سایه سنگین واسطه ها بر توت فرنگی

به گزارش خبرنگار مهر در سنندج، وضعیت خاص جغرافیایی و میزان بارش باران سالانه از یک سو و وجود نیروی انسانی مستعد از سوی دیگر باعث شده است که استان کردستان در زمینه تولید محصولات کشاورزی یکی از مناطق ویژه و موفق کشور به حساب آید که از آن جمله می توان به تولید بیش از80 درصد توت فرنگی کشور در این استان اشاره کرد.

علاوه بر تولید توت فرنگی، کردستان در زمینه های تولید گندم، حبوبات و در شرایطی بعضی از میوه های درختی نیز از جمله استانهای برتر کشور به حساب می آید ولی هیچ محصول کشاورزی در استان به اندازه توت فرنگی در حوزه های مختلف از جمله اشتغال و تامین درآمد مردم ساکن در مناطق روستایی این استان موثر نیست.

در حالیکه استان کردستان در طول دو دهه اخیر استان برتر کشور در زمینه تولید توت فرنگی بوده ولی متاسفانه آنگونه که لازم است از این پتانسیل برای توجه بیشتر به این خطه از ایران اسلامی در تمامی بخش های صنعتی، کشاورزی و حتی گردشگری و صنعت توریسم توجه نشده است و تمامی وعده های مسئولان وقت از 15 سال قبل تاکنون در حد حرف و شعار باقی مانده است.

بهره مندی بالغ بر 12 هزار خانوار از محصول توت فرنگی که تقریبا بخش زیادی از جمعت روستایی استان کردستان را شامل می شود و استفاده از درآمد آن برای تامین مخارج زندگی این بخش از مردم استان، هیچگونه عذر و بهانه ای را برای مسئولان در خصوص حمایت بیشتر از این محصول باقی نمی گذارد و لازم است که در روند فعلی و حاکم بر سیاست های سازمان جهاد کشاورزی در این بخش تجدید نظر جدی صورت گیرد.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان کردستان با اشاره به وضعیت کنونی این استان در زمینه تولید توت فرنگی به خبرنگار مهر در سنندج گفت: در سال جاری دو هزار و 300 هکتار از مزارع استان کردستان به کشت توت فرنگی اختصاص پیدا کرده است که پیش بینی می شود بیش از 30 هزار تن توت فرنگی در سال 88 در استان برداشت و به بازار مصرف عرضه شود.

حسن نژاد خاطرنشان کرد: استان کردستان بیش از 80 درصد از توت فرنگی تولیدی کشور را به خود اختصاص داده و شغل اکثریت قریب به اتفاق روستائیان شهرستانهای کامیاران و سنندج نیز کشاورزی و برداشت توت فرنگی است و هر روز نیز بر میزان افراد فعال در این عرصه افزوده می شود.

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر 12 هزار خانوار بهره بردار، کار برداشت توت فرنگی در استان کردستان را برعهده دارند، عنوان کرد: توجه به مکانیزه کردن برداشت توت فرنگی و جایگزین کردن ارقام جدید به جای ارقام سنتی از جمله مهمترین اقدامات سازمان جهاد کشاورزی در طول سالهای اخیر بود است.

70 درصد توت فرنگی کردستان به صورت تازه خوری مصرف می شود

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان کردستانبیان داشت: بیش از 70 درصد از توت فرنگی تولیدی استان کردستان به صورت تازه خوری در بازار مصرف به ویژه تهران و سنندج عرضه می شود و 30 درصد نیز به بخش صنایع تبدیلی اختصاص پیدا می کند.

در حالی رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان از مصرف بیش از 70 درصد توت فرنگی استان به صورت تازه خوری در بازار خبر می دهد و این وضعیت را رضایتبخش می داند، که در عصر کنونی تبدیل محصولات کشاورزی به عنوان یک اصل مهم در دنیا به حساب می آید و این امر در بعضی از استانهای کشور از جمله آذربایجان غربی و برای محصول سیب درختی به شکل مناسبی انجام شده است.

تبدیل محصولات کشاورزی و تولید فرآورده های مختلف از آن نه تنها ارزش افزوده این محصول را افزایش می دهد که این امر باعث خواهد شد تا سود بیشتری به تولیدکنندگان برسد و آنها مجبور نباشند که بخش زیادی از سود عاید از تولید این محصول را در بخشهای حمل و نقل برای عرضه به بازار از دست بدهند.

جای خالی صنایع تبدیلی برای محصول توت فرنگی در کردستان

عدم وجود صنایع تبدیلی از یک سو و نبود مدیریت هماهنگی و یکپارچه از سوی دیگر برای عرضه توت فرنگی تولیدی استان کردستان به بازار مصرف باعث شده است تا سود اصلی این محصول به جیب افراد دلال و واسطه ریخته شود و کشاورزان نیز به اندک درآمد خود از این محصول دلخوش باشند.

در حال حاضر هیچگونه تعاونییا حتی سیستم جامعی که برای عرضه توت فرنگی کردستان به بازار مورد استفاده قرار گیرد، وجودندارد و این فرصت در اختیار افراد واسطه قرار گرفته تا با چشم طمع و گرفتن پورسانتهای سرسام آور زمینه عرضه و فروش توت فرنگی کردستان را در بازار تهران فراهم کنند.

فاصله بسیار زیاد استان کردستان با مرکز کشور از یک سو و هزینه های بیشمار برای حمل و نقل توت فرنگی در کنار بسته بندی نامناسب این محصول از جمله مشکلاتی است که در طول چند سال گذشته وجود داشته و هرچند که تاکنون بارها برای رفع آنها اقدام شده ولی هنوز به نتیجه ای در خور توجه نرسیده است

ضعف در سیستم حمل و نقل و عرضه توت فرنگی به بازار مصرف

نبود زیرساختهای لازم برای حمل و نقل و عرضه توت فرنگی کردستان به بازار مصرف باعث شده است که بخش زیادی از درآمد مردم شهرستانهای سنندج و کامیاران در بخش حمل و نقل و هزینه فروش آن صرف شود و در عمل آنچه که برای خانواده های توت فرنگی کار باقی می ماند به اندازه کار و سختی فعالیتی که انجام می دهند، نیست.

یکی از کشاورزان ساکن در روستای شیان از توابع شهرستان سنندج در گفتگو با خبرنگار مهر عنوان کرد: در حال حاضر تنها محصول تولیدی کشاورزی خانواده من، توت فرنگی است که سالانه حدود 2.5 تن توت فرنگی برداشت می کنیم و این تنها منبع درآمد برای تامین مایحتاج زندگی خانواده شش نفری من به حساب می آید.

وی افزود: در حال حاضر متوسط قیمت هر کیلوگرم توت فرنگی در بازار سنندج کمتر از 10 هزار ریال است ولی در بازار تهران این محصول با قیمت بالای 50 هزار ریال و حتی بیشتر هم عرضه می شود در حالیکه که تنها کیلویی 14 هزار ریال به من کشاورز می رسد که اگر حق العمل کاری فروشنده، هزینه حمل و نقل و خرید جعبه را از آن کم کنیم این رقم به کمتر از 10 هزار ریال می رسد.

این کشاورز سنندجی با اشاره به وضعیت کنونی سیستم حمل و نقل برای عرضه توت فرنگی کردستان به بازار مصرف عنوان کرد: در حال حاضر ما از وسیله نقلیه وانت برای حمل و نقل توت فرنگی خود استفاده می کنیم که البته به دلیل نبود آسفالت و راه مناسب امکان تردد وسائل نقلیه بزرگتر وجود ندارد.

علاوه بر آنجاده دسترسی بالغ بر 25 روستای واقع در حوزه ژاورود شرقی که حدود یک سوم از توت فرنگی استان را تولید می کنند،همچنان خاکی استوعملیات آسفالت راه 25 کیلومتری روستاهای این بخش از سال 85 آغاز شده اماهنوزبه اتمام نرسیده است و حتی در مواردی به دلیل عملیات ساخت و ساز طولانی تردد مردم را با مشکل مواجه کرده است.

ارقام سنتی توت فرنگی کردستان تغییر می کنند

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان کردستان در پاسخ به سئوال خبرنگار مهر در سنندج، در خصوص وضعیت توت فرنگی و برنامه های این سازمان گفت: یکی از برنامه های اصلی ما تبدیل ارقام سنتی توت فرنگی استان به ارقام جدید است که البته این کار از سال 86 آغاز شده و هنوز هم ادامه دارد.

حسن نژاد افزود: در کنار این مهم حمایت از واحدهای تبدیلی صنایع کشاورزی با ماهیت فرآوری توت فرنگی از جمله دیگر برنامه های است که به عنوان یک اولویت در دستور کار قرار گرفته و افراد سرمایه گذار بخش خصوصی در صورت سرمایه گذاری در این بخش از حمایت های ویژه دولت بهره مند خواهند شد.

طول عمر برداشت توت فرنگی در استان کردستان در مدت زمان 45 روز به پایان می رسد و عرضه تمامی این محصول در این زمان اندک به بازار برای مصرف کاری است بیهوده و غیرکارشناسی و این جاست که جای خالی صنایع تبدیلیو نبود شرایط بسته بندی برای نگهداری توت فرنگی استان به چشم می خورد.

هر چند که رئیس سازمان جهاد کشاورزی خبر از حمایت دولت برای حضور افراد سرمایه گذار در این بخش را اعلام می کند ولی به نظر می رسد با توجه به کمبود صنایع در استان کردستان رغبت به سرمایه گذاری پائین باشد و لازم است که خود بخشهای دولتی در این عرصه وارد کار شوند.

تاسیس تعاونی توت فرنگی کاران یکی از نیازهای اصلی در کردستان

راه اندازی تعاونی های توت فرنگی با مدیریت و مشارکت خود تولیدکنندگان و نظارتهای جدی دولت برای حمل و نقل و عرضه توت فرنگی استان کردستان به بازار مصرف نیز از جمله نیازمندیهای است که متاسفانه علیرغم گذشت 20 سال از برداشت این محصول در استان هیچگاه مورد توجه مسئولان و متولیان جهاد کشاورزی قرار نگرفته و به نتیجه ای قابل قبول نرسیده است.

در طول چند سال اخیر همواره مسئولان استان کردستان به مقام برتر کردستان در عرصه توت فرنگی اشاره و آن را از جمله پتانسیلهای این استان می دانستند که هیچگاه از این پتانسیل در دیگر بخشها از جمله جذب گردشگر و برگزاری جشنواره ها و همایش های مختلف استفاده نشده است.

در حالیکه که در سال 89 تنها هزار و 100 هکتار از مزارع مازندان به کشت توت فرنگی اختصاص پیدا کرده بود اما این استان میزبان برگزاری اولین جشنواره ملی توت فرنگی شد و مسئولان استان ما ساکت و بی تفاوت از کنار این موضوع گذشتند تا بخش قابل توجهی از بهره برداری استان از این پتانسیل در حوزه های گردشگری و توریسم نادیده گرفته شود.

البته یکی از اقدامات بسیار خوبی که از سال گذشته در بخش توت فرنگی در استان روی داد، راه اندازی کانون توت فرنگی کشور در استان کردستان بود که هر چند این طرح با محوریت معاونت فناوری رئیس جمهور اجرایی شده است ولی تاکنون علیرغم گذشت شش ماه از امضا توافقنامه، حرکتی ملموس و کاربردی در راستای بهره مندی از این ظرفیت صورت نگرفته است.

شاید یکی از مهمترین نکاتی که نباید از کنار آن به سادگی گذشت، آغاز کشت توت فرنگی در سایر استانهای کشور و برنامه ریزی بهتر آنها برای افزایش تولید این محصول باشد که اگر روند و شرایط فعلی بر وضعیت تولید توت فرنگی در استان کردستان حاکم باشد بدون شک تا چند سال آینده استانهای دیگر کشور به رتبه اول خواهند رسید.

داشتن رتبه اول تولید توت فرنگی در استان کردستان در جای خود افتخار مهم و قابل توجهی است ولی زمانی باید بهاین جایگاه ارزش نهاد که بتوان از آن برای توسعه و ارتقا جایگاه استان در تمامی بخشها استفاده کرد همچنانکه امروز بعضی از استانهای کشور از جایگاه و مقام اولی خود در عرصه های مختلف به بهترین شکل بهره برداری می کنند.