تعامل کنیم.

ستاری با بیان اینکه زمانی رئیس دانشگاه صنعتی شریف به روسیه رفت و سردرگم از فعالیت‌های آموزشی، علمی و فناورانه این کشور بود، گفت: در آن زمان وقتی رئیس دانشگاه شریف به روسیه رفت، اطلاعاتی از وضعیت آموزشی و فناوری این کشور نداشت و اکنون به مرحله‌ای رسیده‌ایم که حوزه‌های مشترکی با روسیه داریم.

وی با بیان اینکه همچنین ۶۰ الی ۷۰ پروژه فناورانه با چین در حال اجراست، گفت: در موضوع دیپلماسی علمی و فناوری چه بخواهیم چه نخواهیم، دانش‌بنیان‌ها تاثیرگذارند، مخصوصاً این شرکت‌ها و فناوری‌های آنها از بحث‌های جدی کشور محسوب می‌شود و می‌تواند همه چیز را متحول کند.

به گفته وی، چنین تحولاتی در دانش‌بنیان‌ها باید در دیپلماسی علمی و فناوری باشد.

ستاری راه‌اندازی خانه‌های نوآوری را برای افزایش صادرات محصولات دانش‌بنیان در کشورهای مختلف از جمله کنیا، روسیه، سوریه و ترکیه دانست و یادآور شد: در حال حاضر ۷۰ استارت‌آپ در خانه نوآوری مستقر در کنیا فعالیت می‌کنند و بسیاری از محصولات و تجهیزات ساخته شده به دست متخصصان در این خانه به معرض نمایش گذاشته شده است.

معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری با بیان اینکه دو بیمارستان را قرار است به یکی از این خانه‌های نوآوری که ساخته دست محققان شرکت‌های دانش‌بنیان است، ببریم، گفت: ما در شرق آفریقا حتی صد ایرانی هم نداریم و اکثر ایرانی‌ها به آمریکای شمالی و اروپا می‌روند؛ چون ساختار ما وارداتچی است و از آنجایی که ساختار کشور کنیا صادراتچی است، لازم است با چنین کشورهایی ارتباط بگیریم.

وی خاطر نشان کرد: ایجاد این خانه‌های خلاق در کنیا در حالی است که اختلافات سیاسی با این کشور داریم.

ستاری با تاکید بر اینکه زمانی بود که تمام کتاب‌های نوشته شده توسط خارجی‌ها را می‌خواندیم، گفت: همه کتاب‌های ما در دوران تحصیل ترجمه شده بود، اما اکنون به مرحله‌ای رسیده‌ایم که تجهیزات آزمایشگاهی ایرانی در بسیاری از دانشگاه‌های خارجی مستقر است. به طوری که می‌توان گفت ۹۵ درصد تجهیزات آزمایشگاهی را محققان خودمان ساخته‌اند و آنها را صادر کرده‌ایم.

وی با بیان اینکه تمرکز ما برای صادرات کشورهای CIS آسیای جنوبی، آسیای شرقی و آفریقا است، گفت: به دلیل اینکه صادرات به اروپا راحت نیست و برای دریافت تاییدیه‌ها شاید ۱۰ تا ۱۲ سال زمان نیاز باشد.

معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری با تاکید بر اینکه ما باید به یک اجماع در کشور در حوزه دیپلماسی علمی و فناوری برسیم، گفت: مشکلات ما زیاد است، از آنجایی که کشور ما وارداتچی بوده و نفت می‌فروخته، باید بیش از گذشته به دیپلماسی علمی و فناوری توجه کنیم.

وی با اشاره به یکی از چالش‌ها در زمینه دیپلماسی علمی و فناوری، گفت: کشور ما مهاجرپذیر نیست و باید به این موضوع توجه ویژه‌ای شود، زیرا بسیاری از متخصصان که خواستار فعالیت در کشور ما هستند، برای دریافت مجوزهایشان باید دوندگی کنند.