| |
ولنتاین در عصر هویت‌های معلق
ولنتاین برای جامعه ما پیامدهای مثبت و منفی توأمان دارد. از یک‌سو، این روز فرصتی برای تقویت روابط عاطفی، ابراز احساسات و توجه به نیازهای روانی جوانان است؛ چیزی که در فرهنگ ما گاهی کمرنگ شمرده می‌شود.
به گزارش ایسنا، روزنامه اعتماد نوشت:ولنتاین در جامعه امروز ایران تنها یک مناسبت عاشقانه نیست؛ این روز، همچون آینه‌ای نمادین، بخشی از تحولات هویتی نسل جوان را بازتاب می‌دهد. در دهه‌های اخیر، جوانان ایرانی بیش از هر زمان دیگری در معرض جریان‌های جهانی فرهنگ، سبک‌های مختلف زیست و الگوهای متنوع ابراز عشق قرار گرفته‌اند. این مواجهه گسترده، در کنار تغییرات پرشتاب اجتماعی و اقتصادی، باعث شکل‌گیری نوعی «هویت سرگردان» شده است؛ هویتی که میان سنت و مدرنیته، میان خواست فردی و فشار جمعی و میان ارزش‌های بومی و جذابیت‌های جهانی در نوسان است. ولنتاین برای بسیاری از جوانان عرصه‌ای است برای نمایش و تجربه عشق؛ اما برای برخی دیگر تبدیل شده به نوعی بازنمایی اجتماعی که در آن، ارزش رابطه و احساسات انسانی گاه زیر سایه مصرف‌گرایی قرار می‌گیرد. هدیه‌های لوکس، پست‌های شبکه‌های اجتماعی و معیارهای رمانتیک وام گرفته از رسانه‌های جهانی، نه تنها تجربه عشق را تجاری‌سازی، بلکه فشار روانی و هنجاری نیز بر جوانان تحمیل می‌کند. در چنین فضایی، برخی جوانان برای «دیده شدن» و کسب هویت، به مناسک ولنتاین پناه می‌برند؛ مناسکی که اگرچه گرمایی نمادین دارد، اما همیشه نمی‌تواند خلأ هویتی را پر کند. با این حال، ولنتاین برای جامعه ما پیامدهای مثبت و منفی توأمان دارد. از یک‌سو، این روز فرصتی برای تقویت روابط عاطفی، ابراز احساسات و توجه به نیازهای روانی جوانان است؛ چیزی که در فرهنگ ما گاهی کمرنگ شمرده می‌شود. ولنتاین می‌تواند بهانه‌ای باشد برای گفت‌وگو، آشتی با احساسات و یادآوری اهمیت روابط انسانی در جهان پرشتاب امروز. ازسوی دیگر، فشارهای اقتصادی، نگاه کالایی به عشق و فاصله گرفتن از ارزش‌های بومی، از جمله چالش‌هایی است که این مناسبت در جامعه ما ایجاد کرده یا تشدید می‌کند. در مواردی نیز تقلید افراطی از الگوهای جهانی بدون تطبیق با زمینه فرهنگی ایران، به شکلی از «هویت‌پریشی فرهنگی» منجر می‌شود. این سرگردانی نتیجه شکاف‌های ساختاری گسترده‌تری است: فشارهای اقتصادی، رقابت‌های شدید تحصیلی و شغلی، محدودیت‌های ارتباطی و بحران‌های معنایی که امکان ساختن و تداوم روابط عاطفی پایدار را برای بسیاری دشوار کرده است. ولنتاین به همین دلیل گاه به صحنه‌ای برای بیان ناتوانی در برقراری ارتباطات اصیل بدل می‌شود؛ جوانانی که میان رویاهای رمانتیک و واقعیت پیچیده زیست اجتماعی، به دنبال معنایی تازه برای عشق و خودشناسی می‌گردند. با این حال نمی‌توان نقش ولنتاین را تنها منفی دید. این روز، برای بسیاری فرصتی است جهت بازاندیشی درباره رابطه، توجه به نیازهای عاطفی و تمرین ابراز احساسات در جامعه‌ای که گاه بیان عشق را محدود می‌کند، به همین دلیل است که ولنتاین می‌تواند، اگر به درستی فهم و مدیریت شود، به تقویت سلامت روانی و ارتباطی جوانان کمک کند. آنچه مهم است حمایت از جوانانی است که در میان این دوگانگی‌ها به دنبال هویتی معنادار هستند. جامعه باید فضایی فراهم کند که جوانان بتوانند بدون فشارهای بیرونی، هویت عاطفی و فردی خود را به صورت اصیل شکل دهند، زیرا هویتِ آرام و تثبیت شده، پیش‌شرط عشق پایدار است؛ عشقی که فراتر از مناسبت‌ها، بر زندگی روزمره استوار می‌شود.
