نبود فرهنگ غذا خوردن در کشور ما

فرهنگ ‌غذا خوردن
جام جم آنلاين: فرهنگ غذا خوردن نكته‌اي است كه در كشور ما اصلا مورد توجه قرار نگرفته است. اشتباه نشود منظور از فرهنگ غذا خوردن، آداب غذا خوردن نيست بلكه چه غذايي را چگونه خوردن است.

هر چند مشكلات اقتصادي امري مسلم در بد غذا خوردن و به ميزان كافي غذا نخوردن است اما علت بسياري از موارد سوءتغذيه در ايراني‌ها محسوب نمي‌شود.

گواه اين قضيه اين است كه در مقابل سوءتغذيه ناشي از كم‌خوري، 40 درصد افراد در كشور دچار مشكلات بدخوري و پرخوري هستند و بيش از 120 درصد نياز، انرژي دريافت مي‌كنند.

آنچه در حقيقت علل بروز سوءتغذيه در جوامع مختلف را باعث مي‌شود عوامل فرهنگي، اجتماعي و اقتصادي است. تا به حال ، فعاليت‌هاي زيادي در جهت رفع سوءتغذيه ايراني‌ها انجام شده است ولي اكثر آنها، طرح‌هاي مكمل ياري بوده يا فقط بر جنبه خاص تمركز داشته‌اند.

در 20 سال اخير مصرف نوشابه‌هاي گازدار در كشور، نزديك به 15درصد افزايش داشته است؛ در حالي كه در همين مدت مصرف لبنيات و شير تنها يك دهم درصد رشد داشته است. مصرف يك نوشابه مي‌تواند علاوه بر ورود حدود 10 قاشق چايخوري شكر به بدن، قند و فشار خون را نيز افزايش دهد.

همچنين سرانه مصرف نمك در كشور 10 تا 15 گرم در روز براي هر فرد است كه اين ميزان بنا بر توصيه سازمان‌هاي بين‌المللي بايد به 2 تا 3 گرم در روز كاهش پيدا كند.

با توجه به شيوع بالاي بيماري‌هاي قلبي ـ عروقي و پرفشاري خون در كشور ما، مصرف زياد نمك به عنوان يكي از مهم‌ترين عوامل خطر در بروز اين بيماري‌ها محسوب مي‌شود.

در كنار اين موضوع عمده‌ترين مشكلات تغذيه‌اي كشور سوءتغذيه ناشي از كمي دريافت پروتئين و انرژي، كمبود يد، كمبود آهن و كم خوني ناشي از آن و كمبود روي است. ساير كمبود‌ها شامل كمبود ويتامين‌هاي گروه B مثل ويتامين B2 و كمبود ويتامين D است.

يكي از عوامل اصلي در نامناسب بودن سبد غذايي هر خانوار، توزيع نامناسب آن بين اعضاي خانواده، عدم شناخت گروه‌هاي غذايي و نياز بدن به هر كدام از گروه‌هاي غذايي است. بنابراين نقش آموزش در ارتقاي فرهنگ و سواد تغذيه‌اي جامعه بسيار ارزشمند است.

آگاهي بخشي و اطلاع‌رساني مناسب، مهم‌ترين عامل جهت دادن به الگوي مصرف مردم به سمت الگوي بهينه است.

افراد با درآمد مالي مناسب بايد به عوارض مصرف بيش‌ از حد آگاه شوند و مشتري‌هايي كه فاقد درآمد كافي هستند بايد بياموزند كه چگونه حبوبات، سويا و كنجاله مي‌توانند جايگزين بخشي از گوشت در جيره غذايي روزانه شود، يا اين‌كه ميوه و سبزي بخش مهمي از ويتامين‌ها و ريزمغذي‌ها آنها را تامين مي‌كند.

بد نيست بدانيد محققان معتقدند مصرف روزانه ميوه و سبزي سبب مي‌شود كه 30 تا 50 درصد از ميزان بروز سرطان‌ها و همچنين 50 درصد از ميزان بروز بيماري‌هاي قلبي ـ عروقي كاسته شود.

ناكافي بودن و عدم ‌انسجام در آموزش فرهنگ تغذيه در كشور را مي‌توان در دوگانگي در رفتار مراكز علمي و اجرايي در امر مصرف و تبليغات كالاهاي غذايي مثل روغن‌هاي نباتي، تنقلات و... مشاهده نمود.

به نظر مي‌رسد امر آموزش و ارتقاي فرهنگ تغذيه نيازمند انسجام و انطباق با موازين علمي متناسب با بستر فرهنگي و سنتي جامعه است تا بتواند در قالب برنامه‌هاي فراگير طراحي و اجرا گردد.