کتاب کوهن درباره پشت‌پرده‌های جنگ غزه

کتاب تازه رئیس پیشین موساد، مجموعه‌ای کم‌سابقه از اعترافات صریح درباره پشت‌پرده جنگ غزه، طرح انتقال اجباری اما «موقت» فلسطینی‌ها به سینا، روش‌های موساد در عملیات برون‌مرزی، شیوه‌های جذب خبرچین‌ها، نقش دستگاه اطلاعاتی اسرائیل در همکاری‌های امنیتی با جهان و همچنین شکست راهبردی تل‌آویو در معادله افکار عمومی جهانی است. انتشار این کتاب بحث‌هایی گسترده را درباره اهداف سیاسی نویسنده و احتمال ورود او به رقابت برای نخست‌وزیری رژیم صهیونیستی دامن زده است.

به گزارش ایسنا، کتاب تازه منتشرشده «یوسی کوهِن» رئیس سابق سازمان اطلاعات خارجی رژیم صهیونیستی (موساد)، با عنوان عبری «با نیرنگ جنگ می‌آفرینند» و عنوان انگلیسی: «شمشیر آزادی؛ اسرائیل موساد و جنگ پنهان» به شکلی بی‌سابقه پرده از جزئیات مهمی درباره جنگ غزه، طرح انتقال فلسطینی‌ها، عملیات اطلاعاتی پیچیده، روابط بین‌المللی موساد و حتی شخصیت و آینده سیاسی خود او برمی‌دارد.

کوهِن در کتابش برای نخستین بار تأیید می‌کند که ایده‌ طرح انتقال حدود یک میلیون و نیم فلسطینی از نوار غزه به شبه‌جزیره سینا را شخصاً پیشنهاد داده است. او می‌گوید این طرح پس از حمله هفتم اکتبر ۲۰۲۳ شکل گرفت و با هدف «کاهش تلفات غیرنظامیان» و «به‌عنوان اقدامی موقت» به کابینه امنیتی اسرائیل ارائه شد. به گفته او، کابینه اسرائیل با این طرح موافقت کرد و وی مأمور شد تا برای جلب حمایت کشورهای عربی، اروپایی، و حتی هند و ژاپن سفرهایی دیپلماتیک داشته باشد.

او اذعان می‌کند که کشورهای عربی طرح را تهدیدی برای تغییر هویت منطقه و مقدمه‌ای برای «کوچاندن دائمی» تلقی کردند. وی می‌گوید برای رفع این نگرانی‌ها پیشنهاد داد ضمانت‌های بین‌المللی برای «موقت‌بودن» این طرح ارائه شود. اما در نهایت، «عبدالفتاح السیسی» رئیس‌جمهور مصر به‌طور قاطع این طرح را رد کرد و مانع عملیاتی‌شدن آن شد. پس از این شکست، پیشنهاد شد که کوهِن ریاست تیم مذاکره‌کننده اسرائیل در پرونده تبادل اسرا را بر عهده بگیرد، اما به گفته وی، سران دیگر دستگاه‌های امنیتی با آن مخالفت کردند.

کوهِن در فصل‌های مختلف کتاب، ضمن نقد آشکار نحوه مدیریت تبلیغات رژیم صهیونیستی در جنگ غزه، اعتراف می‌کند که تل‌آویو در میدان افکار عمومی جهانی «به‌شدت شکست خورده» است. او می‌گوید مشکل، نه در عملکرد ارتش، بلکه در «ناتوانی تبلیغاتی و رسانه‌ای اسرائیل» است. از دید او، تصاویر ویدئویی از تخریب غزه و کشتار غیرنظامیان، جهان را علیه اسرائیل بسیج کرده است و ریشه این شکست را در کم‌کاری کابینه رژیم اشغالگر در حوزه اطلاع‌رسانی و تأثیرگذاری رسانه‌ای می‌داند.

او در کتاب خود چندین بار بر این نکته تأکید می‌کند که شکست رژیم صهیونیستی در عرصه تبلیغات باعث رشد بی‌سابقه همبستگی جهانی با فلسطینی‌ها شده و حتی یهودیان در کشورهای غربی نیز در اعتراضات ضدجنگ مشارکت کرده‌اند. با این حال، او از اشاره مستقیم به عملکرد ارتش اسرائیل در غزه و اتهامات ناشی از جنگ، از جمله کشتار غیرنظامیان، خودداری می‌کند.

در بخشی دیگر، کوهِن با اشاره به روش‌های موساد در عملیات خارجی، از پوشش‌های حرفه‌ای خود در لباس «کارشناس آثار باستانی در لبنان» و «تاجر چای در سودان» سخن می‌گوید. او می‌نویسد که در این مأموریت‌ها وظایفی در لبنان، غزه، خارطوم و سایر مناطق انجام داده است. وی همچنین می‌گوید روش موساد در جذب منابع انسانی و جاسوس‌ها، مبتنی بر بهره‌برداری از «ضعف‌های انسانی» شامل طمع مالی، کینه‌ورزی، جاه‌طلبی، نفرت، منافع ایدئولوژیک و حتی آسیب‌پذیری‌های اخلاقی و شخصیتی است.

کوهِن با استفاده از استعاره «الأحابیل» در عنوان کتاب (دام‌ها و تله‌های هوشمندانه)، تأکید می‌کند که موساد برای کشاندن منابع هدف به سمت همکاری، از ابزار تهدید، تطمیع، فشار روانی و گاهی مدیریت بحران‌های شخصی استفاده می‌کند تا هدف بداند چه چیزهایی برای از دست‌دادن دارد.

او اضافه می‌کند: «اگر هدف مقام بلندپایه‌ای باشد، مانند افسر سوری یا دانشمند هسته‌ای ایرانی، گاهی او را تا لبه خیانت پیش می‌بریم و وقتی در دام افتاد، تا آخرین لحظه از او بهره‌برداری می‌کنیم.»

کوهِن در ادامه، با اشاره به تجربه همکاری اطلاعاتی با کشورهای مختلف، مثال‌هایی از کمک موساد در کشف عملیات تروریستی در بلژیک (۲۰۱۶) و خنثی‌سازی طرح بمب‌گذاری در پرواز ابوظبی–سیدنی ارائه می‌دهد و ادعا می‌کند که موساد «ده‌ها عملیات مشابه» را در اروپا و آسیا کشف کرده است. او می‌گوید حتی در زمان تیره‌شدن روابط با ترکیه، اطلاعاتی درباره ۱۶ عملیات تروریستی را در سال ۲۰۱۸ در اختیار آنکارا قرار داده است.

در این کتاب، کوهِن به بحران اقلیمی به‌عنوان «خطری جهانی» اشاره می‌کند و می‌گوید سازمان‌های اطلاعاتی باید از این حوزه نیز مراقبت کنند. او مدعی می‌شود حتی پس از خروج از موساد نیز همچنان در این زمینه فعال است.

در بخشی سیاسی‌تر، کوهِن با اشاره به چشم‌انداز آینده سیاسی خود، تأکید می‌کند که «رهبر حقیقی کسی است که بتواند در عین حفظ قدرت، امتیاز بدهد.» او با یادآوری امضای پیمان ابراهیم با کشورهای عربی می‌گوید که هنگام امضای توافق «اشک ریخته» و به رهبران عربی احترام می‌گذارد زیرا «آنها حقیقتاً خواهان صلح بوده‌اند». با این حال، تأکید می‌کند که صلح واقعی «پس از نمایش قدرت» حاصل می‌شود.

در این بخش، بسیاری از تحلیلگران پس از انتشار کتاب معتقدند که کوهِن با این رویکردها و تنظیم کتاب به‌صورت روایی و شخصی، در واقع خود را برای ورود به عرصه نخست‌وزیری اسرائیل آماده می‌کند. او تلاش کرده است در کتاب از حمایت‌های سیاسی، امنیتی، اخلاقی، عربی، غربی، و حتی دینی بهره ببرد تا نقطه‌ای مشترک میان همه گروه‌ها بیابد.

کوهِن اذعان می‌کند که جهان امروز، برخلاف گذشته، به‌سرعت دچار تحول در برداشت‌ها و ارزش‌ها شده و تصویر رژیم صهیونیستی به‌عنوان «قربانی» دیگر پذیرفتنی نیست. او اسرائیل را فاقد «پیوستگی اخلاقی» در جنگ رسانه‌ای با حماس می‌داند و معتقد است که کابینه رژیم اشغالگر در درک افکار عمومی جهانی شکست خورده است.

او می‌نویسد: «جهان امروز فهمیده است که نمی‌توان همزمان قربانی بود و با قدرت نظامی، مردم تحت‌اشغال را درهم کوبید.»

کتاب کوهِن علاوه بر ایجاد بحث‌های گسترده در سرزمین‌های اشغالی، در جهان عرب و حتی میان تحلیلگران غربی نیز با توجه به حجم روایت‌های اطلاعاتی و جزئیات مربوط به پشت‌پرده جنگ غزه و طرح کوچاندن اجباری فلسطینی‌ها، توجه زیادی را به خود جلب کرده است. منتقدان می‌گویند او واقعیت جنگ را پنهان کرده و با تکیه بر «شخصیت‌سازی اطلاعاتی»، مسیر نخست‌وزیری را پی می‌گیرد. در مقابل، هوادارانش معتقدند او « رک‌ترین مقام سابق اسرائیل» است که تصویر جدیدی از موساد و نقش آن در عرصه جهانی ارائه کرده است.