اولتيماتوم بي‌سابقه وزير نفت به اروپائیها

وزير نفت ايران در اولتيماتوم چند ماهه به شركت هاي اروپايي، خواستار تعيين تكليف حضور آنها در طرح هاي توسعه فازهاي پارس جنوبي شده است. با پايان يافتن اين مهلت چندماهه، مسئولان نفتي كشور تصميم خواند گرفت كه سرمايه گذاري در پارس جنوبي را با مشاركت پيمانكاران داخلي و بانك هاي داخلي براي تامين مالي طرح ها توسعه دهند و فازهاي باقي مانده پارس جنوبي را كه طي چند سال اخير در ميان تعلل برخي مديران و وقت‌كشي دلال‌هاي نفتي بلاتكليف مانده است، به سرانجام برسانند.

به گزارش رجانيوز، سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران نيز كه سابقه شركت در فازهاي پارس جنوبي و طرح هاي بزرگ صنعتي ونفت وگاز كشور را دارد، هفته گذشته اعلام كرد كه آمادگي دارد حضور خود را در پارس جنوبي افزايش داده و عمق بيشتري به توانايي ساخت وساز خود بدهد و ثابت كند كه پيمانكاران ايراني، از دانش و توانايي كافي براي پيشبرد اهداف صنعت نفت وگاز كشور دارند.

بانك هاي داخلي از جمله بانك صنعت و معدن نيز با اعلام آمادگي براي تامين بخشي از سرمايه هاي مورد نياز طرح هاي پارس جنوبي،‌ چالش اصلي توسعه اين فازها را كه در سال هاي اخير مطرح بوده، را حل كرده است.

بر اين اساس،‌ در ماه هاي آينده حضور پيمانكاران ايراني مانند سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران، شركت پتروپارس، قرارگاه خاتم الانبيا، شركت هاي صدرا و صف و... در فازهاي پارس جنوبي افزايش خواهد يافت. بانك هاي ايراني نيز در تامين مالي طرح ها حضور بيشتري خواهند داشت و به كشورهاي غربي تحريم كننده ثابت خواهند كرد كه صنعت نفت ايران مي‌تواند بدون حضور شركت هاي غربي و تحريم كننده كار توسعه را به پيش ببرد وهمان طور كه در دو دهه گذشته توانايي خود را افزايش و كيفيت و گريد خود را ارتقا داده و با هزينه تمام شده كمتري كارها را انجام داده،‌ در آينده نيز قادر خواهند بود كه از توقف فازها جلوگيري كنند و با همراهي شركت ها و بانك هاي هموطن خود، ‌كمبودها را جبران كند.

در سال هاي اخير به دنبال كناره گيري برخي شركت هاي غربي و تعلل تعدادي ديگر از آنها، پيمانكاران ايراني مانند سازمان گسترش، قرارگاه خاتم الانبيا و... با مشاركت شركت هاي چيني،‌ كره اي، مالزيايي، روسي، برخي شركت هاي اروپايي و... كنسرسيوم هاي مختلفي را شكل داده اند و كار توسعه فازها را به پيش برده اند.

شرکت ملی نفت ایران 9 سال بود که برای حضور توتال در فاز 11 پارس جنوبی (ویژه تولید LNG) اظهار علاقه می‌کرد. تاکنون بارها قراردادهایی میان دو شرکت بسته شده یا وعده اجرای قراردادهای قبلی داده شده است. سه سال پیش بود که وزیر نفت وقت ایران از اولتیماتوم ایران به توتال خبر داده بود. اما تا اين اوخر مقامات توتال یک پای ثابت مذاکرات توسعه فاز11 میدان گازی پارس جنوبی بودند.

به خصوص از آن جا كه در دو دهه گذشته،‌ حضور شركت هاي پتروپارس، توتال، ‌اني و ساير پيمانكاران ايراني را در توسعه فازهاي پارس جنوبي شاهد بوده ايم و بسياري از شركت هاي ايراني سابقه دو دهه همكاري و كار با شركت هاي مختلف اروپايي و آْسيايي را تجربه كرده اند و حتي حضور در برخي مناقصه هاي بين المللي در ساير كشورهاي منطقه را نيز در كارنامه خود دارند، در نتيجه پخته تر و با اعتماد نفس شده اند و به خوبي از پس كارها بر مي آيند.

برخي مديران صنعت نفت كشور با اشاره به دلسوزي و توانايي پيمانكاران ايراني اعلام كرده اند كه اين شركت هاي ايراني، توان علمي ودانش فني و فناوري هاي لازم را دارند و كارها را با هزينه تمام شده كمتر و كيفيت بالا و در موعد مقرر به اتمام رسانده اند و بر اين اساس، ‌نگراني از عدم حضور تعدادي از شركت هاي غربي بي مورد است و به نظر مي رسد كه كمبود اصلي، نبود منابع مالي كافي است كه با اعلام آمادگي بانك هاي ايراني،‌ اين مشكل نيز به زودي حل خواهد شد و به تدريج مي توان مشاركت بانك ها را افزايش داد و كار توسعه فازها كه مدتي است، با سرعت كمتري در حال انجام بوده را سرعت بيشتر داد. در اين زمينه مي‌توان از ايرانيان خارج از كشور نيز كمك گرفت و با انتشار اوراق مشاركت، آورده‌هاي ارزي قابل توجهي را از اين ناحيه به‌دست آورد.

به نظر برخي كارشناسان صنعت نفت،‌ ايران نبايد تاكنون نيز وقت را تلف مي كرد و بلافاصله بعد از تعلل شركت هاي غربي بايد كار را با پيمانكاران ايران و نظارت نفت و گاز پارس به پيش مي برد.

در خرداد سال 1385، مدیرعامل وقت شركت نفت و گاز پارس، از تایید صلاحیت هشت شركت خارجی متقاضی توسعه فازهای 19 تا 22 پارس جنوبی از كشورهای انگلیس، فرانسه، ایتالیا، نروژ، چین، روسیه، استرالیا و برزیل خبر داده و گفته بود كه شركت‌های مختلفی جهت مشاركت در توسعه فازهای 19، 20، 21 و 22 پارس جنوبی اقدام به خریداری اسناد مناقصه كرده بودند كه از بین آنها 8 شركت شل، توتال، انی، استات اویل، ساینوپك چین، لوك اویل، BHP استرالیا و پتروبراس برزیل تایید صلاحیت شده‌اند.

در چنين فضايي بهتر اين بود كه كار به شركت هايي سپرده شود كه اگر چه از نظر برند تجاري و سطح تكنولوژي پايين تر از بقيه به نظر مي رسند اما از آن جا كه هر سال تاخير در بهره برداري از پارس جنوبي،‌ ميلياردها دلار به ما زيان مي رساند،‌ بايد كار به شركت هاي مطمئن تر سپرده شود.

به عبارت ديگر، ‌تعريف شركت معتبر در قراردادهاي نفت و گاز ايران بايد به شركت هايي اطلاق شود كه در قول و قرار خود پايبند باشند و به وعده و قرارداد خود عمل كنند و زماني كه اعلام تمايل به سرمايه گذاري مي كنند تا پايان كار در كنار وزارت نفت ايران باقي بمانند.

در چنين شرايطي، ضمن آن كه بايد در جلب مشاركت شركت هاي نفتي صاحب تلاش شود تا فضاي رقابتي و حضور شركت هاي مختلف را شاهد باشيم و كار با سرعت و كيفيت بالاتري انجام شود، ‌اما نبايد فراموش كنيم كه شركت هاي ايراني و آسيايي نيز مي توانند كارها را انجام دهند تا از اين طريق جلوي تعلل شركت هاي خارجي را بگيريم و آنها رادر يك شرايط رقابتي قرار دهيم و در عين حال منافع خود را به حداكثر برسانيم واز بزرگترين ميدان گازي جهان كه ميدان مشترك بين ما و قطر است به بهترين نحو استفاده كنيم.

باتو جه به نقدنيگي 230 هزار ميليارد توماني موجود و با توجه به ركود بخش مسكن،‌ شايد يكي از راهكارهاي اصلي تامين منابع، ‌انتشار اوراق مشاركت ريالي و ارزي براي تامين منابع اين طرح ها باشد. زيرا بسياري از صاحبان سرمايه و نقدينگي منتظر تحول و رونق و سوددهي در بخش هايي از اقتصاد هستند تا سرمايه گذاري كنند و ركود نسبي در بخش مسكن و رشد اقتصادي 3 درصدي كشور در شرايط پس از بحران مالي جهان،‌ فرصت مناسبي را ايجاد كرده كه سودآوري مناسبي را به مردم ايران براي مشاركت در فازهاي پارس جنوبي بدهيم.