پرورش ماهي در قفس

پرورش ماهی در قفس تجربه ای موفق و نیازمند سرمایه گذاری بهره گیری بیشتر از ظرفیت دریا و افزایش تولید آبزیان از جمله تلاشهای شیلات کشور در دهه های اخیر است و کارشناسان شیلات از همه تجربیات و آموخته های خود برای بهره گیری بیشتر از فناوریهای جدید آبزی پروری استفاده می کنند . شیلات گیلان نیز به تبعیت از برنامه ها و راهبردهای سازمان شیلات کشور طرح پرورش ماهی در قفس را در دستورکار خود قرار داده است تا " تئوری بیشترین تولید در حداقل واحد سطح " را متناسب با ظرفیتهای طبیعی و بالقوه گیلان عملی کند . مدیرکل شیلات گیلان می گوید طرح پرورش ماهی در قفس را پارسال ، کارشناسان شیلات گیلان تهیه و برای اجرا به شیلات کشور ارائه کردند . هادی رفیعی در ادامه افزود: این طرح امسال در 2 بخش ، یکی در عمق 35 متری آبهای ساحلی دریای خزر و دیگری در آب بندان های استان اجرا می شود . او با بیان اینکه اکنون 3 میلیارد و 500 میلیون ریال از اعتبارات استانی برای اجرای طرح پرورش ماهی در قفس در دریای خزر اختصاص داده شده است ، گفت 150 میلیون ریال نیز برای ساخت قفس های پرورش ماهی در 5 آب بندان استان در نظر گرفته شده است . مدیرکل شیلات استان گیلان افزود قرار است اجرای این طرح در آب بندان ها تا 2 ماه دیگر و در دریای خزر تا اواخر امسال آغاز شود . حال سوال اینجاست که پرورش ماهی در قفس دارای چه ویژگی هایی است که این شیوه را در مقایسه با دیگر شیوه های طبیعی و سنتی متمایز می کند . معاون آبزی پروری شیلات گیلان در پاسخ به این سوال گفت پرورش ماهی در قفس ظرفیت تولید ماهی را تا 4 تن در هر هکتار معادل 100 درصد افزایش می دهد . ابراهیم بیک تن تصریح کرد برآوردهای کارشناسی نشان می دهد تولید هر 4 تن ماهی یک شغل مستقیم و 3 شغل غیرمستقیم ایجاد می کند .

او وسعت 5 آب بندان مورد نظر برای اجرای طرح پرورش ماهی در قفس را 10هکتار اعلام کرد و گفت پیش بینی می شود در هر دوره پرورش که بطور میانگین بین18 ماه تا 2سال طول می کشد ، 40 تا 50 تن ماهی از گونه های کپور ، بیگ هد ، آمور و قزل آلا تولید شود . اما اجرای طرح پرورش ماهی در قفس در آبهای ساحلی دریای خزر در مقایسه با آب بندان ها گسترده تر است . به گفته کارشناسان قرار است در روند اجرای این طرح از فناوریهای پیشرفته شیلاتی ، یافته های جدید علمی و همچنین سرمایه گذاری بخش خصوصی استفاده شود . مدیرکل شیلات گیلان گفت اکنون 3 منطقه از 298 کیلومتر ساحل دریای خزر دراستان برای اجرای طرح پرورش ماهی در قفس شناسایی شده است . هادی رفیعی افزود: منطقه اول ، حاشیه ساحلی شهرستان بندرانزلی است ، منطقه دوم آبهای ساحلی شهرستان های رودسر ، لنگرود و لاهیجان و منطقه سوم آبهای ساحلی تالش در غرب گیلان است . او با بیان اینکه طرح آزمایشی پرورش ماهی در قفس در دریای خزر امسال در منطقه جفرود انزلی اجرا می شود ، افزود در این طرح ، یک قفس 50 تنی به ابعاد 30 متر و ارتفاع 17 متر در فاصله 3 کیلومتری از ساحل جفرود و در عمق 35 متری دریا به آب انداخته می شود . مدیرکل شیلات گیلان بچه ماهیان این قفس ها را از نوع ماهی آزاد اعلام کرد و گفت بچه ماهیان آزاد که هر یک50 گرم وزن دارد ، تا پایان امسال در قفس ریخته می شوند و پس از یک دوره یک و نیم تا 2 ساله با وزن هر قطعه 1/5 کیلوگرم صید خواهند شد . هادی رفیعی اضافه کرد این مرحله از اجرای طرح زمینه ای خواهد بود تا در سال های آینده حداقل هزار قفس در مناطق سه گانه دریای خزر نصب و آماده بکار شود .

او به اعلام آمادگی سه سرمایه گذار بخش خصوصی برای اجرای طرح پرورش ماهی در قفس اشاره کرد و افزود: اکنون این سرمایه گذاران مجوز بهره برداری دریافت کرده اند و قرار است تا سه ماه آینده 3 قفس 50 تنی مدرن به ارزش هر قفس 3 میلیارد ریال در ساحل جفرود انزلی به آب انداخته شود . او افزود کارشناسان شیلات ظرفیت تولید ماهی در قفس را در گیلان بین 50 هزار تا 200 هزار تن در سال برآورد کرده اند . معاون صید و صیادی شیلات گیلان اعلام کرد مجموع ماهی های پرورشی و صید شده استان گیلان اکنون 25 هزار تن در سال است که از این مقدار حدود 8 تا 10 هزار تن صید دریایی است و بقیه از استخرهای پرورش ماهی تولید می شود . محمد محجوب افزود اگر حداقل ظرفیت پرورش ماهی در قفس یعنی 50 هزار تن در سال را مبنا قرار دهیم ، 2 برابر رقم فعلی صید و پرورش ماهی در گیلان افزایش خواهد یافت . محجوب با استناد به آمار صید انواع ماهیان استخوانی در آبهای ساحلی دریای خزر گفت تجربه نشان داده در 20 سال گذشته مقدار صید این ماهیان درگیلان بین 8 تا 10 هزار تن بود که این خود نشان دهنده ظرفیت محدود ذخایر طبیعی در دریای خزر است . نکته دیگری که لزوم اجرای طرح های پرورش ماهی در قفس را ضروری می سازد صرفه اقتصادی آن است . معاون آبزی پروری شیلات گیلان می گوید : اگر نرخ هر کیلو ماهی آزاد پرورش یافته در قفس را به طور میانگین 200 هزار ریال در نظر بگیریم تولید 50 هزار تن ماهی در قفس های دریایی حداقل هزار میلیارد ریال درآمد ایجاد خواهد کرد . ابراهیم بیک تن افزود با احتساب اینکه نیمی از درآمد حاصل از تولید ماهی در قفسهای دریایی برای پرورش و نگهداری آنها هزینه شود ، باز هم 500 میلیارد ریال ارزش افزوده ایجاد خواهد شد . معاون آبزی پروری شیلات گیلان نیز می گوید تولید 50 هزار تن ماهی در استان حداقل 12 هزار فرصت شغلی مستقیم و 36 هزار شغل غیرمستقیم ایجاد خواهد کرد . ابراهیم بیک تن در ادامه به تغییرات زیستگاهی ناشی از اجرای طرح پرورش ماهی در قفس در دریا اشاره کرد و افزود: از آنجا که بخشی از پسماند غذای ماهیان در قفس به دریا ریخته می شود ، بنابراین رشد طبیعی ماهیان دریا نیز در حاشیه قفس ها به طور چشمگیری افزایش می یابد و این پدیده می تواند زمینه افزایش صید و رونق کار صیادان را فراهم سازد . طرح پرورش ماهی در قفس یکی از شیوه های جدید و علمی تولید انواع ماهیان دریایی است که تجربه اجرای آن امروزه در کشورهایی نظیر ترکیه نتایج و فواید اقتصادی چشمگیری داشته است . آمار صید و صیادی گیلان در 20 سال گذشته نیز نشان می دهد ظرفیت بهره برداری از ماهیان استخوانی دریای خزر بین 8 تا 10 هزار تن ثابت مانده است و امکان افزایش صید طبیعی وجود ندارد و وضع اکولوژیک دریا بیش از این اجازه رشد ، تولید ، تکثیر و پرورش طبیعی ماهی را نمی دهد . بنابراین طرح پرورش ماهی در قفس می تواند زمینه ای فراهم کند تا محیط دریا به مکانی مناسب برای پرورش مصنوعی ماهیان استخوانی تبدیل شود و تشویق بخش خصوصی برای سرمایه گذاری در طرح پرورش ماهی در قفس نکته مهمی است که برای تحقق این هدف باید مورد توجه قرار گیرد . اگر زمینه مشارکت بیشتر بخش خصوصی در اینکار فراهم شود علاوه بر کسب سود و بازگشت سرمایه ، فرصت های شغلی جدیدی هم برای جویندگان کار در استان فراهم خواهد شد که آنهم تعامل دستگاههای مرتبط برای جذب سرمایه گذاری های بیشتر را می طلبد .