یوزپلنگ آسیایی در وضعیت بحرانی انقراض

مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان محیط زیست با تاکید براینکه تمام هزینه‌ و زمان مورد نیاز برای نگهداری و درمان «پیروزـ صرف شد و کمبود نیرو و تجهیزات وجود نداشت، گفت: خون سالم مورد نیاز برای «پیروز» در مدت‌زمان انجام دیالیز و تصفیه خون آن وجود نداشت.

به گزارش ایسنا، غلامرضا ابدالی در یک برنامه تلویزیونی درباره فرایند به دنیا آمدن و علل تلف شدن «پیروز» اظهار کرد: در سال‌های گذشته توسط تیم‌های مختلف بسیار تلاش شد تا تکثیر در اسارت صورت گیرد اما عوامل بسیار زیادی همچون عدم باروری کوشکی و دلبر و.. موجب شد که این اتفاق نیفتد. این عدم موفقیت تا سال ۱۴۰۰ ادامه داشت. در سال گذشته یوز ماده ایرانی به نام «ایران» آماده باروری و پس از مدتی نیز بارداری آن مسجل شد.

وی ادامه داد: در اردیبهشت ماه ۱۴۰۱ سه توله یوز به تشخیص متخصصان و تیم پزشکی وقت از طریق سزارین به دنیا آمدند. توله یوزها متاسفانه از سوی «ایران» پذیرفته نشدند و شیر نیز نخوردند و با وجود اینکه شیرخشک‌های مختلفی امتحان شد تا تغذیه کنند اما دو فرد از توله یوزها همان روزهای اول تلف شدند و «پیروز» به تهران منتقل شد.

مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان محیط زیست افزود: بلافاصله بعد از انتقال «پیروز» به تهران با هماهنگی‌های دکتر باستانی، دکتر پیتر کالدول - دامپزشک مشاور- به ایران آمد اما از همان ابتدا نیز «پیروز» هیچکدام از شیرخشک‌های مطرح دنیا که برای گربه سانان وجود داشت را نپذیرفت و با آن‌ها سازگار نبود بنابراین از همان روزهای اول نیز دچار مشکلاتی همچون بیماری گوارشی و یبوست بود.

وی با تاکید براینکه تغذیه پیروز بسیار کم بود و هیچ نوع شیری را نمی‌پذیرفت، اظهار کرد: این روند تغذیه ادامه پیدا کرد تا دوران تغذیه آن از گوشت فرارسید و با وجود اینکه پیتر کالدول به آفریقا بازگشته بود اما مشاوره‌ها و برنامه‌های لازم غذایی و دارویی به خوبی از کالدول دریافت و رعایت می‌شد اما موضوعاتی همچون تراکم استخوان، کمبود تغذیه و نارسایی کلیه با وجود تهیه داروهای مورد نیاز «پیروز» را خیلی اذیت می‌کرد.

ابدالی ادامه داد: ماجرای بیماری «پیروز» تا شامگاه پنجشنبه (۴ اسفندماه) ادامه یافت و ساعت یک بامداد در کنار آن حضور یافتم. دکتر باستانی نیز در آن روز ماموریت خارج از کشور بود اما پس از برقراری تماس توصیه کرد که «پیروز» را به مرکز درمانی منتقل کنیم. با تیم دامپزشکی بیمارستان دامپزشکی مرکزی هماهنگ کردیم تا یک تیم کامل در کنار «پیروز» حضور داشته باشد و پس از معاینات و آزمایشات و درمان «پیروز» بهتر شد و به پردیسان انتقال یافت اما شنبه صبح دوباره با حال بد به بیمارستان منتقل شد چراکه پارامترهای خون‌ آن بسیار نگران‌کننده و نشان‌دهنده نارسایی کلیوی بود.

وی با تاکید براینکه در آزمایش‌های اولیه نارسایی کلیه مشخص شد، افزود: با نتایج اولیه امیدوار بودیم که درمان جواب دهد اما متاسفانه میزان اوره در خون دوباره افزایش یافت. دکتر باستانی به ایران بازگشت و پس از بررسی‌های مجدد شیوه درمانی دیالیز ضروری شد.

مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان محیط زیست در پاسخ به این پرسش که آیا تجهیزات مورد نیاز برای دیالیز در ایران وجود دارد یا خیر؟ اظهار کرد: تجهیزات لازم برای دیالیز در ایران وجود دارد اما دیالیز معمولی که برای انسان انجام می‌شود برای یوز نامناسب بود چرا که برای دیالیز نیاز است تا در بازه زمانی تصفیه خون، خون سالم وارد بدن بیمار شود اما ما خون یوزپلنگ نداشتیم تا جایگزین خون «پیروز» شود.

وی افزود: در نهایت دیالیز صفاقی آغاز شد و تا ساعت 2 بامداد نیز ادامه داشت و مرحله اولیه به‌خوبی انجام شد و «پیروز» نیز بعد از آن سرحال بود اما قبل از شروع مرحله دوم - که باید صبح انجام می‌شد - «پیروز» طاقت نیاورد و از دست رفت.

ابدالی در ادامه گفت: تمام افرادی که حضور داشتند می‌دانند که ما هیچگونه کمبود نیرو و تجهیزات نداشتیم و همه با عشق و علاقه کمک می‌کردند اما معیشت الهی این بود که «پیروز» را نداشته باشیم.

مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان محیط زیست در پاسخ به این سوال که آیا با تلف شدن «پیروز» به انقراض این گونه نزدیک شده‌ایم؟ گفت: گونه‌هایی همچون یوز که جمعیت کوچکی زیر ۵۰ فرد دارند در وضعیت بحرانی انقراض و گونه‌های زیر ۲۵۰ فرد در معرض خطر انقراض هستند. در حال حاضر ۳۰ فرد یوزپلنگ در ایران وجود دارد اما این به معنای نگرانی و ناامیدی نیست. زیستگاه‌های بسیار خوبی در توران وجود دارد که در حال حاضر هفت یوز ماده در طبیعت آن شناسایی شده است و امیدواریم که با وجود آن‌ها بتوانیم جمعیت یوزها را نجات دهیم.

وی با تاکید بر اینکه وظیفه محیط زیست حفاظت از گونه‌ها در زیستگاه اصلی است، اظهار کرد: مراکز تکثیر در اسارت در ایران نیز همچون تمام جهان وجود دارد و برای حفاظت از نژاد برخی از گونه‌ها، آن‌ها در اسارت تکثیر می‌شوند. تکثیر یوز در اسارت تجربه بسیار خوبی بود.

سلبریتی شدن «پیروز» خوب یا بد؟

ابدالی درباره اینکه «پیروز» به یک نماد و به نوعی سلبریتی در میان مردم تبدیل شده بود، گفت: به نماد تبدیل شدن «پیروز»، جریان از پیش تعریف شده‌ای نبود و به دلیل اینکه مردم در جریان تلاش همکاران ما قرار گرفتند و این تولد را یک دستاورد دیدند، به عنوان یک جوشش و پویش مردمی در صدد محافظت از آن آمدند و حفاظت از محیط زیست و گونه‌ها خیلی ضروری شد. اینکه ما بتوانیم پشتوانه و همکاری مردم را داشته باشیم یک دستاورد مقدس است.

وی با تاکید براینکه در تمام دنیا نیز محافظت از محیط زیست نیز با کمک مردم صورت می‌گیرد، ادامه داد: وظیفه مردم در چنین شرایطی این است که مطالبه‌گر باشند. شعاری نیز که ما داریم این است که در ایران ۸۰ میلیون محیط‌بان داریم و این که مردم مراقب رفتارهای خود باشند به محیط زیست بسیار کمک می‌کند اما بسیاری از افراد آگاهانه اعمالی همچون شکار و صید انجام می‌دهند و در صورتی که مراقبت کنند بار سنگینی از دوش طبیعت برداشته می‌شود. این طبیعت فرصت ترمیم دارد واگر مراقب آن باشیم می‌تواند خود را احیا کند.

مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان محیط زیست گفت: برنامه عمل ما یک نقشه راه و سیاست ما برای حفاظت از گونه‌ها است. ما تمام مسائل را اولویت‌بندی می‌کنیم و اولویت با حفاظت از گونه‌های در خطر انقراض و برنامه‌های عملی در قالب راهبردهایی به استان‌ها ابلاغ شده است.

وی تاکید کرد: اعتبارات برای حفاظت از محیط زیست کافی نیست و از مجلس و سازمان برنامه‌ریزی خواهشمندیم که اعتبار مورد نیاز را در اختیار قرار دهند. هر چقدر هم برای حفاظت از این ذخایر بی بدیل سرمایه در نظر بگیریم، کافی نیست و این ذخایر نمونه بی بدیلی از نعمت‌های خداوند است و در صورتی که آن‌ها را از دست دهیم، نمی‌توانیم آن‌ها را به دست آوریم.

غذادهی به حیوانات؛ دور کردن گونه‌های جانوری از چرخه محیط زیست

ابدالی در پایان درباره غذادهی به حیوانات نیز تصریح کرد: مردم ما به دلیل احساسات و علاقه‌ای که به طبیعت دارند، در بسیاری از مواقع به حیوانات غذا می‌دهند اما خواهش می‌کنم اگر قرار است که در فصل زمستان، به حیوانات علوفه‌رسانی کنیم، از طریق محیط‌ بانان که به اصول غذادهی آگاه هستند، این کار را انجام دهیم چراکه با شیوه نادرست، حیوانات از چرخه محیط زیست خارج می‌شوند و درصورتی که به غذادهی عادت کنند نمی‌توانند خودشان غذا پیدا کنند و جانشان را از دست می‌دهند.