ايران‌ چك‌ها جمع‌آوري مي‌شود

هنوز زمان زيادي از به جريان افتادن ايران‌چك‌هاي بانك مركزي در ميان مردم نمي‌گذرد كه بايد به‌تدريج خود را براي خداحافظي با اين ابزار مبادلاتي آماده كنند.

به گزارش «جام جم»، رئيس بانك مركزي در كنفرانس خبري ديروز خود در ميان انبوه اخباري كه اعلام كرد، سياست انتشار اسكناس‌هاي درشت و جايگزيني آن با چك‌هاي بانكي موجود به شكلي شفاف‌تر از قبل مورد تاكيد قرار داد.

محمود بهمني در پايان گفت‌وگو با خبرنگاران كه درباره زمان انتشار اسكناس‌هاي 10 هزار توماني سخن مي‌گفت، اظهار كرد: با انشار اسكناس‌هاي 10هزار توماني و درشت كه تا پايان خرداد در اختيار مردم قرار مي‌گيرد، چك‌هاي بانكي به مرور از رده خارج خواهد شد.

وي همچنين با اعلام دوباره توقف انتشار ايران‌چك 200 هزار توماني گفت: خروج ايران چك‌ها از بازار با ايران چك‌هاي 50 هزار توماني آغاز خواهد شد چراكه بانك مركزي در نظر دارد با اين اقدام جلوي پولشويي را بگيرد.

بهمني يك خبر ديگر هم درباره ايران چك‌ها داد: در نظر گرفته‌ايم چك‌هاي باقيمانده با يك امضاي خريدار به فروش برسد تا سير طي شده توسط چك‌ها مشخص شود.

سياست انتشار ايران چك‌هاي بانك مركزي نخستين بار در زمان مديريت سابق بانك مركزي و با هدف جلوگيري از توليد ايران چك‌هاي بدون پشتوانه بانك‌هاي كشور طراحي و از سال 86 اجرا شد. در نتيجه اين سياست ايران چك‌هاي سابق كه هر بانك به طور جداگانه براي خود منتشر مي‌كرد جمع آوري و ايران چك‌هاي جديد بانك مركزي جايگزين آن شد. بانك مركزي انتشار ايران چك بانك‌ها را يكي از عوامل تورم افسارگسيخته 2-3 سال اخير مي‌دانست و با همين سياست حدود 13‌هزار ميليارد تومان از ايران چك‌هاي بانك‌ها را جمع‌آوري كرد.

وي‍ژگي مهم ايران چك بانك مركزي آن بود كه بانك‌ها براي دريافت و استفاده از آن بايد ما به ازايي را به صورت ريالي در بانك مركزي سپرده‌گذاري مي‌كردند. به اين ترتيب قدرت خلق پول از بانك‌ها گرفته شده و يكي از عوامل افزايش نقدينگي مهار مي‌شد.

اما ظاهرا بعد از حدود 3 سال از به جريان افتادن ايران چك‌هاي بانك مركزي كه با شرايطي بسيار آسان و عينا مانند اسكناس مورد مبادله قرار مي‌گيرد، مشخص شده كه اين سيستم ممكن است بهشتي براي پولشويان باشد و بايد فكري براي آن كرد. لذا چاره كار در آن ديده شده است كه با انتشار اسكناس‌هاي درشت‌تر، چك پول‌هاي موجود در بازار به تدريج از رده خارج شود.

هم اكنون ايران‌چك‌هاي بانك مركزي در دو رقم 50 و 100 هزارتوماني در دسترس مردم قرار دارد و سهولت مبادله آنها باعث شده امكان استفاده از ايران چك در دستگاه‌هاي خودپرداز بانك‌ها نيز فراهم شود اما سياست جديد بانك مركزي تا زمان خروج كامل چك بانك از مبادلات پولي آن است كه رد و بدل شدن ايران چك با قيد امضاي‌ خريدار آن صورت پذيرد.

رئيس بانك مركزي در اين مصاحبه اخبار ديگري را هم اعلام كرد كه اهم آنها به شرح زير است:

بهمني در توضيح محتواي بسته سياستي- نظارتي سال 89 نظام بانكي كشور گفت: نرخ سود سپرده علي‌الحساب يك تا 3 ماهه بانك‌ها 6 درصد، 3 تا 6 ماهه 8 درصد و كمتر از يكسال تا 6 ماه 11‌درصد در اين بسته در نظر گرفته شده است.

وي با بيان اين‌كه حساب‌هاي دومنظوره در بانك‌ها را از بين برديم، تصريح كرد: نرخ سود سپرده‌ها و تسهيلات در مناطق آزاد با سرزمين اصلي به منظور جلوگيري از انتقال پول به اين مناطق يكسان شد و اين امر به مصلحت بود.

نرخ سود تسهيلات مسكن مهر

وي در خصوص يارانه‌هاي پرداختي دولت براي تسهيلات بانكي گفت: اين امر با توجه به واقعي شدن نرخ‌ها و كاهش نرخ تورم منتفي شده است، همچنين در مورد مسكن مهر نيز بر اساس دستورالعمل تدوين شده در 2 ماه اخير قرار است نرخ سود قرض‌الحسنه تسهيلات مسكن مهر براي روستاها 4 درصد، مراكز استان‌ها 7 درصد و تهران 9‌درصد باشد كه مابه‌التفاوت آن تا 12 درصد از محل يارانه‌ها توسط دولت جبران خواهد شد.

رئيس كل بانك مركزي در خصوص بدهي دولت به بانك‌ها نيز گفت: بر اساس برنامه چهارم توسعه قرار بود بدهي دولت تا پايان اين برنامه به بانك‌ها به صفر برسد و سالانه 20 درصد كاهش يابد كه اين كار انجام شده و اين رقم در حال كاهش است به نحوي كه رقم آن در حال حاضر به 98 هزار و 765 ميليارد ريال رسيده است.

تسهيلات مسكن فقط در بانك مسكن

بهمني اعلام كرد: اعطاي تسهيلات براي خريد مسكن توسط بانك‌هاي مختلف به جز بانك مسكن در بسته امسال ممنوع شده و وام‌هاي مسكن به منظور كنترل قيمت فقط به بخش توليد اختصاص خواهد يافت.

وي از ورود اسكناس 10 هزار توماني تا پايان خرداد ماه امسال به بازار خبر داد و افزود: بانك مركزي قصد دارد با ورود اسكناس‌هاي درشت به مرور چك پول‌ها را از سطح جامعه جمع آوري كند.

كاهش نرخ حق‌الوكاله بانك‌ها

بهمني از كاهش نرخ حق‌الوكاله بانك‌ها در بسته سال جاري به 5‌/‌2درصد خبر داد و اين امر را باعث افزايش رقابت بانك‌ها دانست.

وي همچنين نرخ سپرده قانوني بانك‌هاي تخصصي را 10 درصد اعلام كرد و افزود: اين امر امكان اعطاي تسهيلات بيشتر توسط اين بانك‌ها را فراهم مي‌كند.

بهمني نسبت‌هاي حساب‌هاي قرض‌الحسنه پس انداز را در بسته امسال 10 درصد ذكر كرد و افزود: نرخ سپرده‌هاي ديداري و ساير 17 درصد، كوتاه مدت 5‌/‌15 درصد، يك‌ساله 15 درصد، 2 ساله و 3 ساله 11 درصد، 4 ساله 10 درصد و 5 ساله نيز 10 درصد در نظر گرفته شده است.

رئيس كل بانك مركزي در خصوص وام‌هاي كوچك مورد نياز مردم گفت: در بسته بانك مركزي به نيازهاي كوچك افراد توجه شده است به نحوي كه در قالب وام‌هاي جعاله تا 3 ميليون تومان و براي تعمير منازل تا 5 ميليون تومان مردم مي‌توانند از بانك‌ها وام دريافت كنند، همچنين وام خودرو نيز 7‌ميليون تومان و وام خودروهاي فرسوده 10 ميليون تومان در نظر گرفته شده است.