اولین پیوند عضو جنین به جنین در موش‌ها انجام شد

جراحان ژاپنی بافت کلیه را از یک جنین موش به موش دیگر پیوند زدند، در حالی که گیرنده هنوز در رحم مادرش بود. تاکاشی یوکو(Takashi Yokoo)، نفرولوژیست در دانشکده پزشکی دانشگاه جیکی توکیو، سرپرست این مطالعه، می‌گوید این جراحی اولین قدم برای پیوند یک روزه کلیه‌های جنین خوک به جنین‌های انسان است که بدون کلیه‌های کارآمد رشد کرده‌اند.

به گزارش ایسنا، محققان پیش از این سلول‌ها و مایع آمنیوتیک را به جنین‌ها از جمله جنین انسان تزریق کرده‌اند، اما این اولین گزارش‌ها از پیوند اعضا و بافت درون رحم است.

به نقل از نیچر، پیوند عضو قبل از تولد می‌تواند به رشد و تکامل عضو پیوندی همراه با جنین کمک کند تا اندام در بدو تولد کار کند و خطر رد شدن کمتری داشته باشد. گلن گاردنر(Glenn Gardener)، جراح جنین در بیمارستان مادران مَتِر(Mater) در بریزبن، استرالیا، می‌گوید: این داده‌ها دوست داشتنی است.

یوکو و همکارانش در مطالعه خود، موش‌ها را اصلاح ژنتیکی کردند تا پروتئین فلورسنت سبز رنگ را در کلیه‌هایشان بیان کنند تا بافت آن قابل ردیابی باشد. آنها سپس بافت سبز کلیه را از جنین موش استخراج کردند و از یک سوزن کوچک برای قرار دادن آن زیر پوست در پشت جنین‌های موش ۱۸ روزه که در رحم مادرشان رشد می‌کردند، استفاده کردند. موش‌های صحرایی پس از دوره بارداری طبیعی حدود ۲۲ روز به دنیا آمدند.

این بافت به تدریج توسعه یافت و واحدهای تصفیه کننده ضایعات به نام گلومرول و ساختارهای کلیوی داخلی و خارجی به خوبی تقسیم شدند. دو هفته و نیم بعد، کلیه‌ها شروع به تولید ادرار کردند. یوکو می‌گوید: خط زمانی آن تقریبا مشابه رشد عادی بود. اما از آنجایی که کلیه پیوندی به حالب متصل نبود، ادرار جایی برای رفتن نداشت، بنابراین محققان به طور مداوم کلیه را تخلیه کردند تا زمانی که موش‌ها در حدود پنج ماهگی از بین رفتند.

از ۹ جنینی که با جراحی به چهار موش باردار پیوند زده شد، هشت موش کلیه‌های سبز فلورسنت تشکیل دادند. یوکو می‌گوید: در جنین نهم، بافت پیوند شده احتمالا با موفقیت جاسازی نشده است.

با نگاهی دقیق به کلیه‌ها مشخص شد که رگ‌های خونی جنین در داخل بافت اهدایی رشد کرده‌اند که باعث می‌شود سیستم ایمنی بدن آنها را کمتر پس بزند. به گفته گاردنر، یکی از دلایل اصلی رد پیوند عضو، ناسازگاری بین عروق خونی اهداکننده و بدن میزبان است. این واقعا عالی بود.

هدف درازمدت یوکو پیوند کلیه جنین خوک به جنین انسان مبتلا به سندرم پاتر است که در آن نوزاد متولد نشده کلیه‌های سالمی ندارد و معمولا ساعاتی پس از تولد می‌میرد.

یوکو برای آزمایش پیوند بیگانه، بافت کلیه موش را به جنین موش پیوند زد. مداخله در چهار موش با موفقیت انجام شد و کلیه‌ها به مدت ۱۰ روز بدون رد شدن رشد کردند. در ۱۸ روزگی، بافت نشانه‌هایی از پس زدن را نشان می‌دهد که می‌توان با داروهای سرکوب‌کننده ایمنی آن را مهار کرد. یوکو می‌گوید بافت جنین نسبت به بافت بالغ احتمال کمتری برای ایجاد پاسخ ایمنی دارد، به این معنی که برای جلوگیری از رد شدن، نیازی به اصلاح ژنتیکی قبل از پیوند نیست.

تاکنون، محققان تلاش کرده‌اند تا اندام‌های کاملا رشد یافته را اصلاح ژنتیکی کنند تا انجام پیوند بیگانه را به درمان‌های بالینی نزدیک‌تر کنند. ماه گذشته، جراحان در ایالات متحده اولین پیوند کلیه را از خوک‌های اصلاح شده ژنتیکی به یک فرد بالغ زنده انجام دادند. جراحان در ایالات متحده و چین پیش از این قلب خوک اصلاح شده با ژن را به افراد زنده و کلیه خوک و کبد اصلاح شده ژنی را به افرادی که عملکرد مغزی نداشتند، پیوند زده بودند.

یوکو می‌گوید که او همچنین پیوند جنین خوک به خوک را در ۳۸ جنین خوک انجام داده است و ۱۸ خوک دریافت کننده متولد شده است. این نتایج منتشر نشده است. او همچنین در حال انجام پیوند جنین خوک به میمون است و امیدوار است تا چند ماه دیگر کار روی ماکاک‌های سینومولگوس(Macaca fascicularis) را آغاز کند.

گاردنر می‌گوید نتایج در موش‌ها شگفت‌انگیز است، اما هنوز تا قابل اجرا شدن در انسان فاصله زیادی دارد. احمد باشات(Ahmet Baschat)، متخصص مداخلات جنینی در دانشگاه جان هاپکینز در بالتیمور، مریلند، می‌گوید: در اصل، چشم انداز پیوند عضو در رحم مفهوم شگفت انگیزی است. از نظر علمی، بدیع است. این یک شروع است. اما، باشات می‌گوید که هنوز خیلی هیجان زده نمی‌شود.

یوکو شروع به تعامل با مردم کرده است تا آنها را از مزایای پیوند بیگانه جنین به انسان آگاه کند و اعتماد آنها را جلب کند.