چرا ملک ایران در آنکارا فروخته می‌شود؟

شرق: یک نفر می‌گوید: «ایرانی‌ها پول‌هایشان را جمع می‌کنند تا در ترکیه زمین و خانه بخرند، آن‌وقت دولت ایران مجوز می‌دهد تا زمین 50‌ساله را بفروشند».

او این جمله را وقتی خبر خبرگزاری‌ها را خوانده بود، گفت. تیتر خبر این بود «مجوز فروش زمین سفارت ایران در آنکارا صادر شد». توضیح خبر منتشر‌شده هم چیز بیشتری عاید مخاطب نمی‌کرد. «وزیران عضو کمیسیون لوایح در جلسه مورخ ۱۶ اسفند ۱۳۹۹، به وزارت امور خارجه اجازه دادند نسبت به فروش زمین متعلق به سفارت جمهوری اسلامی ایران در آنکارا، موسوم به زمین فارابی، به مساحت (۹۵۵) مترمربع، با رعایت قوانین و مقررات مربوط اقدام و وجوه حاصل از فروش آن را به حساب درآمد عمومی نزد خزانه‌داری کل کشور واریز کنند».

پیامی با عنوان اعتراض ایرانیان مقیم ترکیه نسبت به مجوز فروش زمین در آنکارا برایم فوروارد شد با تأکید بر اینکه «زمین در محله‌ای گران‌قیمت است و جزء خاک کشور و نباید فروخته و واگذار شود». روز دوشنبه سخنگوی وزارت خارجه درباره این خبر در نشست هفتگی با خبرنگاران توضیح داد که «ایران در بسیاری از کشورها دارای ملک‌های بلااستفاده است.

از اروپا و آسیای مرکزی گرفته تا حوزه قفقاز و ترکیه و دیگر مناطق. طبق قانون وزارت خارجه نمی‌تواند مستقلا تصمیمی درباره این املاک بگیرد. هیئت دولت باید درباره آن از‌جمله فروش‌شان تصمیم بگیرد و پول حاصل از فروش به خزانه واریز می‌شود. درباره فروش برخی از املاک و زمین‌های بلااستفاده دولت به وزارت خارجه اجازه داده است و درباره برخی چنین اجازه‌ای داده نشده است».

با این توضیح نیز علت فروش زمین مشخص نمی‌شود. چند نفر از کارشناسانی که به مسائل بین ایران و ترکیه علاقه‌مند هستند، در تماس‌هایی تأکید می‌کنند که فروش این زمین پیام بدی به دولت میزبان می‌دهد و شائبه‌های فراوانی ایجاد می‌کند؛ همان‌گونه که برای بخشی از مردم ایران و آنهایی که در ترکیه ساکن هستند، ایجاد کرده است.

از سخنگوی وزارت امور خارجه توضیح مفصل‌تری درباره علت فروش زمین می‌خواهم. توضیح ویژه سعید خطیب‌زاده به «شرق» می‌تواند روشنگر باشد. او می‌گوید: «ملک خیابان فارابی قرار است تبدیل به احسن شود تا قابل بهره‌برداری باشد. مبلغ حاصل از فروش ملک آنکارا نیز با تخصیص مبلغ دیگری که تأمین اعتبار شده، عینا برای احداث ساختمانی مدرن برای سفارت استفاده خواهد شد.

البته فروش ملک فارابی موکول به قطعی‌شدن احداث ساختمان جدید برای سفارت است». زمینی که اکنون مجوز فروشش صادر شده، از حدود چهار دهه پیش خریداری شده؛ اما به گفته سخنگوی وزارت امور خارجه «این ملک از زمان خرید تاکنون به دلیل کوچک‌بودن و ابعاد نامناسب آن بلااستفاده مانده و با وجود نیاز سفارت و ایرانیان به فضای مناسب برای ارائه خدمات کنسولی، کارشناسان فنی در هیچ دوره‌ای احداث بنا در آنجا را تأیید نکرده‌اند؛ ضمن اینکه در چهار دهه گذشته به دلایل حقوقی و دیپلماتیک، قادر به خرید و ساخت ابنیه جدید نبودیم.

این موانع خوشبختانه به‌تازگی رفع شده است. برای مثال در استانبول در سال ۱۳۹۹، 700 متر فضای جدید و آبرومند برای ارائه خدمات کنسولی به هم‌وطنان احداث کردیم». سخنگوی وزارت امور خارجه از برنامه جدیدی که برای ساختمان زیبای فعلی که سفارت ایران در آنکارا در آن مستقر است، نیز خبر داد: «به جز ساختمان فعلی سفارت که در دهه ۱۹۲۰ احداث شده، ملک قابل استفاده دیگری در آنکارا نداریم.

ساختمان کنونی هم به دلیل ارزش تاریخی باید حفظ و ترمیم شود. بهره‌برداری اداری انحصاری از این ساختمان در طول یک سده گذشته موجب آسیب‌رسیدن به آن شده است. بنا داریم با احداث یک ساختمان جدید و آبرومند برای سفارت، بنای فعلی را به‌عنوان یک اثر میراث فرهنگی متعلق به ایران حفظ کنیم».

با توضیحات سخنگوی وزارت امور خارجه به «شرق» می‌توان مطمئن شد علت فروش زمین، خرید زمینی مناسب‌تر برای احداث ساختمان جدیدی برای سفارت ایران در آنکارا است. البته به نظر می‌رسد این کار فرایندی طولانی داشته باشد؛ اما امیدواریم پیش از آسیب جدی به ساختمان فعلی سفارت عملی شود. کاش همه خبرها توضیحات کاملی به همراه خود داشت که افکار عمومی تا به این حد پریشان نشود.