سینمای کودک و نوجوان در حال پوست اندازی است؟

سی‌وپنجمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان در شرایطی آغاز شده که بیشتر کارگردان‌های شناخته شده‌ی سینمای کودک غایب هستند و احتمالا این دوره را باید پیش‌درآمدی بر ورود نسلی جدید به این نوع سینما دانست.

به گزارش ایسنا، از میان ۱۴ سازنده فیلم‌های بخش مسابقه ملی جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان که این روزها در اصفهان در حال برگزاری است، بجز سه چهار نفر، بیشتر نام‌ها نسبتا جدید هستند که در صورت ادامه حضورشان در سینمای کودک می‌توان آن‌ها را فعالان جدید سینمای منتسب به کودک و نوجوان دانست.

اگرچه دوره سی‌وپنجم جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان اصفهان پس از دوران کرونا امسال جدی‌تر برگزار می‌شود ولی برخی کارگردان‌هایی که سال‌های قبل پای ثابت این جشنواره بودند نه تنها در آن حضور ندارند بلکه به نظر می‌رسد فعلا عطای کار در سینمای کودک را به لقایش بخشیده‌اند.

وضعیت تولید و فروش سینمای کودک در چند سال اخیر سبب انتقاد تعدادی از فعالان این عرصه شد و فیلمسازانی همچون سیدجواد هاشمی و حسین قناعت که در سال‌های گذشته چند فیلم کودک روی پرده سینما داشتند در گفت‌وگوهایی رسمی و غیررسمی ادامه کار در این حوزه را سخت عنوان می‌کردند.

سینمای کودک در ایران از نگاه برخی سینماگران پرافتخارترین سینمای ایران در دنیا محسوب می‌شود که در دورانی سبب معرفی سینما و سینماگران ایرانی به محافل و جشنواره‌های سینمایی خارجی شده است. مرحوم عباس کیارستمی، مجید مجیدی، جعفر پناهی، ابراهیم فروزش، زنده یاد کامبوزیا پرتوی، محمدعلی طالبی، مرضیه برومند، زنده یاد کیومرث پوراحمد، پوران درخشنده، رسول صدرعاملی و ایرج طهماسب  از جمله نام‌های مشهور سینمای کودک و نوجوان هستند که آثار ماندگاری را خلق کرده‌اند و البته فیلمسازانی همچون امیر نادری، محمدرضا هنرمند، فتحعلی اویسی، داریوش فرهنگ، ابوالحسن داودی، بهرام بیضایی را هم بخاطر ساخت فیلم‌های «ساز دهنی»، «دزد عروسک‌ها»، «مریم و می‌تیل»، «بهترین بابای دنیا»، «سفر جادویی» و «باشو غریبه کوچک» می‌توان به فهرست مشهور سینماگران کودک اضافه کرد.  

بسیاری از این چهره‌ها مدت‌هاست در این حوزه فیلمی نساخته‌اند؛ با این حال سینمای کودک در این سال‌ها هر چند با توان کمتر، به راهش ادامه داده و فیلمسازانی مانند حسین قناعت، سیدجواد هاشمی، امیرحسین قهرایی، سهیل موفق و وحید نیکخواه آزاد حضوری پررنگ‌تر در این سال‌ها داشتند و اما حداقل ظرف یکی دو سال اخیر، حضور این گروه هم کمتر شده است که دلایل آن قابل بررسی است.

بنابراین در جشنواره امسال فیلم‌های کودکان و نوجوانان اصفهان، بیشترِ سازندگان و صاحبان آثار نام‌هایی کمتر آشنا در این حوزه هستند و برخی هم پیش‌تر به واسطه حضور در جشنواره فجر سال قبل به نامی آشنا بدل شده‌اند.  

در کنار غیبت فیلمسازان بنام این عرصه که اکنون بیشتر وارد حیطه داوری شده‌ و حتی بعضی از آن‌ها را می‌توان رکورددار داوری جشنواره فیلم کودک دانست، نکته قابل تأمل دیگر وضعیت پیش‌ِ روی سینمای کودک است و اینکه چه تعداد از کارگردان‌ها یا تهیه‌کننده‌های حاضر در جشنواره امسال، ساخت فیلم برای کودک و نوجوان را ادامه می‌دهند چون مروری بر دوره‌های اخیر جشنواره نشان می‌دهد که حضور برخی فیلمسازان در سینمای کودک هیچ دوامی نداشته است. البته انیمیشن مورد استثنایی است.

با این حال از آنجا که مدیران و سیاست‌گذاران فعلی سینما بر ریل‌گذاری جدید و نیز ورود فیلمسازان جدید تاکید دارند، این دوره از جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان اصفهان را احتمالا می‌توان فرصتی برای عملی شدن این تاکید دانست.

در این دوره از جشنواره فیلم‌های «استعداد من» به‌تهیه‌کنندگی و کارگردانی حمید عبداللهی،   «ایلیا، جستجوی قهرمان» به‌تهیه‌کنندگی و کارگردانی سیدعلی موسوی‌نژاد، «آلفا و ربات نابودگر» به‌تهیه‌کنندگی بهروز نشان و کارگردانی شهرام قدیری، «خیابان ملک» به‌تهیه‌کنندگی احسان سلطانیان، مهران هادی و کارگردانی احسان سلطانیان، «درآغوش درخت» به‌تهیه‌کنندگی محمدرضا مصباح و سجاد نصراللهی نسب و کارگردانی بابک خواجه پاشا،  «سفر به تاریکی» به‌تهیه‌کنندگی محمدمهدی نخعی‌راد و کارگردانی علی بصیری‌نیک، «سیارک» به‌تهیه‌کنندگی و کارگردانی مهدی حسینی‌وند، «سینگو» به‌تهیه‌کنندگی ایرج محمدی و کارگردانی علیرضا محمدی روزبهانی،  «قهرمان من» به‌تهیه‌کنندگی مرتضی آتش زمزم و محسن آتش زمزم و کارگردانی مرتضی آتش‌زمزم،  «کاپیتان» به‌تهیه‌کنندگی سیدصابر امامی و کارگردانی محمد حمزه‌ای، «مسافری از گانورا» به‌تهیه‌کنندگی سیدمحمدحسین علمدار و کارگردانی سیداحمد علمدار،«ملکه آلیشون» به‌ تهیه‌کنندگی و کارگردانی ابراهیم نورآورمحمد، «هوک» به‌تهیه‌کنندگی علی آشتیانی‌پور و کارگردانی حسین ریگی و «یک تکه ابر» به‌تهیه‌کنندگی و کارگردانی علی قوی‌تن در بخش مسابقه ملی نمایش داده می‌شوند که «کاپیتان»، «هوک» و «در آغوش درخت» پیش‌تر در جشنواره فجر رونمایی شده بودند.

جشنواره فیلم کودک و نوجوان این روزها در اصفهان در حال برگزاری است و باید به تماشای فیلم ها نشست تا پایان جشنواره بتوان ارزیابی دقیق تری از وضعیت آینده سینمای کودک و ورود نسل جدید در آن داشت و پاسخ این پرسش را هم گرفت که آیا سینمای کودک در حال پوست اندازی است؟