اداره شهرداری با شهردار یا سرپرست؟

خبرگزاری فارس: استعفای پنجاه و چهارمین شهردار تهران در حالی در ۲۳ اسفندماه رسانه‌ای شد که پیش از این نیز در چند نوبت خبر استعفاء یا برکناری وی در چندماه قبل از آن مطرح شده بود.

در اواسط بهمن ماه بود که زمزمه‌هایی درباره استعفای نجفی شنیده شد، ولی طیف سیاسی و رسانه‌ای اصلاح طلب در برنامه‌ای هماهنگ به دفاع از وی پرداختند و با انتشار چند ویژه نامه و بیانیه در قالب‌های مختلف از مدیریت وی و ایستادگی او تمجید کردند.

با این حال در همان زمان نیز برخی از گروه‌های اصلاح طلب از جمله کارگزاران سازندگی و روزنامه سازندگی وابسته به این حزب در مطالبی عملکرد شهردار را زیر سوال برده و عملاً اعلام کردند که گزینه مطلوب آن‌ها در ابتدا نیز محسن هاشمی رفسنجانی بود که براساس مصلحت و جلوگیری از انشقاق در شورای شهر بر سر این گزینه به توافق اجباری رسیدند.

اما با استعفای علنی و رسمی نجفی از شهرداری ورق‌ها برگشت و او دیگر تمایلی برای ماندن در این پست ندارد. قرار است در اولین جلسه رسمی شورای شهر تهران در ۱۹ فروردین درباره پذیرش استعفای وی تصمیم گیری شود.

این در حالیست که از مصطفی سلیمی برای سرپرستی شهرداری تا زمان انتخاب شهردار جدید نام برده می‌شود. سلیمی در حال حاضر شهردار منطقه سه تهران است. وی در در اوایل شهریورماه و پیش از امضای حکم محمدعلی نجفی توسط وزیر کشور، برای مدت کوتاهی سرپرست شهرداری بود.

مصطفی سلیمی به عنوان تنها کاندیدای سرپرستی مطرح و توانست ۲۰ رای از ۲۱ رای اعضا را در ۵ شهریور کسب کند. سلیمی سابقه شهردار بودن در مناطق ۶، ۱۸ و ۲۱ شهرداری تهران را در دوره مدیریت محمدباقر قالیباف در پرونده خود دارد.

اصرار برای ماندن

با وجود آنکه بعید است محمدعلی نجفی با توجه به دلایل استعفایی که در نامه خود به شورا مطرح کرده، در شهرداری ماندگار شود، ولی برخی از فعالین اصلاح طلب و اعضای شورای شهر از رایزنی‌هایی با وی برای عقب نشینی از استعفاء سخن می‌گویند.

این موضوع در حالی مطرح می‌شود که نجفی در ۷ ماه حضور خود در شهرداری کارنامه قابل قبولی از خود در تکمیل پروژه‌های نیمه تمام، شروع طرح‌های جدید و ساماندهی اوضاع خدمات رسانی شهرداری از خود برجای نگذاشته و همچنین حاشیه‌های فراوانی نیز در این مدت کوتاه در این کارنامه به چشم می‌خورد.

اصلاح طلبان بر این باورند که خداحافظی زودهنگام نجفی از بهشت می‌تواند نقطه سیاهی در کارنامه مدیریت شهری این طیف پس از ۱۵ سال دوری از شهرداری تهران باشد و انعکاس مناسبی در میان افکار عمومی به ویژه شهروندان تهرانی نخواهد داشت.

در چند دور انتخابات گذشته، اصلاح طلبان توانسته اند در انتخابات مجلس و شورا‌ها اعتماد شهروندان تهرانی را جلب کنند، ولی عملکرد نجفی و شورای شهر در ماه‌های گذشته باعث تردید بسیاری در زمینه این اعتماد ایجاد کرده است.

حسین مرعشی، فعال اصلاح طلب و سخنگوی حزب کارگزارن که خود نیز در گذشته یکی از گزینه‌های تصدی پست شهرداری بود، در اظهار نظری از شورای شهر درخواست کرده که نجفی را برای ماندن قانع سازند: «ما باید به چند توصیه به شورای شهر بپردازیم. اول اینکه شورای شهر تلاش کند، دکتر نجفی به ادامه مسئولیت قانع شوند؛ مشروط به اینکه اطمینان حاصل شود شرایط درمانی اجازه ادامه کار را به ایشان خواهد داد.».

ولی مرعشی با وجود این، توصیه دیگری نیز دارد و آن نیز انتخاب شهرداری جدید است: «اگر از این مرحله عبور کنند و شورای شهر به دلیل سلامت و صحت وجود آقای نجفی که برای همه ما مهم است شرایط ادامه مسئولیت را فراهم نکند، شورا باید هم با سرعت عمل و هم با دقت نظر به انتخاب شهردار جدید همت گمارد».

به نظر می‌رسد این اظهارنظر‌های متناقض درباره ماندن یا رفتن نجفی بیشتر برای اقناع افکار عمومی در زمینه اجباری بودن استعفای شهردار است تا با بهانه قرار دادن بیماری، عملکرد ضعیف وی محلی از اعراب پیدا نکند.

در همین رابطه زهرا صدراعظم نوری، یکی از اعضای شورای پنجم تهران از ادامه حمایت‌ها از نجفی برای ادامه کار سخن گفته که نشان از وجود دستور کار مشخصی در کنار رایزنی‌ها برای انتخاب شهردار جدید دارد.

وی در گفتگویی عنوان داشت: «شورای شهر همیشه از آقای نجفی و اقدامات موثر در شفاف‌سازی، رانت، حمایت کرده و می‌کند. اگر در جلسه مشخص شود که دلایل استعفا فشار‌های بیرونی بوده است که البته می‌دانیم بی تاثیر هم نبوده است، اما بازهم از ایشان حمایت لازم را می‌کنیم».

ولی به نظر می‌آید نقش اختلافات و فشار‌های درون حزبی در استعفای نجفی نیز بی تاثیر نبوده، هرچند اصلاح طلبان سعی می‌کنند تا این فشار‌ها را از سوی نهاد‌های خاص عنوان کنند، با این حال این اختلافات تاحدی جدی است که برخی از فعالین این جریان به آن اذعان کرده اند.

محمد نعیمی پور، عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت درباره لابی کارگزاران سازندگی برای خروج نجفی از بهشت بسیار قابل تامل است. وی گفته است: «اخیراً افراد موثر حزب کارگزاران سازندگی به منزل آقای نجفی رفته و در آنجا بحث‌های مختلفی مطرح شده است. در آنجا هم بزرگان حزب کارگزاران، معتقد بودند که آقای نجفی بایستی کناره‌گیری کند. معتقدم باید محتوای این جلسه برای همه ملت روشن شود، اینکه چرا این حرف زده شده است».

هرچند نجفی پیش از مطرح شدن استعفایش نتوانسته عملکرد مطلوبی از خود برجای بگذارد، در شرایط پسا استعفا تا قبول آن از سوی شورا شهر تهران با ضعف مضاعف خدمات رسانی مواجه شده است. ضعف مضاعفی که با اظهارات جدید برخی از اعضای شورای شهر برای مقاومت دربرابر استعفاء گویای تعارفات بیهوده از یکسو و قهرمان سازی از شهردار تهران در پروپاگاندای رسانه‌ای و تبدیل وی به قهرمان مبارز با فساد و رانت است!

حسن خلیل آبادی، یکی دیگر از اعضای شورای شهر، پای نمایندگان اصلاح طلب شهر تهران را برای ادامه فعالیت نجفی نیز به میان کشیده است: «در جلسه‌ای که با نمایندگان مجلس شورای اسلامی داشتیم موضوع استعفای شهردار تهران مطرح شد و همه می‌خواستند که او به فعالیت خود ادامه دهد».

همچنین محمود میرلوحی، دیگر عضو شورا نیز اعلام کرد: «راه نجفی باید ادامه پیدا کند.» راهی که تا به امروز کمترین دستاوردی برای شهروندان تهران داشته و در بسیاری از شاخص‌های مرتبط با شهرداری در زمینه‌های عمرانی، فرهنگی، اجتماعی و خدماتی با تنزل روبه رو هستیم.

عملکرد نجفی در زلزله و برف حتی با واکنش تند برخی از زعمای اصلاح طلب از جمله محمدرضا عارف روبه رو شد و خواهان پاسخگویی شهردار در زمینه ضعف در مدیریت بحران برف شده بود.

شهرداری تهران در ماه‌های اخیر سیاسی‌ترین و پرحاشیه‌ترین دوران خود را سپری می‌کند که یادآور خاطرات تلخ شورای شهر اول است. تهران در دوران بین سال ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۲، با اختلافات شدید اصلاح طلبان در شورای شهر سه شهردار را تجربه کرد.

مرتضی الویری، محمدحسن ملک مدنی و محمدحسین مقیمی (۴ ماه به عنوان سرپرست) سه شهرداری بودند که در عرض کمتر از ۴ سال در شهرداری حضور یافتند.

این خاطرات تلخ که با بی توجهی به اقدامات زیرساختی در زمینه‌های سخت افزاری و نرم افزاری شهر همراه بود باعث شد تا اصلاح طلبان ۱۴ سال رنگ بهشت را نبینند و از سوی دیگر صدمات جبران ناپذیری نیز بر امر خدمات رسانی شهرداری وارد شد. چنین سابقه‌ای در ۷ ماه گذشته نیز تکرار شده و ادامه این روند می‌تواند تهران را از پیشرفت و توسعه بازدارد.