بلاک‌چین غیر از بیت‌کوین، به چه کار می‌آید؟

یک کارآفرین حوزه فناوری اطلاعات با اشاره به زوایای مغفول‌مانده از فناوری بلاک‌چین در کنار ارزهای دیجیتال، گفت: این فناوری غیر از بحث پرداخت و سرمایه‌گذاری، کاربردهای متفاوت‌تری دارد و می‌توان از بلاک‌چین در تجارت، بحث زنجیره تامین یا بهداشت و درمان یا حوزه رسانه استفاده کرد.

مهدی علایی‌زاده در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه مدتی است بحث بلاک‌چین داغ شده و همه به‌دنبال این بودند که از کاربرد رمزارزهای بلاک‌چین استفاده کنند، گفت: همه به رمزارزها که به نوعی محصول جانبی بلاک‌چین است توجه نشان دادند و بقیه کاربردها در ایران مغفول مانده، به همین دلیل یک شرکت از سال گذشته به‌طور جدی وارد فعالیت حوزه بلاک‌چین شد. این شرکت فعالانی از بدنه آی‌سی‌تی کشور و دانشجویان نخبه دانشگاهی دارد. ما با تمرکز روی حوزه مالی وارد این حوزه شده و در فرآیند آشنایی با حوزه بلاک‌چین متوجه شدیم که این فناوری غیر از بحث پرداخت و سرمایه‌گذاری، کاربردهای متفاوت‌تری دارد و مواردی هست که شما می‌توانید از بلاک‌چین در تجارت، بحث زنجیره تامین یا بهداشت و درمان یا حوزه رسانه استفاده کنید.

وی با اشاره به امکان حفظ حقوق مادی و معنوی تولیدکنندگان محتوای مجازی مبتنی‌بر NFT، توضیح داد: برای مثال در حوزه رسانه ما محصولی تولید کردیم که به شما اجازه می‌دهد اگر محتوایی در حوزه فضای مجازی تولید کردید، به اسم خودتان مبتنی‌بر NFT ثبت کرده و از حقوق مادی و معنوی آن حفاظت کنید. اگر علاقمندانی نسبت به آن اثر هستند می‌توانند حمایت‌هایشان را از این طریق به‌صورت مستقیم اعلام کنند و منافعش به خود تولیدکننده اثر می‌رسد. همچنین می‌توانید امتیاز این محتوا را به شخص دیگری واگذار کنید و این واگذاری را همه متوجه می‌شوند و نمی‌توان بعدا ادعای خلاف کرد. در این واگذاری هم می‌توان تسهیم درآمد کرد.

این کارآفرین حوزه فناوری اطلاعات ادامه داد: این پلتفرم می‌تواند به فضای حاکمیتی کمک کند. اگر ما در کشور مجموعه‌ای را داشته باشیم که مجوزهایی را در حوزه صوت و تصویر می‌دهد یا بخواهد مشخص کند که این ویدیو مالکیتش برای چه شخصی است، می‌تواند مبتنی‌بر بلاک‌چین این کار را انجام دهد و با توجه به قابلیت‌های ذاتی که در بلاک‌چین هست، این کار می‌تواند دقیق، سریع، کم‌هزینه و به دور از تقلب اتفاق بیفتد.

استفاده از بلاک‌چین برای حمایت از آثار باستانی

علایی‌زاده خاطرنشان کرد: سیستم دیگری که ما پیاده کردیم و با بحث‌های مالی تفاوت دارد و به دنبال این هستیم که در کشور پیاده‌سازی شود، حمایت از آثار باستانی و تاریخی است. یک مجموعه حاکمیتی مانند وزارت گردشگری اگر اراده را داشته باشد که به این حوزه وارد شود می‌تواند برای نگهداری یا توسعه سایت‌های تاریخی با صدور NFT در هر حوزه از کمک همه کسانی که علاقه‌مند هستند، استفاده کند؛ برای ایرانیان خارج از کشور به‌واسطه مشکلات انتقال پول یا از این بابت که مطمئن نیستند پولی که هزینه می‌کنند مستقیم برای آن سایت تاریخی استفاده می‌شود، این روش مفید است.

وی ادامه داد: مثلا اگر یک نفر علاقمند است یک قسمت از تخت جمشید را حمایت کند، می‌توان بابت آن NFT صادر کرد و آن فرد NFT را خریداری می‌کند و می‌تواند مشاهده کند هزینه‌هایی که صرف آن سایت یا شی تاریخی کردند، به چه شکل هزینه شده است. اگر یک نفر NFT یک بخش از یک آثار تاریخی مثلا تخت جمشید را خریداری کند، این به‌عنوان دارایی محسوب شده و به‌مرور زمان ارزشش بیشتر می‌شود، در بسیاری از مجموعه‌های مالی در دنیا این را به عنوان تضمین مالی برای تسهیلات استفاده می‌کنند. این کار تمام مزایای خرید یک شی به‌عنوان سرمایه را دارد و بسیاری از مشکلاتش را ندارد.

این فعال حوزه بلاک‌چین توضیح داد: این پلتفرم می‌تواند در ایران یا هر جای دنیا استفاده شود. اما ما با توجه به بازاری که داشتیم پلتفرممان را برای تولید NFT توسعه دادیم که این قابلیت روی اپلیکیشن‌های مختلف آماده است. این پلتفرم در حال حاضر برای اپلیکیشن، ویدیو یا حمایت از آثار تاریخی آماده شده و به دنبال این هستیم که با مجموعه‌های مربوطه که متولی هستند ارتباط برقرار کنیم اما بازار خارج از ایران هم برایش متصوریم.

می‌توان انتخابات را مبتنی‌بر بلاک‌چین طراحی کرد

علایی‌زاده با بیان اینکه کاربرد دیگر بلاک‌چین درحوزه رای‌گیری است، افزود: می‌توان انتخابات را مبتنی‌بر بلاک‌چین طراحی و پیاده‌سازی کرد که تخلف و تقلب را نزدیک به صفر می‌کند. می‌توان روی این پلتفرم‌ها انتخابات برگزار کرد که از نظر فنی تقلب در آن ممکن نیست و صحت آن در کل جهان قابل تایید است. همچنین کاربردی برای مالیات می‌توانیم متصور شویم. کسانی که باید مالیات بپردازند، اگر فعالیت‌های اقتصادی‌شان در سیستم‌های مبتنی‌بر بلاک‌چین ثبت شود، خیلی شفاف هم می‌توانند مالیات دهند و هم می‌توانند انتظار داشته باشند از منابعی که مالیات دادند، استفاده کنند.

وی با بیان اینکه بلاک‌چین کاملا توزیع‌شده است و کسی نمی‌تواند دخالت و اعمال سلیقه‌ای روی آن داشته باشد، گفت: ما در ایران مجموعه‌ای را نداریم که به‌صورت بنیادی، شبکه بلاک‌چینی طراحی و آن را عرضه کند و پذیرفته شود که روی آن شبکه بلاک‌چین این اتفاقات انجام شود. ما از لحاظ فنی و تکنولوژیکی این توانایی را داریم که یک شبکه را در ایران طراحی کنیم و برایش مشوق‌هایی در نظر بگیریم که از ایران و کشورهای خارجی برای مشارکت بیایند. یک شبکه متشکل از چندین شرکت‌کننده که قسمت عمده‌ای از گروه‌های آن در ایران حضور دارد و تکنولوژی‌اش هم برای خودمان است.

این کارآفرین گفت: ما برای اینکه بخواهیم در هر صنعتی ازجمله فولاد، نفت، پتروشیمی و دیگر صنایع در کشور سرمایه‌گذاری کنیم، باید هزینه بالایی بدهیم و انتظارمان این است که بعد از حداقل سه سال به نقطه سربه‌سر برسیم و بعد از آن به سودهای سالانه ۲۵ درصد دست پیدا کنیم. اما درمقابل صنعت آی‌تی میزان سرمایه‌ لازم پایین‌ و دوره انتظار بازگشت سرمایه آن بعضا کمتر از یک سال است. کسانی که در کشور به منابع دسترسی دارند و اهل سرمایه‌گذاری هستند، حتما باید این نگاه را به صنعت آی‌تی داشته باشند برای اینکه بتوانیم جوانانمان را حفظ کنیم. ما نخبه‌های دانشگاهی را داریم که اگر شرایط برایشان فراهم باشد، در ایران می‌مانند و فعالیت می‌کنند.