کد خبر: ۴۵۱۸۳۶
تاریخ انتشار: ۱۱:۰۱ - ۱۷ آذر ۱۳۹۵

چرا زنان نمی توانند پله های ترقی را طی کنند؟

خبرآنلاین: زنان وقتی نمی توانند «سقف های شیشه ای» بازار کار را بشکنند، سرخورده شده و از عرصه کنار می روند.

زنان، دانشگاه ها را به تسخیر خود در آورده اند ولی پس از پایان تحصیل، در مسیر پیشرفت متوقف می شوند. به قول یکی از معدود زنان فعال اقتصادی فارس، «نشانی را به زنان اشتباه می دهند». با اینکه 60 درصد صندلی های دانشگاه های ایران هر سال به زنان می رسد و مردان از این نظر در اقلیت قرار گرفته اند اما عرصه کسب و کار هنوز عرصه تاخت و تاز مردان است. زنان، یا به عرصه تولید و اشتغال وارد نمی شوند یا اگر به این عرصه راه پیدا می کنند، به واسطه «طبیعتشان» پس از مدتی از این عرصه حذف می شوند. آنها یا ازدواج می کنند و به ناچار از ادامه اشتغال دست می شویند یا به خاطر فرزند آوری راهی جز ترک شغل نمی بینند.

در این شرایط اما به باور بسیاری از بانوان فعال اقتصادی، قوانین به جای اینکه به کمک زنان بیاید، روند خروج آنان از حوزه کسب و کار را تسهیل می کنند. برای نمونه آن طور که یلدار راهدار، عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی فارس به سرویس گزارش «خبرجنوب» می گوید، «مدت طولانی مرخصی زایمان بیش از اینکه به کمک زنان بیاید، باعث از دست دادن اشتغال آنان می شود»؛ برای نمونه کارفرمایان در بخش خصوصی به خاطر اینکه نمیخواهند یک نیرو ماه ها برای زایمان مرخصی بگیرد، ترجیح می دهند زنان را استخدام نکنند؛ همزمان تن دادن برخی زنان به اشتغال با دریافت دستمزدی کمتر از مردان نه تنها باعث شده حضور زنان در بازار کار کمتر جدی گرفته شود، بلکه همین وضع هم باعث می شود زنان به مرور کمتر به حضور در عرصه اقتصادی تمایل نشان دهند و از اشتغال چشم بپوشند.

عرصه مردانه
 

مهتاب. ل، چند ماهی در مغازه فروش لباس در یکی از پاساژهای چهارراه پارامونت کار می کرد و در ازای 6 ساعت کار صبح و عصر 400 هزار تومان حقوق می گرفت. اما بعد از اینکه به خاطر مشکلات مالی دست به فروش گران تر محصولات، دور از چشم صاحب مغازه می زد، کارش را از دست داد و دادگاهی شد.
 
جز او زنان بسیاری در فروشگاه های شهر با دریافتی کمتری کار می کنند. البته این تنها فروشندگان مغازه ها نیستند که باید با این شرایط بسازند.
 
روی دیوارهای شهر پر از اعلامیه هایی است که خواهان «استخدام» منشی ها، بازاریابها و کارپردازهای خانم است، و البته حقوق کمتری به آنان میپردازند.
 
این البته تنها زنانی که در شغل های دون پایه مشغول فعالیت می شوند نیستند که به مرور از ادامه حضور در بازار کار سرخورده می شوند؛ آن طور که یلدار راهدار، رئیس کمیسیون پایش فضای کسب و کار اتاق بازرگانی شیراز می گوید، زنان پس از دانش آموختگی از دانشگاه مدتی وارد بازار کار می شوند اما از آنجا که نمیتوانند «سقف های شیشهای» را بشکنند، سرخورده شده و این از این عرصه کنار می روند؛ او ادامه می دهد: «زمینه برای ارتقای زنان در بازار کار وجود ندارد.
 
ضمن اینکه دستمزد پایینتر زنان در مقایسه با مردان باعث می شود که آنان تمایل خود به حضور در بازار کار را از دست داده و وقتی موفق نمی شوند سقف شیشه ای را بشکنند، بازار کار را ترک می کنند».
 
راهدار، این وضع را نتیجه مشکلات فرهنگی می داند؛ اینکه فضای کار از نظر فرهنگی برای حضور زنان آماده نیست؛ او دیدگاه خود را چنین تشریح میکند: «در سال های گذشته آدرس غلط داده ایم.از یک سو شمار بالایی از زنان را به دانشگاه ها راه دادیم ولی زمینه را برای حضور آنان در بازار کار فراهم نکردیم؛ ضمن اینکه گاهی در نقش زنان به عنوان همسر و مادر با نقش اجتماعی آنان دچار سردرگمی می شویم».
 
رئیس کمیسیون پایش فضای کسب و کار اتاق بازرگانی شیراز ادامه می دهد: «نقش مادری زنان، منافاتی با حضور زنان در اقتصاد ندارد؛ به ویژه در اقتصاد مقاومتی که زنان می توانند در عرصه عرضه و تقاضای کالا بسیار موثر عمل کنند».
 
این گونه که به نظر می رسد، افزون بر اینکه عوامل فرهنگی در باز ماندن زنان از حضور در بازار کار موثر باشد، زنان به خاطر شرایط جنسیتی خاص خود هم فرصت های اجتماعی را از دست می دهند.
 
به عبارت دیگر، آنان به خاطر ازدواج و فرزندآوری فرصت حضور از ادامه حضور و ارتقا در بازار کار باز می مانند اما قوانین نه تنها به کمک آنان نمی آید بلکه در مواردی قوانینی که در حمایت از زنان وضع میشود، فرصت ادامه حضور در بازار کار را از آنان می گیرد؛ ضمن اینکه در محل های کار هم فرصتی برای تسهیل حضور زنان فراهم نمی شود؛ برای نمونه، راهدار به مرخصی زایمان بانوان اشاره می کند.
 
اخیرا در مجلس حتی بحثی مطرح شده که مدت مرخصی زایمان به 9 ماه افزایش پیدا کند. به باور رئیس کمیسیون پایش فضای کسب و کار اتاق بازرگانی شیراز چنین قوانینی هرچند ظاهرا در حمایت از زنان وضع می شوند ولی عملا کارفرمایان، به ویژه کارفرمایان در بخش خصوصی را نسبت به استخدام نیروی زنان بی رغبت می کند؛ راهدار می گوید: «بحث هایی چون افزایش مرخصی زایمان برای زنان، دور کاری و یا کاهش ساعت کاری برای زنان دارای عضو معلول یا بیمار خاص مطرح است. این وضع تمایل کارفرمایان به استخدام نیروی بانوان را کاهش می دهد.
 
ضمن اینکه با این قوانین، اتفاق خاصی در حوزه زنان رخ نمی دهد. اما چه می شد اگر به جای چنین مصوباتی دولت برای زنانی که بیش از 3 فرزند دارند، هزینه استخدام پرستار را بپردازد یا در نزدیکی اداره ها مهدکودک برای فرزندان زنان شاغل وجود داشته باشد؟ این کارها می تواند برای حضور زنان در بازار کار راهگشا باشد.
 
امروزه زنانی که میخواهند کار کنند فرزند خود را به کجا باید بسپارند؟ این می شود که زنان به داشتن یک فرزند بسنده می کنند».
 
زنان چقدر تمایل به بازار کار دارند؟
 
38 درصد زنان 15 تا 65 ساله - یعنی زنان در سنین کار- تمایل به مشارکت در بازار کار دارند. اما برخی آمارهای رسمی، این تمایل را یازده درصد به حساب می آورد تا به این ترتیب در محاسبه نرخ بیکاری، این نرخ پایین تر به نظر بیاید.
 
اما در عین حال همین زنان هم در بخش هایی مشغول به کار می شوند که کمتر از دستمزدی برابر با مردان برخوردار هستند؛ معصومه دستغیب، مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری فارس، دلیل این وضع را شرایط کلی نامطلوب اقتصادی میداند؛ او به سرویس گزارش «خبرجنوب» می گوید: «وقتی شرایط برای حضور زنان مهیا نباشد، ممکن است آنان به کار با حداقل مزایا راضی شوند که البته زیان این وضع را هم زنان می بینند.
 

اما می توان به این عرصه وارد شد و فضا برای فعالیت زنان را بیش از پیش فراهم کرد؛ به ویژه در بخث گردشگری و صنایع دستی که زنان می توانند نسبت به مردان موفق تر عمل کنند.».

به باور مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری فارس، فضای بازار کار امروزه مردانه است و برای همین زنان و دختران جویای کار باید آگاهی مورد نیاز را داشته باشند که «اجحاف علیه آنان کمتر شود».
 
هر چه که هست، به نظر میرسد که زنان برای حضور در بازار کار پاشنه ها را ورکشیده اند، وقتی 60 درصد ورودی دانشگاه ها را سالانه زنان به خود اختصاص می دهند.
 

اما پرسش این است که چنانچه زنان هرچه بیشتر از دانشگاه ها دانش آموخته شوند و بیش از پیش در برابر رسیدن به اهداف خود دیوارهای بلند ببینند آن وقت چه رویکردی در پیش خواهند گرفت؟

نظر شما
پربازدید ها
طراحی و تولید: "ایران سامانه"