«سفرنامه دکتر پولاک» روایتی از وضعیت اجتماعی و سیاسی دوران قاجاریه است که با نگاه تامل‌وار نویسنده بر فساد و ناهنجاری‌های اخلاقی دربار ایران نوشته شده است.
به گزارش خبرآنلاین، «سفرنامه دکتر پولاک» با تلخیص محمد علی علومی توسط انتشارات امیرکبیر منتشر شد. «تعداد جمعیت، تبار و نژاد»، «اصناف،خانه‌ها و باغ‌ها، ییلاق و اردوها» و «آسایش و جنبش، شکار و ورزش» از عناوین سرفصل‌های اصلی این کتاب هستند. پولاک، پزشک اتریشی در این کتاب تاثیرپذیری خود را از زبان و فرهنگ غنی جامعه ایرانی بارها بیان کرده است.
وی در مقدمه خود بر این سفرنامه نوشته است: «چند سال بعد به این نتیجه رسیدم که چه بسا بدرفتاری بعضی از مردم ذاتی نبوده و به سبب رواج زور و ستمگری حکام و سلاطین باشد که مدت‌های طولانی بر این مردم مسلط بوده‌اند...در این کتاب کوشیده‌ام که اتفاقات و وقایع را به دور از پیش‌داوری شرح دهم....نه سال اقامت من در ایران و آشنایی به زبان و شعر و ادبیات پربار فارسی، شغل من در مدرسه طب و سپس پزشک مخصوص ناصرالدین شاه، و سفرهای فراون به شهرهای ایران باعث شد که در حدی که برای یک اروپایی ممکن و مقدور است، بتوانم تهران و تمام نواحی این کشور پهناور و اوضاع اخلاقی و فرهنگی ایرانیان را بشناسم و معرفی کنم».
علومی در مقدمه این کتاب آورده است: «دکتر پولاک که در یک دوره از زندگی خود، طبیب خاص ناصرالدین شاه بود، ویژگی‌هایی دارد که کتاب او را ممتاز و متمایز از بسیاری کتاب‌های دیگر از این نوع می‌سازد..دکتر پولاک ذهنی روشمند، جزئی‌نگر و تحلیلی داشت. هر چه را در درباره شاه مشهور قاجار و یا در زندگی دیگر مردم می‌دید، به سرعت رده‌بندی می‌کرد و در عین حال بینشی طنز‌آمیز داشت.سفرنامه دکتر پولاک هنوز هم برای خیلی‌ها مفید و موثر است. هنرمندان، اعم از فیلم‌نامه‌نویسان،کارگردانان، بازیگران، نمایشنامه‌نویس‌ها، داستان‌نویس‌ها و حتی به گمانم نقاش‌ها و کاریکاتوریست‌ها، از کتاب ارزشمندی چون این سفرنامه، می‌توانند استفاده‌ها برده و با دوران قاجاریه که در تاریخ ایران جایگاهی ویژه دارد، از نزدیک از قول راوی حاضر و ناظر آشنا شوند».
در بخش دیگری از این مقدمه آمده است: «آقای محبوبی‌اردکانی در اثری از خود با عنوان «تاریخ تحول دانشگاه تهران و موسسات آموزش عالی ایران» در معرفی دکتر پولاک نوشته است: «وی فارسی را آموخته و با زبان مادری شاگردان تدریس می‌کرد. پولاک کتابی در(علم) تشریح نوشت که به کمک میرزامحمد حسین افشار، یکی از شاگردان او به فارسی منتشر شد. منشا بسیاری از اصطلاحات و لغاتی که در تشریح فارسی به کار می‌رود، از آن کتاب است».
