ABS و تحلیلی در محیط آرام

مدتی است که ABS یا ترمز الکترونیکی ضد قفل به عنوان موضوع اصلی در ایمنی خودرو ، در محیط های مختلف مطرح می شود و بازتاب رسانه ای غیر متعارفی یافته است . این تحلیل ، با فرض قطعی حسن نیت همه افرادی که در این حوزه اظهار نظر کرده اند انجام می گیرد تا در محیطی آرام و به دور از هر گونه پیش داوری و با تکیه بر واقعیت ها ، بتوان زمینه را برای تحلیل های کارشناسی ، علمی و تخصصی در خصوص مباحث فنی و ایمنی خودرو در آینده فراهم کرد .

ABS یا سیستم ترمز الکترونیکی ضدقفل سه وظیفه اصلی را به لحاظ عملکرد بر عهده دارد که به ترتیب اهمیت عبارتند از:

1- فرمان پذیرکردن خودرو

2- عملکرد دائمی بهینه سیستم ترمز

3- فرصت فرار از خطر

اما هر سه کارکرد به مفهوم این نیست که اگر خودرویی دارای سیستم ABS باشد تصادف نمی کند ، بلکه این سیستم به راننده کمک می کند تا در هدایت و کنترل خودرو بهتر عمل کند و باعث می شود تا میزان تصادفات ناشی از عملکرد نا مطلوب سیستم ترمز خودرو کاهش یابد و بدیهی است که مولفه های دیگری که در بروز تصادفات نقش دارند ، کماکان وجود خواهند داشت . مولفه هائی چون : فرهنگ راندن ، جاده ، تسلط راننده ، علائم راهنمایی و رانندگی ، آموزش رانندگان خاطی ، سرعت غیر مجاز ، رعایت استانداردهای نگهداری واستفاده از خودرو مثلاً تایر ها و ...

بررسی مطالب و موضوعات مطرح شده در رسانه ها ، علی رغم وجود نیت خیر ، تا حدودی کم اطلاعی از فرآیند طراحی ، تولید و تطبیق این سیستم ایمنی با مختصات خودرو را نمایان می سازد . مثلاً در مورد خودروی 405 که موضوع اصلی بحث ها بوده است ، توجه به این نکات ضروری است :

1- خودروی 405 از بدو ورود به بازارجهانی واز جمله ایران ، فاقد سیستم ABS بوده است . ( یعنی حتی به صورت آپشن نیز ، سیستم ABS برای آن طراحی و تعریف نشده بود . )

2- سایر بخش های این خودرو از جمله بوستر ، اکسل ، درخت سیم و سیستم برقی ، جلو آمپر ، کانکتورها و لوله های ارتباطی و ... قابلیت نصب ABS را نداشتند .

3- چون در زمان طراحی خودرو 405 ، محلی برای نصب این سیستم پیش بینی نشده بود ، می بایست محلی برای نصب یونیت هیدرولیک ABS و مسیر سیستم انتقال روغن به وسیله لوله ها در نظر گرفته می شد .

4- انجام تست های ایمنی و منطبق با استانداردهای بین المللی در خارج از کشور و انجام آزمون زمستانی و تابستانی در شرایط جاده های خیس ، خشک ، یخی ، برفی و ترکیبی و.... و نهایتاً بررسی و تطبیق با استانداردها و بازنگری در طراحی و تکرار کلیه تست ها تا حصول به نتیجه مورد نظر .

5- آماده سازی خطوط تولید برای نصب امکانات ویژه شارژ روغن و فعال سازی ABS و راه اندازی برنامه در سیستم ECU در ABS

6- تدوین مستندات کیفی و کنترلی خطوط تولید و آموزش نیروی انسانی برای تولید و خدمات پس از فروش و تولید انبوه

هر چند فرآیند به کارگیری ABS فقط به موضوعات فوق ختم نمی شود و جزئیات فنی بسیار بیشتری دارد ، اما مراحل اشاره شده و سایر موارد جزئی تر ، به طور کامل و منطبق بر پیشرفته ترین استاندارد های بین المللی برای نصب ABS بر روی پژو405 و پژو پارس با دقت بسیار زیاد انجام شده است ، چرا که عدم اجرای صحیح این مراحل در تکوین و تولید یک سیستم فوق ایمنی در خودرو ، می تواند نتایج به مراتب خطرناک تردر بر داشته باشد .

خوشبختانه پس از انجام دقیق موارد ، در حال حاضر تولید خودروی 405 دارای ABS به طور جدی شروع شده است . بی تردید پس از این مرحله ، استاندارد سازی این سیستم شروع می شود . استفاده فراگیر ABS در کلیه خودروهای 405 یا استاندارد سازی یک مجموعه حساس ایمنی در خودرو ، مستلزم تقویت زنجیره تأمین است . بدین مفهوم که حتی اگر کل سیستم ABS آماده باشد ، باید از آماده شدن قطعات ، مجموعه ها و تجهیزات جانبی اطمینان پیدا کرد تا به دلیل عدم عملکرد مطلوب سایر اجزای وابسته دیگر ، عملکرد ABS دچار مشکل نشود . چرا که اشکالی ساده می تواند یک سنسور را از مدار کنترلی خود خارج کند و عملکرد کل سیستم دچار مشکل شود . به عنوان مثال فاصله گرفتن سنسور از شاخص غلطش و حس نکردن مطلوب آن می تواند خطر آفرین باشد . تمامی احتمالات در طراحی ، تولید و نصب سیستم ABS می بایست ، دیده شود .

موضوع دیگر اینکه در مصاحبه های تلویزیونی ، فضای بحث به گونه ای پیش رفت که به نظر می رسید خودرو سازها ، برای استفاده از این سیستم ایمنی مقاومت می کند . اما منطق حکم می کند که با توجه به سرمایه گذاری های سنگین انجام شده برای استفاده از ABS در خودروها و هدف توسعه بازار به طور طبیعی ، خودروساز به خاطر منافع خود موافق نصب این سیستم بر روی خودروها باشد و تنها نگرانی ، عدم تحقق زمان بندی اعلام شده از سوی نیروی انتظامی برای تجهیز کلیه ی خودروهای ساخت داخل به سیستم ABS است و در بیان دیگر مدیران و کارشناسان صنعت خودرو به لحاظ آشنایی با کارکرد سیستم ABS نمی توانند با نصب آن مخالف باشند بلکه استفاده از سیستم ABS یک قدم به جلو محسوب می شود و به همین دلیل ساز و کار لازم را نیز فراهم کرده اند . مطالب فوق نشان می دهد شرکت های خودروسازی با نیروی انتظامی در استفاده از ABS هم سو هستند .

از سوی دیگر ، خودروساز به خوبی می داند که برای پاسخ گوئی به نیاز رو به گسترش بازار ، اگر کیفیت خودروهای خود را به لحاظ ایمنی افزایش دهد ، در محیط های رقابتی ، پایداری بیشتری خواهد داشت و این بخشی از اهدافی است که خود تدوین کرده و در قالب برنامه به قطعه سازان ارائه داده است .

پس با این نگرش یعنی دیدن حرکتهای مثبت ، در می یابیم نه تنها تعارضی میان خواسته و نظر نیروی انتظامی کشور و مدیران ارشد صنعت خودروسازی وجود ندارد بلکه حرکت های مثبتی برای نصب فراگیر ABS نیز انجام شده است ، چرا که آمارهای منتشره در خصوص ABS ، روند پرشتاب نصب و به کارگیری آن را در خودرو ، حداقل در شش ماه اخیر نشان می دهد به گونه ای که مثلاً برنامه ارائه شده از سوی ایران خودرو به تأمین کنندگان خود برای ماه های آینده ، حکایت از روند رو به رشد و پرشتاب تر این سیستم را در آینده نشان می دهد .

تعامل و هم افزایی کلید اصلی حل مشکلات :

برای اینکه بتوانیم نظرات خیرخواهانه را در این رابطه با بهره گیری از تعامل و هم افزایی ، جامه عمل بپوشانیم توجه به نکات زیر ، توصیه می شود :

1- باید در کنار نقد های سازنده که بسیار پر ارزش و مفید هستند ، حرکت های مثبت را ببینیم و انگیزه بیشتری در مدیران متعهد و خدوم صنعت خودرو که کوله باری از تجربه و دانش دارند ایجاد کنیم .

2- صنعت خودروی کشورمان ( شامل خودروسازی و قطعه سازی ) در این مقطع تاریخی که همه صنایع خودروسازی جهان برای عبور از بحران از حمایت های ویژه دولتی برخوردارند ، نباید تنها گذاشته شوند . صنعت خودرو در ایران علی رغم همه مشکلات اقتصادی ، رشدی قابل توجه را تجربه می کند . ( پیش بینی های اولیه پس از بروز بحران اقتصادی حکایت از افول صنعت خودرو در ایران داشت که با تلاش و تدبیر این گونه نشد . )

3- صنعت خودرو سازی و قطعه سازی چون گذشته باید به نقد های دلسوزانه توجه ویژه داشته باشند ، چرا که دلیل اصلی توفیق صنعت خودرو کشور متکی بر نقد های سازنده بوده است . ( هیچ صنعتی در کشورمان به اندازه صنعت خودرو با نقد همه جانبه ی دولتمردان و رسانه ها و ... مواجه نبوده است . )

4- توسعه محصول و استفاده از یک سیستم ایمنی مانند ABS در خودرو فعالیتی کاملاً تخصصی است و باید با مطالعه و دقت فراوان صورت گیرد و شرکت های خودرو سازی و قطعه سازی کشور به دلیل تجربه و دانش مرتبط بهتر می توانند به لحاظ اجرائی و عملکردی در خصوص آن نظر بدهند و باید سعی شود در این گونه موارد متخصصین کشورمان را به ویژه اگر تجربه فنی و مدیریتی دراز مدت داشته باشند باور کنیم ، همانطور که فعالیتهای انتظامی یک فرآیند تخصصی است و ورود به آن حوزه در صلاحیت همگان نیست .

5- نظر به اینکه صنعت خودرو ، لوکوموتیو صنعت هر کشوری محسوب می شود و از سویی این صنعت فراگیر به لحاظ ویژگی های ساختاری ، مرتبط با سازمان هایی چون موسسه استاندارد ، نیروی انتظامی ، راه و ترابری ، شهرداری ، بازرگانی ، گمرک ، دانشگاه ها و ... می باشد ، پیشنهاد می شود در جلسات مشترک و دوره ای ، تبادل نظر و هم فکری برای ایجاد هماهنگی های بیشتر صورت گیرد ، تا از طریق تعامل ، نیات خیراندیشانه در محیطی مناسب و آرام به نفع مردم عزیز کشورمان جامه عمل بپوشد و این سازمان هابا ویژگی فنی و تخصصی صنعت خودرو بیشتر آشنا شوند .

6- در شرایطی که صنعت خودرو کشور جزء معدود صنایع فعال و ارزش آفرین در حوزه های اقتصادی ، اشتغال ، تکنولوژی و ... می باشد ، نباید حتی ناخواسته به تولید و فعالیت های صنعتی کشورمان صدمه وارد کنیم . توقف تولید در صنعت خودروسازی ، یعنی بیکار شدن صدها هزار کارگر و نیروی متخصص و انتقال مشکلات آن به جامعه در سطحی گسترده تر .

با توجه به توضیحات اشاره شده شایسته خواهد بود که برای استفاده از سیستم هایی چون ABS در خودروها ، با تفکری تخصصی و متناسب با شرایط عمل کنیم ، به ویژه در موقعیتی که خودروسازها زمینه را برای استفاده از این سیستم فراهم کرده اند و بیشترین تسلط و آگاهی را برای به کارگیری آن دارا می باشند . در هر حال باید همه تلاشمان را در جهت توسعه و حمایت از تولید داخلی متمرکز کنیم و آگاه باشیم حتی توقف یک ساعته خطوط تولید خودروسازی کشور ، یک زیان ملی برای اقتصاد کشورمان محسوب می شود و این خسارات نه فقط به توقف خودروساز بلکه به توقف شبکه بزرگ قطعه سازی به عنوان بزرگ ترین زنجیره تأمین صنعتی کشور منجر می شود .

و اما کلام آخر :

حال که با تلاش بسیار گسترده شرکت های خودروساز و کار تیمی دقیق فنی و تخصصی و رعایت استاندارد های بین المللی واز سوی دیگر با پیگیری های نیروی انتظامی شرایط برای نصب ABS در خودرو ها فراهم شده ، جلوگیری از شماره گذاری خودروهای تولیدی راهکاری مناسب به نظر نمی رسد و بهتر است از فضای مطلوب ایجاد شده برای نصب ABS استفاده بهینه به عمل آید و با هدف ایمن سازی و نهایتاً جلب رضایت مردم عزیز کشورمان ، برای بر طرف ساختن ضعف ها ، در تعامل سازنده بکوشیم و بر قوت هایمان تکیه کنیم .

" عقل با عقل دگر دو تا شود نور افزون گشت و ره پیدا شود "

مولانا