نابودی عمدی و حساب شده زمین‌های کشاورزی غزه

بر اساس ارزیابی مشترک سازمان خواربار و کشاورزی (فائو) و مرکز ماهواره‌ای سازمان ملل متحد (UNOSAT) در ماه ژوئیه، تهاجم دو ساله رژیم صهیونیستی، بیش از ۹۵ درصد از زمین‌های کشاورزی غزه را غیرقابل دسترس کرده است.

به گزارش ایسنا، میدل ایست آی با استناد به این گزارش نوشته است: این داده‌ها نشان داد که تا ماه مه، ۸۰ درصد از زمین‌های کشاورزی غزه آسیب دیده است، و ۷۷.۸ درصد از این زمین‌ها اکنون برای کشاورزان غیرقابل دسترس است.

در ادامه این گزارش آمده است: اما این آسیب در کل بخش گسترش یافته است، به طوری که ۷۱.۲ درصد از گلخانه‌ها و ۸۲.۸ درصد از چاه‌های آب آسیب دیده‌اند. فائو هشدار داد که این تخریب نشان‌دهنده "فروپاشی سیستم کشاورزی و شریان‌های حیاتی غزه" است.

قبل از اکتبر ۲۰۲۳، کشاورزی غزه ۱۱ درصد از تولید ناخالص داخلی آن را تشکیل می‌داد و معیشت حدود ۵۶۰ هزار نفر را تأمین می‌کرد. به گفته «بها زقوط»، مدیر بخش خارجی، اکنون این سهم به کمتر از دو درصد کاهش یافته است.

زقوط به میدل ایست آی گفت: این تخریب عمدی و با دقت برنامه‌ریزی شده بود.

اسرائیل مدت‌هاست که با اعمال کنترل‌های شدید بر ورود تجهیزات، کودها و حتی بذر به این منطقه، سیستم غذایی غزه را به سلاح تبدیل کرده است. اما از اکتبر ۲۰۲۳، سیاست ریشه‌کن کردن کامل این بخش را دنبال کرده است.

طبق برآوردهای بانک جهانی، روند احیای این بخش ۸.۴ میلیارد دلار هزینه خواهد داشت. 

یکی از بزرگترین چالش‌ها، پاکسازی ۶۱ میلیون تن آواری است که زمین غزه را پوشانده است - تصور می‌شود ۱۵ درصد از این آوار حاوی مواد سمی مانند آزبست باشد که به خاک و آب‌های زیرزمینی نفوذ می‌کند، و همچنین حاوی مواد منفجره منفجر نشده است. اسرائیل ورود تجهیزات سنگین مورد نیاز برای پاکسازی آوار را ممنوع کرده است، اگرچه در اواخر اکتبر به استقرار یک تیم و وسایل نقلیه مصری برای کمک به بازیابی اجساد اسیران اسرائیلی اجازه داد. 

زقوط توضیح داد: چاه‌های آب کشاورزی نیز باید بازسازی شوند، اما مواد مورد نیاز در غزه موجود نیست. هزینه ساخت گلخانه نیز پس از نسل‌کشی به دلیل کمبود مصالح ساختمانی افزایش یافته است. ما به سرمایه‌گذاری زیادی نیاز داریم. اگر همه چیز در دسترس باشد، ۷ تا ۱۰ سال طول می‌کشد تا بخش کشاورزی به وضعیت سابق خود بازگردد.

اما این روند نمی‌تواند آغاز شود تا زمانی که اسرائیل اجازه ورود نهاده‌های کشاورزی به غزه را بدهد، که همچنان به شدت آن را محدود می‌کند. در کنار تخریب گسترده زمین‌های قابل کشت، این سیاست برای از بین بردن هرگونه امکان بهبودی طراحی شده است.

زقوط گزارش داد که تقریباً هیچ واردات کشاورزی وارد غزه نشده است. این شامل چیزی به بی‌ضرری مانند بذر می‌شود که هماهنگ‌کننده فعالیت‌های دولتی اسرائیل در سرزمین‌ها (کوگات) آن را «استفاده دوگانه» می‌داند. حتی میوه‌ها و سبزیجات حاوی بذر در مرز متوقف شدند. به سازمان‌های غیردولتی دستور داده شد که هسته‌های خرما را جدا کنند.

«مریم الجعجه»، مدیر کل گروه عربی حفاظت از طبیعت (APN)، گفت: حتی یک دانه گوجه فرنگی هم از مرز عبور نکرد. بذرها به این دلیل به عنوان سلاح استفاده می‌شوند که منبع حیات هستند. این محدودیت‌ها به قبل از اکتبر ۲۰۲۳ برمی‌گردد. هنگامی که اسرائیل در سال ۲۰۰۷ محاصره غزه را اعمال کرد، بذرها و طیف وسیعی از مواد غذایی - از جمله ماکارونی و زیتون - با برچسب "استفاده دوگانه" از ورود به نوار غزه منع شدند. APN بارها پس از جنگ‌ها برای حمایت از کشاورزان وارد عمل شده است، اما این بار مقیاس ویرانی از هر چیزی که قبلاً دیده بودند، فراتر رفت.

با وجود این، در بحبوحه این تهاجم، این سازمان با بیش از ۷۰۰ کشاورز برای کشت بیش از ۱۳۰۰۰ دونم زمین همکاری کرد و هفت میلیون کیلوگرم سبزیجات تولید کرد. در بحبوحه ممنوعیت واردات محصولات کشاورزی، APN به تهیه و کشت محصولات کشاورزی روی آورد.

در بحبوحه ممنوعیت واردات محصولات کشاورزی، APN به تهیه و کشت محلی روی آورد و بذرها را در انبارها و نهالستان‌های محلی پیدا کرد. اما قیمت‌ها در محاصره تحمیلی اسرائیل سر به فلک می‌کشید. الجعجه گفت: "قبل از جنگ، کشت زمین برای تولید غذا ۵۰۰۰ دلار هزینه داشت. اکنون ۲۵۰۰۰ دلار. بدون عدالت هیچ راه حلی وجود ندارد. کار APN تنها به این دلیل امکان‌پذیر بود که این سازمان به طور مستقل تأمین مالی می‌شود و مانند سازمان‌های غیردولتی بزرگ که به گفته او تمایل دارند بر کمک‌های غذایی به جای حمایت از کشاورزی غزه تمرکز کنند، محدود به بوروکراسی نیست. وقتی ما فعالیت خود را آغاز کردیم، حدود ۶۰۰ کشاورز را یافتیم که به زمین‌های خود دسترسی داشتند. آنها برای نهاده‌های تولید حمایت می‌خواستند. به همین راحتی بود. اما ما خود را در میان معدود سازمان‌هایی یافتیم که این کار را انجام می‌دادند.

از نظر او، عدم تمایل سازمان‌های غیردولتی بزرگ برای مشارکت در کار احیای زمین‌های کشاورزی غزه، ناشی از پیامدهای سیاسی کنترل فلسطینی‌ها بر زمین‌های کشاورزی خود است. به گفته وی «این منبع غذا است. این مهم‌ترین بخش اقتصادی برای فلسطینی‌ها است. اما همچنین از مصادره زمین‌ها جلوگیری می‌کند زیرا اگر زمین‌ها کشت شوند، مصادره آنها دشوارتر است.»

به گفته الجعجه: «همه این سازمان‌های بین‌المللی بر آنچه در طول جنگ نابود شده است تمرکز می‌کنند. اما شما همچنین باید بر آنچه می‌توان کشت کرد تمرکز کنید.اگر می‌گویند دو درصد از زمین حاصلخیز است و می‌توان به آن دسترسی داشت، این حدود ۲۳۰۰ دونم است. کشاورزان منتظر کمک و نهاده‌هایشان هستند. پس به کاشت آنها ادامه دهید. ما معتقدیم که از نظر سیاسی، این سازمان‌ها استقلال لازم برای انجام پروژه‌های پایدار در غزه را ندارند.

قبل از اینکه اسرائیل جنگ نسل‌کشی خود را آغاز کند، کشاورزان فلسطینی نه تنها مجبور بودند با محدودیت‌های شدید در نهاده‌های کشاورزی، بلکه در صادرات آنها نیز دست و پنجه نرم کنند - و آنها را مجبور می‌کرد محصولات خود را به سمت محصولاتی مانند توت فرنگی و گل که توسط اسرائیل مجاز بود، تغییر جهت دهند.

۳۰ درصد از زمین‌های زراعی غزه توسط «منطقه حائل» اسرائیل که در امتداد حصار مرزی کشیده شده از دست رفت. به همین ترتیب، ماهیگیران فلسطینی به منطقه‌ای در فاصله شش مایل دریایی از خط ساحلی غزه در شمال و ۱۵ مایل دریایی در جنوب محدود شدند.

از اکتبر ۲۰۲۳، بسیاری از آنها به هیچ وجه قادر به دسترسی به دریا نبوده‌اند، و تعدادی نیز با سوار شدن بر قایق‌های سست برای انداختن تورهای خود، جان خود را به خطر انداخته‌اند. الجعجه تأکید کرد که هرگونه بهبود قابل توجه سیستم غذایی غزه به توانایی فلسطینی‌ها در کنترل هر جنبه‌ای از تولید بستگی دارد، چیزی که اسرائیل مدت‌هاست از آنها دریغ کرده و به عنوان سلاحی از آن استفاده کرده است.