سردرد نشانه است ، علت را بيابيد

امروز صبح هم كه از خواب بيدار شديد، سردردتان ادامه داشت؟! باز هم مسكني ديگر براي كاهش درد و شروع يك روز كاري خورديد؟ اين عادت هميشگي و برنامه عادي زندگي روزانه خيلي از افرادي است كه صبح‌ها با سردرد بيدار شده و شب با سردرد به خانه برمي‌گردند.

سردردي كه گفته مي‌شود از شايع‌ترين مشكلاتي است كه مردم را در سنين مختلف درگير مي‌كند. در حالي كه متخصصان استفاده از مسكن‌ها را راه‌حلي مناسب براي بهبود مشكل نمي‌دانند.

دكتر سيد عبدالرضا طبسي، فوق تخصص بيماري‌هاي مغز و اعصاب در اين‌باره به «جام‌جم» مي‌گويد: «به هرگونه احساس نامطبوعي كه در سر وجود داشته باشد، سردرد مي‌گوييم كه البته شايع‌ترين دردي است كه بشر از آن رنج مي‌برد.»

علل بروز سردرد

وي با اشاره به عوامل ايجادكننده سردرد مي‌افزايد: «متاسفانه عوامل زيادي مي‌توانند سبب بروز سردرد شوند. همان‌طور كه يك سرماخوردگي ساده مي‌تواند دليلي براي شروع سردرد باشد، يك تومور مغزي نيز عاملي براي ايجاد آن است. بنابراين هنگامي كه با چنين شرايطي روبه‌رو مي‌شويم، بهتر است در مرحله اول بدون ترس و وحشت، در جستجوي علت آن باشيم. البته با وجود اين‌كه نبايد تنها به‌علل وحشتناك فكر كرد، اما بايد هر موردي را جدي گرفته و به فكر درمان آن بود.»

اين دانشيار بيماري‌هاي مغز و اعصاب دانشگاه علوم پزشكي تهران با اشاره به انواع مختلف سردرد توضيح مي‌دهد: «سردردها يا عروقي هستند يا غيرعروقي. شايع‌ترين سردرد، سردردهاي تنشي
(Tension) است؛ سردردهايي غيرعروقي كه بيشتر در اثر مسائل عصبي بروز مي‌كند. سردردهاي عروقي نيز در جامعه به عنوان ميگرن معروف هستند. در كنار اين نوع سردردها، سردردهايي ناشي از سرماخوردگي، آلودگي هوا، سينوزيت و عيوب انكساري چشم نيز با اين‌كه شيوع كمتري دارند، اما وجود دارند.»

دكتر طبسي با اشاره به مواردي كه بايد به آن دقت شود، به مردم توصيه مي‌كند: «سردردي كه شب فرد را از خواب بيدار مي‌كند، نشان‌دهنده مشكلي جدي بوده و مساله مهمي است كه بايد به آن رسيدگي شود. همچنين سردردي كه نوع آن تغيير مي‌كند، نيز بايد بررسي شود. ممكن است فردي سال‌ها از سردرد رنج ببرد، اما نوع آن تغيير يابد؛ به عنوان مثال هيچ وقت در گذشته سردرد با استفراغ همراه نبوده و اخيرا اين همراهي وجود داشته باشد.»

وي با توضيح سردردهاي حاد مي‌افزايد: «سردردهايي كه خيلي شديد بوده و بتازگي شروع شده‌اند، سردردهايي هستند كه بايد آنها را جدي گرفت؛ بخصوص زماني كه اين سر درد با تب و استفراغ همراه باشد. در اين موارد بايد خيلي سريع و اورژانسي به اين مشكل رسيدگي كرد.»

سردردهاي مزمن

وي با اشاره به سردردهاي مزمن كه سال‌ها ادامه پيدا مي‌كند، مي‌گويد: «اين سردردهاي مزمن، بخصوص سردردهاي ميگرني مي‌تواند زندگي فرد را مختل كند و در حقيقت كار و زندگي او را تحت تاثير قرار دهد.»

اگرچه در اين نوع سردردها ممكن است خطري جدي براي سلامت فرد ايجاد نشود، اما بالاخره زندگي او را مختل كرده و مشكلاتي را براي او ايجاد خواهد كرد، به همين دليل حتما بايد درمان صورت گيرد.

دكتر طبسي با ذكر اين نكته كه بيشتر سردردهاي عروقي يا ميگرني زندگي فرد را مختل مي‌كند، به باور عموم مردم اشاره كرده و توضيح مي‌دهد: «مردم به اشتباه تصور مي‌كنند سردردهاي ميگرني با افزايش سن بهبود مي‌يابند، اما بايد دقت داشته باشند سردرد يك علامت است و نه يك بيماري؛ به طوري كه شايد بهتر باشد بگوييم هميشه پشت هر سردردي يك بيماري نهفته است.»

اين پزشك متخصص، سردرد را به بوق قطار تشبيه كرده و توضيح مي‌دهد: باشنيدن صداي اين بوق بايد خود را از ريل قطار كنار بكشيم، نه اين‌كه با قطع كردن سيم آن را خاموش كنيم. بنابراين ساكت كردن درد بدون شناخت علت اصلي درست مانند همين قطع كردن سيم بوق است.

وي با تاكيد مجدد بر شناخت علت اصلي سردرد مي‌افزايد: «هيچ ‌وقت نبايد سردردها را با مصرف مسكن‌ها برطرف كرد. بلكه بايد علت را شناخته، درمان كرد و همزمان با شناخت علت، درد بيمار را نيز كاهش دهيم. ولي مصرف مرتب مسكن‌ها براي كاهش درد كاري اشتباه است.»

درمان سردردها

برخي از افراد در جامعه بر اين باورند كه سردردهاي ميگرني درمان ندارد. دكتر طبسي اين تصور را درست نمي‌داند و مي‌گويد: «سردردهاي ميگرني معمولا از سنين پايين شروع شده و بايد هرچه زودتر درمان آن را شروع كنيم. سردردهاي ميگرني درمان دارد؛ ولي درماني طولاني مدت؛ چراكه اين بيماري مقاوم و بدقلق است. در كل، مهم است بدانيم هر سردردي درمان دارد. حتي سردردهاي عصبي را بايد با شناخت علت، درمان كرد. اگر هم سردرد ناشي از ضايعاتي در مغز باشد مانند تومور مغزي، بايد حتما تومور را درمان كرد.

سردرد و آلودگي هوا

دكتر طبسي با اشاره به آلودگي هواي چند روز پيش تهران كه به شرايط هشدار رسيد، مي‌گويد: «بيشتر افرادي كه سردرد داشتند و سردردشان كنترل شده بود، متاسفانه با افزايش آلودگي هوا با تشديد سردرد روبه‌رو شدند؛ سردردي مبهم، مداوم و خسته‌كننده مانند احساس فشاري خفيف كه هميشه در سر حضور دارد. با اين شرايط بيمار هميشه احساس بيمارگونگي دارد. در چنين شرايطي بهترين راه، فرار از آلودگي است.»