توسعه خدمات الکترونیک خودرو

دنیای اقتصاد: شیوع ویروس کرونا در ایران با همه تبعات منفی و اتفاقات ناخوشایندی که ایجاد کرده، یک توفیق اجباری نیز به دنبال داشت، چه آنکه سبب شد امور مربوط به فروش، خدمات پس از فروش و شماره‌گذاری خودروها غیرحضوری (آنلاین) شود.

سه هفته‌ای می‌شود ویروس کرونا شیوع پیدا کرده و در این مدت، پی در پی به شهروندان هشدار داده می‌شود تا حد امکان در خانه بمانند و بیرون نروند. این موضوع تاثیر زیادی بر امور مربوط به خودرو گذاشته و سبب شده هم مراجعه حضوری مشتریان برای انجام این امور کاهش پیدا کند و هم خودروسازان اقداماتی را در راستای محدود کردن مراجعات انجام دهند. از آنجا که معمولا در اسفندماه، خرید و فروش خودرو، تعویض پلاک و شماره‌گذاری و همچنین مراجعه به تعمیرگاه‌ها افزایش می‌یابد، انتظار می‌رفت امسال نیز چنین اتفاقی رخ دهد، با این حال، کرونا معادلات را به هم زد. با توجه به سرعت بالای انتشار ویروس کرونا، بسیاری از شهروندان ترجیح دادند تا حد امکان از مراجعات حضوری خود بکاهند و در این بین بازار خودرو، خدمات پس از فروش و همچنین شماره‌گذاری و تعویض پلاک نیز متاثر از این ماجرا شد.

جدا از اینکه خرید و فروش در بازار خودرو به دلیل افت مراجعه مشتریان، به شدت افت کرده است، بسیاری از شهروندان بابت انجام حضوری امور مربوط به خودروی خود نیز دچار تردید شده‌اند. به‌عنوان مثال، خرید و فروش خودرو که در اسفندماه همواره رونق می‌گرفت، حالا به دلیل کاهش مراجعه حضوری شهروندان افت کرده و خیلی‌ها ترجیح می‌دهند خودروی خود را چند هفته دیگر و پس از آنکه بحران کرونا فروکش کرد، بفروشند یا نسبت به خرید یا تعویض اقدام کنند. شرایط به شکلی است که مشتریان حتی برای مراجعه به نمایندگی فروش خودروسازان بابت دریافت خودروهای ثبت نامی شان نیز دچار تردید شده‌اند.در بحث شماره‌گذاری و تعویض پلاک هم با رکود مواجه بوده‌ایم، چه آنکه شلوغی مراکز مربوطه، احتمال انتقال ویروس کرونا را افزایش می‌دهد و از همین رو خیلی‌ها امور مربوطه را به آینده موکول کرده‌اند.کرونا اما گریبان خدمات پس از فروش را نیز گرفته است. معمولا در هفته‌های پایانی سال، بسیاری از شهروندان که قصد مسافرت در تعطیلات نوروز را دارند، با مراجعه به نمایندگی‌های خدمات پس از فروش و تعمیرگاه‌ها، دستی به سر و روی خودرو خود می‌کشند تا نسبت به ایمنی و سلامت آن مطمئن شوند. این در حالی است که کرونا مراجعات به تعمیرگاه‌ها و نمایندگی‌های خدمات پس از فروش را نیز کاهش داده است، خصوصا اینکه خیلی‌ها از بیم این ویروس، قید مسافرت را در نوروز ۹۹ زده‌اند.

در واکنش به این ماجرا اما خودروسازان اقداماتی را در راستای غیر حضوری کردن خدمات فروش و پس از فروش خود انجام داده‌اند تا از این مسیر، ضمن کاستن از مراجعات، نیاز مشتریان را نیز برطرف کنند.به‌عنوان مثال، ایران خودرو خدمات فروش خود را از دوازدهم اسفند به بعد به‌صورت غیرحضوری و غیرمتمرکز ارائه کرد. طبق اعلام این شرکت، ارائه خدمات و پاسخگویی به مشتریان در حوزه فروش، از طریق نمایندگی‌ها و همچنین مرکز تماس این شرکت به شماره ۰۹۶۴۴۰ امکان‌پذیر است. همچنین خدمات پس از فروش ایران‌خودرو نیز به سمت غیر حضوری شدن رفته است. طبق اعلام ایران خودرویی‌ها، مشتریان این شرکت بدون نیاز به مراجعه حضوری می‌توانند از امکانات غیرحضوری تعریف شده برای دریافت انواع خدمات، از طریق کانال‌های ارتباطی همچون شماره تلفن ۰۹۶۴۴۰، اپلیکیشن ایساکو (شرکت خدمات پس از فروش ایران خودرو) یا وب‌سایت شرکت به آدرس https:/ / ۰۹۶۴۴۰.com بهره‌ببرند.دیگر خودروساز بزرگ کشور سایپا نیز خدمات فروش و پس از فروش خود را به سمت غیر حضوری شدن برده است. طبق اعلام این شرکت، مشتریان سایپا می‌توانند تمامی درخواست‌های خدماتی مربوط به فرآیندهای فروش و تحویل خودروی خود را در سایت اینترنتی سایپا به نشانی www.saipacorp.com ثبت و پیگیری کنند. همچنین مشتریان سایپا می‌توانند با مراجعه به آدرس اینترنتی یادشده، ضمن دانلود و نصب نرم‌افزار موبایلی (اپلیکیشن) سایپا، درخواست‌های خدمات فروش خود را ثبت و از همین طریق پیگیری کنند.

در کنار خودروسازان اما گویا راهور ناجا نیز برنامه‌هایی برای کاستن از مراجعه شهروندان به مراکز شماره‌گذاری و تعویض پلاک، در دست اجرا دارد که قرار است در آینده انجام شوند. تمامی اقدامات انجام شده یا در دست اجرا، منهای اینکه فعلا برای کند کردن چرخه انتقال ویروس کرونا در دستور کار قرار گرفته‌اند، عملا زمینه را برای توسعه خدمات الکترونیک و کاهش مراجعات حضوری فراهم خواهند کرد. بسیاری از کشورهای جهان سال‌هاست در راستای حفظ محیط زیست، کاهش مصرف سوخت و آلایندگی، صرفه‌جویی در هزینه و وقت و همچنین سرعت بخشیدن به امور اداری، به توسعه الکترونیک رو آورده و شهروندان نیز از این روش استقبال کرده‌اند.

در ایران اما هنوز هم مراجعه حضوری و کاغذبازی رواج قابل توجهی دارد، به ویژه در امور مربوط به خرید و فروش خودرو و خدمات پس از فروش و شماره‌گذاری و تعویض پلاک. حالا اما کرونا سبب شد تا خودروسازان و راهور ناجا، ارائه خدمات غیرحضوری و الکترونیک را تسریع کرده یا حداقل در مسیر آن قرار بگیرند. هرچند امور موردنظر بالاخره به مراجعه حضوری (چه از سوی شهروندان و چه از سوی ارائه‌دهنده خدمات) نیاز دارند، اما می‌توان به واسطه حذف یکسری کاغذ‌بازی و رفت‌و‌آمدهای اضافه، مراجعات حضوری را تا حد قابل توجهی کاهش داد. اقداماتی که اخیرا در پی شیوع ویروس کرونا انجام شد، می‌تواند کمک بزرگی به توسعه دولت الکترونیک کرده و تبعات مثبتی را در بخش‌های مختلف از جمله کاهش مصرف سوخت و آلایندگی، ترافیک، حفظ محیط‌زیست و همچنین تسریع ارائه خدمات برای مشتریان خودرو به همراه داشته باشد. البته باید منتظر ماند و دید خدمات آنلاین و الکترونیک، پس از خلاص شدن از شر ویروس کرونا نیز ادامه خواهد یافت یا با عادی شدن اوضاع، به محاق می‌رود.