نظر سامان مقدم درباره "زیر هشت"

مهر: سیروس مقدم و سعید نعمت‌الله کارگردان و نویسنده مجموعه تلویزیونی "زیر هشت" در گفتگو با خبرگزاری مهر تاکید داشتند تعداد مخاطبان این مجموعه از تلخ‌ترین سکانس به بعد افزایش یافته‌است.

نشست مجموعه تلویزیونی "زیرهشت" با حضور سیروس مقدم کارگردان و سعید نعمت‌الله نویسنده عصر یکی از روزهای گرم مردادماه در دفتر آنها برگزار شد. سعید نعمت‌الله با اولین سئوال خبرنگاران مهر به شدت مخالف بود که تا پایان هم ادامه داشت . اما سیروس مقدم هم در این نشست با صبوری پاسخگوی سئوالات بود. گرچه موافق با برخی آنها نبود.صحبتهای آنها را درباره این مجموعه در ذیل می‌خوانید.

*خبرگزاری مهرـ گروه فرهنگ و هنر: اگر موافق باشید گفتگو را با تذکر عزت‌الله ضرغامی رئیس سازمان صدا و سیما به مهدی فرجی مدیر شبکه یک شروع کنیم. شنیده می‌شود که رئیس سازمان صدا و سیما به خاطر تلخی‌های مجموعه "زیر هشت" گلایه زیادی داشته است. شما در جریان این مسئله هستید؟

سعید نعمت الله (نویسنده مجموعه): منبع خبر شما را می‌توانم بپرسم؟

*خبرنگاران منبع خبری خودشان را لو نمی‌دهند.

نعمت‌الله: (با عصبانیت) نه چنین چیزی نیست. من نمی‌دانم چرا چنین سئوالی را مطرح کردید؟

*خب می‌توانید این مسئله را تکذیب کنید؟

نعمت الله: وقتی چنین چیزی نبوده، چرا من باید آن را تکذیب کنم. آقای ضرغامی می‌تواند نظر بدهد و اشکالی ندارد. خب اگر آقای ضرغامی با این کار مشکل دارد، پس چرا کار به راحتی پخش شده است!

سیروس مقدم (کارگردان): چون منبع خبر موثق نیست، نه می‌توان آن را تائید و نه تکذیب کرد، اما مجموعه "زیر هشت" تا به الان که پخش شده کمترین موارد اصلاحی را در تمام سریال‌هایی که در زندگی‌ام کار کرده‌ام را داشته است. اگر تذکری داده شده بود پس مجموعه دچار ممیزی زیادی می‌شد یا اصلاح جدی می‌خورد، ولی ما خندان جلوی شما نشسته‌ایم و این مسئله با صحبت شما تناقض دارد.

نعمت الله: من می‌خواهم از منظر دیگر نگاه کنم. اگر آقای ضرغامی چنین حرفی هم زده باشد دستش درد نکند کاری که بابت آن تذکر داده، اما بدون کم و کسر روی آنتن است. به هر حال آقای ضرغامی مدیر تلویزیون است می‌تواند بگوید کاری را دوست دارد یا نه؟ حتی می‌توانست بگوید سریال پخش نشود، چون دوست ندارم؛ ولی این کار را نکرد. یکی از اهدافی که آقای ضرغامی برای هنرمندان مشخص کرده این است که در آثار نمایشی به مردم امید تزریق شود. این کار انجام نمی‌شود مگر آنکه سیاهی‌ها و نا امیدی‌ها را نشان دهیم تا امید معنا پیدا کند.

اگر آقای ضرغامی این حرف را زده و این سریال پخش می‌شود باید به روحیه دموکرات ضرغامی تبریک بگوییم، چون به کاری که علاقه ندارد، آن را بدون کم و کسری پخش می‌کند.

*شنیده‌ایم آمار مخاطب مجموعه "زیر هشت" 61 درصد بود. با توجه به اینکه...

نعمت الله: منبع شما چه کسی است. این منبع ایراد دارد.

سیروس مقدم: ببخشید شما مقدمه سئوال‌تان را فقط گفتید و دیگر ادامه ندادید.

* آقای نعمت‌الله نگذاشتند ادامه بدهیم! آقای مقدم با توجه به اینکه سریال‌های شبانه به خاطر سیستم پخش مخاطبان را عادت می‌دهد تا هر شب پیگیر قصه باشد انتظار می‌رفت این مجموعه مخاطبان بیشتری داشته باشد، چرا که شما مخاطب تلویزیون را خیلی خوب می‌شناسید و به این مدیوم نیز آشنا هستید. سریال قبلی شما با عنوان "رستگاران" بالای 80 درصد مخاطب داشت. فکر نمی‌کنید این مسئله به خاطر تاکید بیش از اندازه شما روی تلخی‌ها در مجموعه "زیر هشت" باشد؟

نعمت الله: به نظر من مقدم نباید به این سئوال پاسخ بدهد، چرا که به معنای تایید این مسئله است.

*بهتر است اجازه بدهید آقای مقدم خودش نظرش را درباره این سریال بگوید؟

سیروس مقدم: من جواب این سئوال را نمی‌دهم چون به آماری که شما گفتید اعتماد ندارم. آماری که من از مدیر شبکه یک که کار را به من سپرده دارم، چیزی خلاف شما است به همین خاطر درباره این آمار صحبت نمی‌کنم. شما اگر به روزنامه بانی فیلم هم نگاه کنید متوجه می‌شوید که آنها هم برای خودشان یک آماری را دادند که دو برابر مخاطب دارد. ما به این آمار هم کار نداریم.

*حتی روزنامه جام جم دو هفته پیش نظرسنجی درباره سریال "فاصله‌ها" چاپ کرد، حتی تیتر یک بود، اما درباره "زیر هشت" چیزی اعلام نکرد؟ به همین دلیل این مسئله باعث شد شنیده‌ها درباره آمار این مجموعه قوت بیشتری بگیرد.

نعمت الله: اما من هر روز می‌بینم که روزنامه جام جم یک ستون برای "زیر هشت" دارد و معمولاً هم نقد مثبت می‌نویسند.

سیروس مقدم: آماری که من دارم به عنوان سازنده اثر و دوستان به من اطلاع می‌دهند تفاوت زیادی با آمار شما دارد.

نعمت الله: من به عنوان نویسنده کار می‌گویم ما شرمنده خودمان نیستم. ما شرمنده دیالوگ‌ها، دکوپاژها و بازی‌ها نیستیم.

مقدم: حکمی که صادر کردید اشتباه است. ما سریالی به نام "سلام" داشتیم که هر شب پخش می‌شد، ولی آنقدر بیننده نداشت در حالی که 90 شب روی آنتن بود. نمونه‌های زیادی است که این اتفاق برایشان افتاده، اما من نامی از آنها نمی‌برم.

نعمت الله: شما سئوالی را از منبعی مطرح کردید که اعتباری ندارد. حال من یک سئوال از شما دارم. شما به عنوان یک تماشاگر ترجیح می‌دادید "زیر هشت" ساخته می‌شد یا "فاصله‌ها"؟

*آقای نعمت الله ما قصد نداریم مجموعه "زیر هشت" را با "فاصله‌ها" مقایسه کنیم. فقط سئوال می‌کنیم .

نعمت الله: آماری اعلام نشده است که بگوییم درست است یا نه.

امیر جعفری: شبکه سه همه چیز را در اختیار گرفته است. در جام جهانی حتی یک تبلیغ از ما نرفته است. ساعت 23 پاساژ‌ها تعطیل می‌شود و مردم به خانه‌هایشان می‌روند. پس طبیعی است در آن ساعت به خانه برسند و مجموعه ساعت 23 را نگاه کنند.

*خبرگزاری مهر قصد مقایسه کردن این مجموعه را با دیگر سریال‌ها را ندارد. بحث ما آمار بود که می‌خواستیم بدانیم تا چه حد به آن اعتقاد دارید؟

من به عنوان سازنده اثر تاکنون هیچ آمار دقیقی که دال بر این باشد که مخاطب "زیر هشت" چند درصد است تا به عنوان سندی که به آن مراجعه وتحلیل کنم ،ندارم .. شنیده‌های‌ شما با چیزهایی که ما شنیده‌ایم تفاوت دارد. اتفاقاً در سریال "زیر هشت" از تلخ ترین سکانس که سقوط بچه از پله بود افزایش مخاطب داشتیم تا ریزش. از 40 درصد شروع شده و بعد 61 درصد را رد کرد و به 70 درصد رسیده است. این مسئله نشان می‌دهد تلخی‌ها هم جذب مخاطب کرده است، اما باید بگویم پخش هر شبی یک مجموعه باعث نمی‌شود همه مخاطبان اثر را ببینند. سریال باید جذاب بوده و حرفی برای گفتن داشته باشد تا مخاطبان هم پیگیری کنند.

به نظرم سریال های "زیر هشت" و "فاصله‌ها" نقاط قوت و ضعف دارند و مقایسه درست نیست. چون "زیر هشت" با ماموریت دیگر ساخته شده و "فاصله ها" با چشم اندازهای دیگر. بنابراین اهداف متفاوت هستند . هر کدام هم در شبکه های خودشان قصد دارند نتیجه گیری متفاوتی هم داشته باشند. اگر قرار بود آقای ضرغامی تذکر دهد باید سریال دچار جرح و تعدیل می‌شد، اما کمترین اصلاحیه را داشتیم که در طول 20 سال کارم بی‌سابقه بوده است. دوست دارم از مسئولان صدا و سیما تشکر کنم، مدیران جسوری که پای یک مجموعه "جسور" ایستادند.

دلم می‌خواهد این طور بنویسم، چون من نویسنده هستم و با این روش خودم را نشان می‌دهم.ما برای نوشتن یک سریال مهندسی می‌کنیم
سعید‌ نعمت‌الله
نعمت الله: وقتی ما از یک چیز تلخ حرف می‌زنیم، از یک چیز نجس که نمی‌گوییم. در این صورت کافکا به ذهن ما می‌رسد. زندگی طبیعی همین است. "زیر هشت" ماموریت داشت که در اوج سیاهی امید را نشان دهد.

*آقای نعمت الله چرا باید در نشان دادن ناامیدی غلو کرد؟

نعمت الله: شما از زبان خودتان صحبت کنید، نه از زبان مخاطب. ما هم با مخاطب صحبت می‌کنیم. ما هم با مردم زندگی می‌کنیم. از مریخ که نیامده‌ایم. شما سئوال خودتان را بپرسید نه از طرف مخاطب.

*خب من به عنوان مخاطب می‌توانم نظر بدهم.

نعمت الله: دلم می‌خواهد این طور بنویسم، چون من نویسنده هستم و با این روش خودم نشان می‌دهم.ما برای نوشتن یک سریال مهندسی می‌کنیم. مهندسی سریال "زیر هشت" هم این طور بود. من به عنوان نویسنده می‌توانم هر طور که بخواهم بنویسم. من بابت کاری که انجام می‌دهم نه به شما و نه به کس دیگری جواب نمی‌دهم.

بسیار راحت بود فیلمنامه روشن و شفاف و با دو بازیگر خوش تیپ‌تر و رو فرم‌تر بنویسم و بعد هم مخاطب را جذب کنم. این کاری ندارد. چرا می‌گویند سریال تلخ است، چون به صورت جدی به اتفاقات زندگی مردم و جامعه رسیدگی می‌کند. مثل قتل،خیانت، خشونت، توبه و ... آیا این مسئله این ضرب المثل را به ذهن متبادر نمی‌کند قطاری که در حال حرکت است به آن سنگ می‌زنند نه به قطار در حال ایستادن؟ اگر "زیر هشت" تلخ است یعنی ماموریت‌اش را درست انجام داده است. ما آمدیم وسط این همه تلخی را نشان دهیم تا روزنه امید پیدا شود.

*پس مشخص است به نقد بعد از اثرتان معتقد نیستید؟

نعمت الله: نه معتقدم نیستم. نقدپذیر نیستم. آیا می‌توانستم به شما بگوییم چه سئوالی را بپرسید. بنابراین من هستم که می‌نویسم و شما نمی‌توانید به من بگویید که چه بنویسم من با فکر خودم می نویسم. شما هم با فکر خودتت سوال می‌پرسید.


یک زمانی روزنامه حوادث چاپ می‌شد، اما بعد از مدتی دیگر چاپ نشد. آیا با متوقف شدن آن روزنامه ، حوادث متوقف شد؟
سیروس مقدم
*مخاطب شما 70 میلیون است، اما مخاطب من این تعداد نیستند؟

نعمت الله: من نمی‌توانم در سئوال شما دخالت کنم شما هم نمی توانید بگویید که مدعی العموم هستید که مردم چه می‌گویند، چرا به قول شما این مجموعه 61 درصد مخاطب دارد، چرا تعداد افرادی که دیده‌اند را نمی‌گویید و درباره آنها حرف نمی‌زنید، بلکه می‌آیید از زبان افرادی که این مجموعه را ندیدند حرف می‌زنید. احساس می کنم شما یا با من مشکل دارید و خوشش‌تان نمی‌آید یا با سیروس مقدم مشکل دارید. یا اینکه فکر می‌کنم راه مطرح شدن را در این طور سئوال پرسیدن می‌بینید.

*ما خودمان را می‌خواهیم مطرح کنیم؟

نعمت الله: بله شما می‌خواهید خودتان را مطرح کنید. الان چیزهایی که می‌گویم تلخ است چون واقعیت است مثل "زیر هشت".

*به نظر ما تلخ نیست.

نعمت الله: نوع سئوالات شما راه خوبی برای مطرح شدن است. واقعیت تلخ است مثل زیتون، اما فواید خودش را دارد.

*حرف ما این است که چرا شخصیت‌های "زیر هشت" را در اطراف مان کم می‌بینیم؟

نعمت الله: نمی‌دانم شما کجا زندگی می‌کنید؟ که این شخصیت‌ها را ندیده‌اید. این مشکل من نیست .

سیروس مقدم: یک زمانی روزنامه حوادث چاپ می‌شد، اما بعد از مدتی دیگر چاپ نشد. آیا با متوقف شدن آن روزنامه ،حوادث متوقف شد؟ مسلماً نه، بلکه در روزنامه‌های دیگر تقسیم شد. اخبار و وقایع در کنار هم نگران‌کننده می‌شود. آیا کار روزنامه حوادث هم غلو بود؟ نه نبود. آیا با متوقف شدن آن روزنامه حوادث، اتفاقات تلخ هم متوقف شد، نه حوادث سرجایش است.

نعمت‌الله: این سریال باید تلخ می‌بود.