نهالکاری؛ راهکاری برای نجات جان ایران خشک

ایران در کمربند خشک و نیمه خشک قرار دارد و در سالیان اخیر نیز درگیر خشکسالی و کم‌بارشی است و نسبت به وسعتی که دارد میزان جنگل‌ها و فضای سبز آن بسیار کم است این درحالیست که بسیاری از آن‌ها نیز تخریب شده‌اند.

 به گزارش ایسنا، با توجه به اینکه ایران جزو کشورهایی با پوشش گیاهی کم است و تنها هفت درصد از کل آن را جنگل تشکیل می‌دهد، نیاز افزایش فضای سبز کشور اهمیت بالایی دارد. از جمله دلایل بسیار مهمی که برای افزایش پوشش گیاهی کشور وجود دارد، این است که ایران هفتمین کشور تولیدکننده کربن در جهان محسوب می‌شود و از نظر جذب کربن نیز ایران رتبه بسیار پایینی دارد. 

با توجه به اهمیت افزایش سرانه فضای سبز ایران، چندی پیش مراسمی با عنوان پویش «ایران سرسبز، ایران قوی» و یک نهضت جهادی با حضور دستگاه‌های مختلف دولت با عنوان «طرح نهضت جهادی تولید و کاشت یک میلیارد اصله نهال» طی یک برنامه چهارساله برگزار شد که با ۳۰ میلیون اصله نهال شروع شده است و تا سال آینده به ۲۵۰ میلیون اصله نهال خواهند رسید. 

این طرح که به رفع آلودگی هوا توسط درخت و نهال و تولید آب به وسیله درخت‌ها و بحث نگهداشت نهال‌ها علاوه بر کاشت آن‌ها تاکید دارد، انتقادات برخی کارشناسان از جمله هادی کیادلیری، دبیر سابق مجمع کنوانسیون تنوع زیستی کشور را به دنبال داشته است.

به گفته وی با توجه به قدمت بالای جنگل‌های شمال کشور، کمبود سطح کاشت برای نهال‌کاری و مشکلاتی همچون کمبود آب، نگهداشت و احیای جنگل‌ها نسبت به کاشت نهال از اهمیت بیشتری برخوردار است. 

نقی شعبانیان، معاون امور جنگل سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور می‌گوید: برای این جنگل‌کاری از نهال‌های بومی و مناسب با اقلیم هر منطقه استفاده می‌شود و جنگلکاری و آبیاری آن هزینه نیست بلکه سرمایه‌گذاری است. در سال‌های اول برای استقرار و نگهداشت این درختان آب مصرف می‌کنیم و در آینده این درختان در چرخه آب بسیار موثر خواهند بود و شاید صدها برابر آبی که برای آن‌ها مصرف کرده‌ایم را با تنظیم چرخه آب به ما بازگردانند. 

وی تصریح می‌کند: از جمله اقداماتی که در ماه‌های اخیر در حال انجام است و فرایند آن باهدف کمک به افزایش سرانه سبز کشور، حفاظت و ترمیم جنگل‌ها و ترسیب کربن آغاز شده، طرح کاشت یکی میلیارد اصله نهال است که آن نیز با توجه به کمبود آب، کمبود بارش، افزایش دما و ... بسیار مورد نقد واقع شده، نهالکاری است اما برای این جنگل‌کاری از نهال‌های بومی و مناسب با اقلیم هر منطقه استفاده می‌شود و جنگلکاری و آبیاری آن هزینه نیست بلکه سرمایه‌گذاری است.  

کامران پور مقدم، رئیس مرکز جنگل‌های خارج از شمال سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور نیز درباره چگونگی اجرای طرح کاشت یک میلیارد اصله نهال در جنگل‌های زاگرس اظهار می‌کند: محدوده‌هایی در جنگل‌های زاگرس، به لحاظ شاخص‌های تنوعی تاج پوششی و یا تراکم درخت به حدی رسیده که از معیارهای جنگل خارج شده و تعداد درختان آن کاهش یافته است بنابراین در این مناطق احیاء و توسعه جنگل‌ها در قالب طرح کاشت یک میلیارد اصله نهال انجام خواهد شد. 

پور مقدم در پایان می‌گوید: این مناطق بر اساس الگوی شاخص تهیه شده پتانسیل‌یابی شده است و در عرصه‌های متعدد با استفاده از پایه‌های اطلاعاتی، توپوگرافی زمین، وضعیت خاک و اقلیم آن منطقه بررسی می‌شود. بر اساس وضعیت جنگل‌ها و پوشش گیاهی آن‌ها مناطق مستعد برای نهالکاری تعیین شده است.