نگاهی به مهم‌ترین اتفاق آموزش عالی در سالی که گذشت

برگزاری دو نوبت کنکور در سال، یکی از مهم‌ترین اتفاقات و در واقع نقطه عطفی در تاریخ آموزش عالی کشور به شمار می‌رود، موضوعی که مدتهای زیادی روی کاغذ مانده بود و اجرایی شدن آن با اما و اگرهایی بود، اما بالاخره که در سال ۱۴۰۱ عملیاتی شد.

به گزارش ایسنا، آموزش عالی در سالی که گذشت اتفاقات و تحولات زیادی پشت سر گذاشت که مهمترین آن اعلام و اجرای تحولات کنکور سراسری بود.

شاید کمتر کسی باور کند که کنکور دیگر آن غول بی شاخ و دمی نیست که داوطلب باید نتیجه یک سال زحمت و تلاش خود را در چند ساعت آن هم یک بار در سال بسنجد چرا که با اجرای اولین مرحله از طرح هشت ماده‌ای شورای عالی انقلاب فرهنگی به نوعی بُت کنکور در کشور شکسته شد و داوطلبان به جای یک بار در سال هر ۶ ماه یکبار می‌توانند شانس خود را برای ورود به رشته‌ها و دانشگاه‌های دلخواه محک بزنند.

با این وجود ذات کنکور همچنان با استرس و نگرانی توام است، تغییرات محتوایی و شکلی هم نمی‌تواند از میزان استرس‌های آن بکاهد و می‌توان گفت کلیدواژه "کنکور" در ایران بزرگترین چالش و سرنوشت‌ سازترین بُرهه در زندگی هر فرد به شمار می‌رود و بیش از آنچه که اکنون فکرش را کنید این آزمون برای زندگی دانش آموزان و خانواده ها مهم است، چرا که همچنان کنکور است که تعیین می‌کند شما در آینده در چه جایگاه اجتماعی، فرهنگی و حتی اقتصادی قرار می‌گیرید؛ آزمونی که باید با حساسیت بیشتر برگزار شود تا دایره نخبگی را از غیر جدا کند.

تغییرات بنیادی کنکور چه زمانی کلید خورد؟

اواسط تیرماه ۱۴۰۱ بود که مصوبه تغییرات کنکور ۱۴۰۲ با عنوان "ماده واحده تکمیل و اصلاح موادی از سیاست‌ها و ضوابط ساماندهی سنجش و پذیرش متقاضیان ورود به آموزش عالی (پس از پایان متوسطه)" که در پنجم بهمن ماه ۱۴۰۰ و هفدهم خردادماه ۱۴۰۱ از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسیده بود، توسط رئیس جمهور برای اجرا ابلاغ شد.

بند مهم نسخه جدید کنکور

یکی از مهم‌ترین بندهای این مصوبه ۸ بندی ماده و بند سوم هست که عنوان شده است "سهم نمره سابقه تحصیلی برای سنجش و پذیرش متقاضیان ورود به آموزش عالی در رشته‌های پرمتقاضی در سال تحصیلی ۱۴۰۲- ۱۴۰۳ فقط پایه دوازدهم به میزان ۴۰ درصد با تاثیر قطعی، برای سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۴ فقط پایه دوازدهم به میزان ۵۰ درصد با تاثیر قطعی، برای سال تحصیلی ۱۴۰۴ - ۱۴۰۵ فقط پایه یازدهم و دوازدهم به میزان۶۰ درصد با تاثیر قطعی و برای سال تحصیلی ۱۴۰۵ - ۱۴۰۶ و بعد از آن پایه‌های دهم، یازدهم و دوازدهم به میزان ۶۰ درصد با تاثیر قطعی در نمره کل نهایی خواهد بود".

در آزمون سراسری 1402 برای هر داوطلب یک نمره‌کل سابقه تحصیلی و یک نمره کل آزمون اختصاصی (کنکور) ساخته شد (اگر داوطلب در هر دو نوبت آزمون اختصاصی شرکت کرده باشد دو نمره کل آزمون اختصاصی دارد). نمره کل سابقه تحصیلی، میانگین وزنی نمرات تراز شده دروس (اعم از دروس عمومی و تخصصی) سابقه تحصیلی است که این نمره‌کل توسط وزارت آموزش و پرورش محاسبه شده و برای ساخت نمره کل نهایی به سازمان سنجش آموزش کشور ارسال خواهد شد.

نمره کل آزمون اختصاصی، میانگین وزنی نمرات تراز شده آزمون اختصاصی (کنکور) است. در واقع ضریب هر یک از دروس آزمون اختصاصی، وزن آن درس است. پس از محاسبه این دو نمره‌کل (نمره کل سابقه تحصیلی و نمره کل آزمون اختصاصی) از ترکیب آنها نمره کل نهایی داوطلب محاسبه می‌شود.

تاثیر قطعی سوابق تحصیلی

همچنین میزان تاثیر سوابق تحصیلی دیپلم نظام سالی - واحدی یا ترمی - واحدی در گروه‌های آزمایشی علوم ریاضی و فنی، علوم تجربی و علوم انسانی آزمون سراسری سال ۱۴۰۲ ،۳۰ درصد با تأثیر قطعی و میزان تأثیر سوابق تحصیلی پیش‌دانشگاهی نظام سالی - واحدی یا ترمی - واحدی ۱۰ درصد (درمجموع ۴۰ درصد) با تأثیر قطعی در نمره کل سابقه تحصیلی است. سهم نمره کل سابقه تحصیلی پایه دوزادهم نظام ۳-۳-۶ یا دیپلم و پیش‌دانشگاهی نظام سالی - واحدی یا ترمی - واحدی در گروه‌های آزمایشی هنر و زبان‌های خارجی آزمون سراسری سال۱۴۰۲ ،به میزان ۲۶ درصد با تأثیر قطعی و فقط شامل دروس عمومی سابقه تحصیلی است و مابقی به سهم نمره کل آزمون اختصاصی(کنکور) اضافه می‌شود.

بر اساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی آزمون سراسری از سال ۱۴۰۲ فقط برای دروس تخصصی هر یک از گروه‌های آزمایشی برگزار می‌شود. اما دروس عمومی در سابقه تحصیلی داوطلبان وجود داشته و در نمره کل سابقه تحصیلی لحاظ می‌شود لذا همه داوطلبان ( اعم از دانش آموزان و فارغ التحصیلان شاخه های نظری، فنی و حرفه ای و کارودانش، تمامی نظام های آموزش و پرورش و طلاب حوزه علمیه) باید دارای دروس عمومی سابقه تحصیلی باشند و در صورت عدم وجود، باید برای ایجاد آن از طریق آموزش و پرورش اقدام نمایند. بدیهی است در صورت عدم وجود نمره سوابق تحصیلی برای هریک از دروس عمومی نمره آن درس، صفر لحاظ می‌شود.

داوطلبان می‌توانند در یکی از سه گروه اصلی ( علوم ریاضی و فنی، علوم تجربی و علوم انسانی) مختلف در دو نوبت آزمون (دی ماه و تیرماه) شرکت کنند ولی در صورت تغییر گروه آزمایشی در نوبت دوم آزمون، باید گروه مورد نظر را برای پذیرش در دانشگاه ( در مرحله انتخاب رشته ) انتخاب کنند و امکان انتخاب رشته از هر دو گروه اصلی میسر نیست. البته باید توجه داشته باشند که سوابق تحصیلی کامل مربوط به گروه آزمایشی مورد نظر را نیز باید دارا باشند و درصورتی که در یک یا چند درس، سابقه تحصیلی لازم برای گروه آزمایشی درخواستی را نداشته باشند نمرات آن دروس صفر لحاظ می‌شود.

همزمان با ابلاغ مصوبه کنکوری شورای عالی انقلاب فرهنگی از سوی رئیس جمهور به عنوان رئیس شورا، موافقت و مخالفت‌های زیادی به خصوص از سوی مجلسی‌ها به عنوان بازوی دیگر تصمیم‌گیر و قانون‌گذار عرصه کنکور مطرح شد و برخی نمایندگان مجلس اعمال هر گونه تغییر در این آزمون را منوط به قانون‌گذاری در مجلس عنوان کردند و تصویب هر نوع مصوبه از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی در این زمینه را مغایر قانون مجلس دانستند.

نوبت اول کنکور ۱۴۰۲ چگونه گذشت؟

نهایتاً نوبت اول کنکور ۱۴۰۲ با سه تغییر اساسی "قطعی بودن اثر سوابق تحصیلی"، "حذف دروس عمومی" و "حذف زیرگروه ها"،با شرکت بیش از ۹۰۰ هزار داوطلب روزهای پنج‌شنبه و جمعه ۲۹ و ۳۰ دی ماه سال گذشته برگزار شد و ۹۷۸ هزار و۴۶۰ داوطلب با دریافت کارت آزمون، متقاضی شرکت در نوبت نخست کنکور ۱۴۰۲ بودند.

با توجه به دو نوبته شدن کنکور، تنور رقابت در نوبت نخست کنکور ۱۴۰۲ نسبت به کنکور ۱۴۰۱ سردتر بود . در این زمینه عبدالرسول پورعباس در آخرین نشست خبری که قبل از آغاز کنکور و صبح شنبه ۱۷ دی ماه سال گذشته برگزار شد، اظهار کرد: حدود ۱ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر در آزمون ۱۴۰۱ شرکت کردند و تعداد داوطلبان نوبت اول کنکور ۱۴۰۲ حدود ۹۰۰ هزار نفر است.

اگرچه کاهش حدود ۶۰۰ هزار نفری داوطلبان کنکور سراسری، موضوعی قابل توجه بوده است اما رئیس سازمان سنجش آموزش کشور بر این باور است، افزایش تعداد دفعات برگزاری کنکور موجب آسودگی خاطر بیشتر داوطلبان می شود.

با برگزاری نوبت دوم کنکور سراسری در سال جاری، پرونده اولین کنکور با شکل و شمایل متفاوت بسته خواهد شد.