درگذشت فرزند شیخ آقابزرگ تهرانی

دكتر «علی نقی منزوی» كتاب شناس و نسخه شناس ایرانی شب گذشته، سه‌شنبه 27 مهر ماه درمنزل خود در سعادت آباد تهران دار فانی را وداع گفت.

به گزارش سایت كتابخانه مجلس او پسر بزرگ شیخ آقا بزرگ تهرانی دانشمند و عالم شیعه و پدیدآورنده كتاب سترگ الذریعه از مهمترین كتاب‌شناسان كتاب شناسی شیعه است كه در سال 1301در سامره به دنیا آمد.

تحصیلات حوزوی خود را در سامره و نجف نزد اساتیدی چون میرزا حسن بجنوردی، میراز باقر زنجانی، شیخ موسی خوانساری و محمد تهرانی به پایان برد، در نجف به عنوان دستیار اول در تدوین دو كتاب مهم الذریعه و طبقات الاعلام شیعه در كنار پدر همت گماشت، او در زمیان جنگ جهانی دوم به تهران آمد و سال ۱۳۲۶ شمسی لیسانس معقول، در سال ۱۳۲۹ لیسانس دانشسرای عالی، در سال ۱۳۳۰ لیسانس قضایی دانشكده حقوق دانشگاه تهران را اخذ كرد. او در سال ۱۳۳۷ در رشته معقول از دانشگاه تهران دكترا گرفت و در سال ۱۳۵۱ ش. دكترای فلسفه دانشگاه سن ژزف بیروت را نیز اخذ كرد.

در سال ۱۳۲۵ هجری شمسی با سمت دبیر دبیرستان مروی به خدمت دولت درآمد و از ۱۳۲۷ در جنب آن به همكاری با مرحوم علی اكبر دهخدا مشغول گشت. همكاری منزوی با لغتنامه دهخدا پس از فوت دهخدا باجانشین وی، دكترمحمد معین تا زمان مهاجرت منزوی در ۱۳۴۵ ادامه یافت. در تمام این مدت او جزوچهارنفر اول هیئت مقابله فرهنگ بود. درسال ۱۳۳۸ از وزارت فرهنگ به دانشگاه تهران منتقل شد. آخرین سمت او تا قبل از مهاجرت در سال ۱۳۴۵ در شعبه فوق لیسانس دانشكده ادبیات بجای مرحوم دكتر محمد معین بود. در همین سالها مجلدات ۴ تا ۱۸ الذریعه و چندین قرن از طبقات اعلام الشیعه را چاپ كرد.

پس از كودتای ۲۸ مرداد علینقی منزوی نیز پس از دو بار به زندان افتادن، سرانجام در شهریور ۱۳۴۵ به عراق و لبنان گریخت و به مدت ۹ سال در نجف و بیروت زندگی كرد. علینقی منزوی تا سال ۱۳۵۴ در بیروت بود و در این سالها بقیه مجلدات الذریعه پدر را باهمكاری برادرش احمدمنزوی در تهران منتشر كرد.

وی همكاریهای مختلفی با كتابخانه مجلس داشت، برای نمونه به علت دوستی صمیمانه با استاد حائری مجموعه دست‌نوشته‌های پدر خود شیخ آقا بزرگ تهرانی را با قیمتی بسیار پایین به كتابخانه مجلس فروخت.

هم‌چنین تدوین مجلدات 11تا 16 فهرست‌های نسخ خطی كتابخانه مجلس شورای اسلامی زیر نظر وی و در كنار استاد ایرج افشار و محمد تقی دانش‌پژوه انجام شده است. از جمله دیگر آثار مهم وی می توان به اولین مقالات او در مجلات كاوه چاپ برلن اشاره كرد.

جلد 11 فهرست نسخه های خطی كتابخانه ملی كه نمونه ای بسیار موفق از فهرست نویسی است، نیز به كوشش وی انجام شده است.

از جمله دیگر آثار وی عبارتند از:

جلدهای اول و دوم فهرست نسخه‌های خطی كتابخانه مدرسه سپهسالار (شهید مطهری).
تصحیح و انتشار الاشارات و التنبیهات ابن سینا.
فرهنگ نامه عربی به فارسی، چاپ انتشارات دانشگاه تهران.
ایضاح المقاصد فی شرح حكمه عین القواعد (تعلیقات و نشر حكمه العین دبیران قزوینی با شرح علامه حلی) با همكاری مشكات.
فهرست الكتب و الرسائل تالیف مجدوع اسماعیلی، مقدمه و تصحیح و تعلیقات ع منزوی.
قیام زنگیان در جنوب در سده سوم هجری و تاثیر آن در حقوق وفقه اسلامی.
نامه‌های عین القضات همدانی در سه جلد همراه با شرح حال و آثار و افكار عین القضا.
ابن كمونه و فلسفه فی النبوه (رساله دكتری در بیروت).
تصحیح و انتشار تاریخ طبقات اعلام شیعه تالیف شیخ آقا بزرگ تهرانی در نه جلد.
نظارت، تدوین و مقابله دفترهای لغت نامه دهخدا، حرف«ح»
منجد الاعلام.
ترجمه «درسهائی درباره اسلام» تالیف ایگناس گلدزیهر در دو جلد. مقدمه و تعلیقات ع منزوی.
سیمرع و سی مرغ (خلاصه منطق طیر عطار نیشابوری، نمایشنامه در سه پرده).
احسن التقاسیم فی معرفه الاقالیم تالیف مقدسی.
ترجمه تجارب الامم ابن مسكویه (۳ جلد).
معجم البلدان یاقوت حموی در ۵ جلد.

آخرین باز علی نقی منزوی در آخرین نشست انجمن فهرست نگاران نسخ خطی ایران دیده شد. آخرین مصاحبه انجام شده با این مرحوم نیز در ویژه‌نامه فصل‌نامه «پیام بهارستان» كه برای «احمد منزوی» برادرش منتشر شده بود، به چاپ رسیده است.