ایجاد بازار ۹۷.۳ همتی برای محصولات نانویی

دبیر ستاد توسعه فناوری‌های نانو و میکرو معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری با بیان اینکه حدود ۱۵۰ شرکت با حجم فروش نانوی بالای ۱۰۰ میلیارد تومان در سال در کشور فعال هستند که ۹۳ درصد از حجم بازار نانوی ایران را در اختیار دارند، گفت: محصولات نانوداروی ساخت ایران در ۹ سال گذشته حدود ۲۱ هزار میلیارد ریال فروش داشته‌اند که بیش از ۲۱ میلیون دلار آن صادرات بوده است.

به گزارش ایسنا، دکتر عماد احمدوند در نشست خبری امروز به همکاری این ستاد با کشور ونزوئلا اشاره کرد و محور اصلی این همکاری‌ها را در حوزه آموزشی دانست و افزود: در این همکاری دو جانبه دوره‌های آموزشی برای اساتید و فعالان حوزه اجرایی نانو برگزار می‌شود و این برنامه‌ها بخشی از روند تجاری‌سازی محصولات نانویی است.

احمدوند اظهار کرد: برای برگزاری این دوره‌های آموزشی تعداد قابل‌ توجهی استاد و متخصص این حوزه به‌منظور تقویت همکاری‌های عملیاتی و انتقال دانش فنی طراحی حضور دارند.

برگزاری نمایشگاه نانو

دبیر ستاد توسعه فناوری‌های نانو و میکرو با اشاره به برگزاری شانزدهمین نمایشگاه نانو، افزود: در جریان برگزاری نمایشگاه، نمایندگان و سرمایه‌گذاران خارجی از چندین کشور برای بازدید و مذاکره حضور خواهند داشت و این موضوع فرصت مناسبی را برای گفت‌وگو میان شرکت‌های دانش‌بنیان و شرکای خارجی فراهم می‌کند.

وی گفت: اطلاعات دقیق درباره کشورهایی که نمایندگان آنها در نمایشگاه حضور خواهند داشت، به‌صورت هماهنگ اطلاع‌رسانی خواهد شد و علاوه بر بازدیدها، جلسات تخصصی و انتقال دانش فنی در محل نمایشگاه برگزار می‌شود تا تجربه و دانش در همه حوزه‌های مرتبط به‌اشتراک گذاشته شود.

دبیر ستاد توسعه فناوری‌های نانو و میکرو به وضعیت ورود محصولات نانویی به بازار اشاره و اعلام کرد: تا کنون ۱۸۶۴ محصول نانویی وارد بازار شده‌اند. برخی از این محصولات در حوزه‌هایی مانند سلامت نیازمند دریافت تأییدیه وزارت بهداشت یا سایر مراجع ذی‌ربط (مانند وزارت جهاد کشاورزی برای محصولات کشاورزی) هستند و فرآیند ارزیابی و صدور مجوز برای این دسته از محصولات به‌دقت دنبال می‌شود.

به گفته وی، این نمایشگاه از فردا ۱۱ آبان در نمایشگاه بین‌المللی آغاز به کار می‌کند و تا ۱۴ آبان ادامه دارد.

بازار محصولات نانو و ساخت ایران در سال ۱۴۰۳

احمدوند در ادامه با ارائه گزارشی از بازار محصولات نانویی ساخت داخل، گفت: در سال‌های اخیر فناوری نانو در ایران به یکی از پیشران‌های اصلی نوآوری و توسعه صنعتی تبدیل شده است. گستره نفوذ این فناوری اکنون تقریباً تمام حوزه‌های صنعتی کشور را در بر گرفته و سهم آن در اقتصاد ملی رو به افزایش است. برای رصد دقیق این روند و پایش مسیر تجاری‌سازی فناوری‌های نانو و میکرو در بنگاه‌های اقتصادی، ستاد ویژه توسعه فناوری‌های نانو و میکرو از سال ۱۳۹۵ برنامه‌ای منظم و مستمر را با عنوان پیمایش بازار محصولات نانو ساخت ایران آغاز کرد.

وی اظهار کرد: در همان سال مطالعاتی برای طراحی و تدوین روشی نظام‌مند جهت گردآوری و تحلیل داده‌های مالی شرکت‌های نانویی انجام شد. در این مطالعات با الهام از تجارب ملی و بین‌المللی در زمینه آمارهای اقتصادی و تحلیل اقتصاد بخشی چارچوبی علمی و منسجم برای شاخص‌های اقتصادی فناوری نانو در کشور تدوین شد.

وی خاطرنشان کرد: تاکنون ۹ دوره این طرح در کشور اجرا شده است. هدف این پیمایش تحلیل وضعیت اقتصادی شرکت‌های نانو، ارزیابی شاخص‌های اقتصادی سند توسعه فناوری نانو و بررسی روند صادرات محصولات این حوزه بوده که نهمین دوره آن به طور خلاصه به شرح ذیل است:

* تا پایان سال ۱۴۰۳ تعداد ۱۷۳۵ محصول نانو توسط ۴۰۱ شرکت فعال در این حوزه تجاری شده و از واحد ارزیابی و نظارت ستاد فناوری نانو گواهی نانومقیاس دریافت کرده‌اند.

* مجموع بازار فروش این محصولات در سال ۱۴۰۳ نزدیک به ۹۷۳ هزار میلیارد ریال (۹۷.۳ همت) بوده که نسبت به سال قبل ۵۷ درصد رشد داشته است. همچنین بیش از ۱۰ درصد از این بازار یعنی معادل ۱۸۳ میلیون دلار، صادرات این محصولات تشکیل می‌دهد.

* معادل ارزی بازار فروش محصولات نانوی ساخت ایران بر اساس متوسط روزانه نرخ دلار در سال ۱۴۰۳ حدود ۱۸۰۰ میلیون دلار ارزیابی شد.

* در دوره چهار ساله گذشته بازار محصولات نانو ساخت داخل از ۲۰۰ هزار میلیارد ریال در سال ۱۴۰۰ به حدود هزار میلیارد ریال در سال ۱۴۰۳ رسیده که متوسط رشد سالانه ۷۲ درصد را در این دوره نشان می‌دهد که ۳۱ درصد بالاتر از متوسط نرخ تورم سالانه کشور در این دوره بر اساس اعلام رسمی مرکز آمار ایران بوده است.

دبیر ستاد توسعه فناوری نانو ادامه داد: بر اساس ارزیابی‌های ما سه حوزه صنعتی حمل و نقل، عمران و ساختمان و نانومواد به ترتیب بیشترین سهم را از بازار محصولات نانو در سال ۱۴۰۰ داشتند. بیش از یک چهارم از بازار محصولات نانوی کشور مربوط به حوزه خودرو و حمل و نقل است.

وی با بیان اینکه سه فناوری نانو کامپوزیت، نانوپوشش و نانو کاتالیست بیشترین سهم را در تولید محصولات نانوی ساخت ایران دارند، خاطر نشان کرد: در حوزه نفت و پتروشیمی بیش از ۹۰ درصد بازار را نانوکاتالیست‌ها تشکیل می‌دهند. فروش این کاتالیست‌ها نسبت به سال گذشته بیش از ۸۰ درصد افزایش یافته و بیش از ۱۳ درصد از کل بازار نانوی سال ۱۴۰۳ را شامل می‌شود.

به گفته وی، حدود ۱۵۰ شرکت با حجم فروش نانوی بالای ۱۰۰ میلیارد تومان در سال در کشور فعال هستند که ۹۳ درصد از حجم بازار نانوی ایران را در اختیار دارند.

احمدوند اضافه کرد: حدود ۸۰ درصد از کل فروش نانوی سال ۱۴۰۳ مربوط به تنها ۱۵ نوع محصول است که هر یک فروشی بیش از هزار میلیارد تومان (یک همت) داشته‌اند.  در سال ۱۴۰۳ حدود ۱۸۳ میلیون دلار از محصولات نانوی ساخت ایران به ۶۳ کشور دنیا صادر شده است که عراق، ترکیه، هند، ونزوئلا، پاکستان و روسیه به ترتیب بیشترین سهم را داشتند و بیش از ۷۰ درصد از کل صادرات محصولات نانوی ایران به این کشورها بوده است.

تحلیل چند محصول

دبیر ستاد توسعه فناوری‌های نانو و میکرو یادآور شد: محصولات نانو داروی ساخت ایران در ۹ سال گذشته حدود ۲۱ هزار میلیارد ریال فروش داشتند که بیش از ۲۱ میلیون دلار آن صادرات بوده است و در همین مدت با تولید این داروها از خروج ۶۳۶ میلیون دلار ارز از کشور جلوگیری شده است.

وی با بیان اینکه با تولید این نانوداروها و کاهش واردات آنها هزینه‌های درمان شامل هزینه‌کرد بیمار، اثرات جانبی روش‌های درمانی غیر نانویی و همچنین هزینه بیمه‌های درمانی بالغ بر ۵۹۰ میلیون دلار کاهش یافته است، گفت: با تولید انواع مختلف کاتالیست‌های نانویی از جمله کاتالیست آلومینای فعال، کاتالیست بازیابی سولفور، کاتالیست ریفرمینگ نفتا، متاناسیون و نیاز به واردات آنها از خارج تا حد زیادی رفع شده است. ضمن اینکه در سال ۱۴۰۳ بیش از ۲۴ میلیون دلار از نانوکاتالیست‌های حوزه نفت و پتروشیمی ساخت ایران به کشورهای روسیه، ترکیه، عراق و ازبکستان صادر شده است. این رقم حدود سه برابر صادرات این محصول راهبردی در سال ۱۴۰۲ بوده است.

وی تاکید کرد: استفاده از سامانه نانو حباب در حدود ۱۵۰ هکتار گلخانه آب کشتی (هیدروپونیک)، ۱۰ استخر پرورش ماهی و چندین تصفیه‌خانه و فاضلاب شهری و صنعتی علاوه بر مجموع درآمد ۲۵۰۰ میلیارد ریالی برای شرکت‌های تولیدکننده این تجهیزات موجب افزایش ۱۲ درصدی تولید محصولات کشاورزی از قبیل صیفی‌جات، افزایش ۱۰۰ درصدی ماهی پرورشی و کاهش ۳۰ الی ۴۰ درصدی مصرف برق در این واحدها شده است که ارزش مجموع این اثرات اقتصادی در سه سال گذشته بالغ بر ۳ میلیون دلار می‌شود.