روزنامه آرمان: روز گذشته در حالي معاون تحقيقات و فناوري وزارت بهداشت اعلام كرد كه ميتوان اميد به زندگي را در ايران از 75 سال كنوني به 80 سال افزايش داد كه نتيجه بررسيهاي جهاني كه به تازگي منتشر شده نشان ميدهد با وجود افزايش اميد به زندگي، مردم سالهاي طولانيتري را با بيماري سپري ميكنند.
افزايش اميد به زندگي يكي از شاخصهاي رفاه اجتماعي به حساب ميآيد با وجود اين زماني ميتوان ادعا كرد عمر بيشتر به معناي بالا رفتن سطح رفاه يك جامعه است كه از سالهاي طولاني بيماري افراد كاسته شود.
در گذشته پيري و كهنسالي براي مردم از سنين 50 سالگي آغاز ميشد و رسيدن به 80 سالگي و مرگ در اين سن شانس بزرگي بود كه نصيب هر كسي نميشد. انسانها در زماني نه چندان دور (كمتر از صد سال در دنيا و كمتر از پنجاه سال در ايران) از لحظه تولد تا زمان مرگ مخاطرات مختلفي را پشت سر ميگذاشتند و همه آنها موفق نميشدند با بيماري، قحطي، جنگ و هزاران بلاي طبيعي و غير طبيعي ديگر مبارزه كرده و از اين جدال موفق بيرون بيايند. در حدود يك قرن پيش اما با وقوع انقلاب صنعتي وضعيت زندگي افراد بهطور كامل متحول شد. ابتدا با رشد شهرنشيني و صنعت در نتيجه انقلاب صنعتي شهرها پیشرفتهتر شدند و به دنبال آن امكانات رفاهي و بهداشتي نيز رشد كرد.
افزايش اميد به زندگي در ايران
از سال 57 و بعد از پيروزي انقلاب اسلامي تا امروز كه 37 سال از اين تاريخ ميگذرد شاخصهاي رفاه و توسعه در كشور ما در حال صعود است. در سال 57 شاخصهاي توسعه در ايران وضعيت مناسبي نداشت و بيشترين دليل افول اين فاكتورها بالا بودن سطح مرگ ومير افراد و اميد به زندگي بين 55 تا 65 سالي بود كه هر ايراني عمر ميكرد و اين با مقياس جهاني و در مقايسه با كشورهاي توسعه يافته مانند سوئد كه متوسط اميد به زندگي در آن 85 سال بود قابلقياس نبود. با اين وجود به تدريج نه تنها در زمينه ميزان مرگ و مير افراد در كهنسالي بلكه در تعداد نوزاداني كه متولد ميشوند نيز با رشد بهداشت و درمان شاهد كم شدن مرگ و مير و افزايش متوسط طول عمر افراد بوديم.
آمارها حاكي از آن است كه در دهه 70 در ايران اميد به زندگي به 70 سال رسيد و بعد از آن در سالهاي انتهايي دهه 80 و ابتداي سالهاي 90 وزارت بهداشت اعلام كرد، شاخص اميد به زندگي در ايران به 75 سال رسيده است. با اين وجود هنوز تا رسيدن به سطح آرماني و حتي خوب فاصله زيادي داريم و به همين دليل هم روز گذشته معاون تحقيقات و فناوري وزارت بهداشت گفت: با اهميت به تحقيقات ميتوان علاوه بر كاهش مرگ و مير و كاهش ابتلا به بيماريها اميد به زندگي را در كشور از 75 سال كنوني به 80 سال افزايش داد. به گزارش ايلنا، رضا ملكزاده افزود: يكي از اولويتهاي مهم ما پيشگيري از بيماريهاي غيرمزمن و واگير است كه ميتوان با تحقيق و پژوهش 80 درصد اين مرگ و ميرها را عقب بيندازيم.
15 سال ديگر با پديده سالمندي روبهرو ميشويم
رئيس دبيرخانه شوراي ملي سالمندان درباره بررسي شاخصهاي رفاه اجتماعي به «آرمان» ميگويد: وضعيت سلامت و ارزيابي فرد از زندگي (كه دوپارامتر وجود عواطف مثبت در زندگي و نداشتن عواطف منفي دارد) دو شاخصي هستند كه در بررسي سطح اميد به زندگي افراد مورد بررسي قرار ميگيرد. فريد براتيسده با اشاره به شاخص اميد به زندگي، در ادامه گفت: در اين سالها با وجود افزايش اميد به زندگي شاخص اميد به زندگي سالم در جامعه پايين آمده است و آلودگي هوا، وضعيت اقتصادي و... همه در اين امر موثر بودهاند.
او درباره اهميت توجه به فاكتورهاي اميد به زندگي براي سالمندان ميافزايد: طبق آمارهايي كه از سرشماريهاي رسمي كشور از سال ۱۳۳۵به بعد داريم، از دهه ۳۰ تا به امروز آمار سالمندان ما رو به افزايش است. يكي از دلايل پديدآمدن اين موضوع بهبود وضعيت سلامتي در كشور و بالا رفتن اميد به زندگي است. عامل ديگر كاهش نرخ زادآوري طي اين سالها بهويژه در دو دهه اخير است كه تاثير مستقيمي در نرخ سالمندي دارد. براتي ميافزايد: صندوق جمعيت سازمان مللمتحد سال گذشته با همكاري مركز آمار ايران تحقيقي درباره پديده سالمندي و افق آينده آن در كشور تهيه كردهاند كه در آن اشاره ميكنند وضعيت سالمندي كنوني ايران و اينكه ميگويند ما از ۱۵سال ديگر با پديده سالمندي روبهرو هستيم احتمالا بيشتر مربوط به مسائل پزشكي و افزايش طول عمر در ايران است و بنابراين نيازمند برنامهريزي و بسترسازي در اين زمينه هستيم.
سالهاي بيشتر با بيماري
بنابر نتايج يك بررسي جديد، با وجود افزايش اميد به زندگي در جهان، مردم دنيا سالهاي طولانيتري را در بيماري سپري ميكنند. طبق اين بررسيها در حال حاضر بيماريهاي قلبي، عفونت دستگاه تنفسي و سكته مغزي از عمدهترين دلايل افت نرخ سلامتي در جهان هستند. بنابر گزارش «لنست» از بيماريها و آسيبهاي جدي در 188 كشور مختلف، امروزه مردم سراسر دنيا حتي در فقيرترين كشورها عمر طولانيتري دارند اما با اين حال تركيبي از بيماريهاي كشنده و غيركشنده موجب كاهش سطح سلامت مردم جهان در طيفي وسيع شده است. به گزارش ايسنا، بنابر اين گزارش، متوسط نرخ اميد به زندگي در سراسر جهان از سال 1990 تا 2013 ميلادي براي زنان و مردان، 2/6 سال افزايش يافته در حالي كه نرخ «طولعمر سالم» - يعني تعداد سالهايي كه ميتوان انتظار داشت فردي در شرايط سلامتي سپري كند، در اين بازه زماني 4/5 سال رشد داشته است.
كيفيت زندگي مردان در سالمندي بهتر از زنان
يك متخصص سلامت عمومي درباره تفاوتهاي طول عمر با طول عمر سالم به «آرمان» ميگويد: ما در كشورمان با اصطلاح طول و عرض عمر از اين مفهوم استفاده ميكنيم و طول زندگي به معني تعداد سالهايي است كه فرد در قيد حيات است در حالي كه عرض زندگي به كيفيت زندگي و نحوه زنده ماندن فرد توجه دارد و اينكه اين زنده بودن به چه شكلي است؟ آيا با سلامتي و آسايش است يا همراه با انواع بيماري و فقر و محروميتهاست. اميرمحمود حريرچي ادامه ميدهد: بررسيها در ايران نشان ميدهد با وجود افزايش طول عمر افراد و رسيدن شاخص اميد به زندگي به 75 سال، كيفيت زندگي سالم رشدي نداشته است. اين مددكار اجتماعي ميافزايد: براي افزايش عرض زندگي بايد قبل از اينكه افراد وارد پروسه پيري شوند براي سالم وارد شدن آنها و كيفيت گذران زندگي در دوران پيري برنامهريزي شود. حريرچي عنوان ميكند: در آينده نزديك يك سوم از جميعت كشور را سالمندان تشكيل خواهند داد.