مشکلات و راهکارهاي طرح جمع آوري خودروهاي فرسوده

به گزارش خبرخودرو ، معضلات شهری و ترافیکی ، افزایش روز افزون خودروها ، تعداد زیاد خودروهای فرسوده ، آلودگی هوا و آمار زیاد تصادفات ، دولت را بر‌آن داشت که در قالب تبصره 13 قانون بودجه سال 1385 کل کشور ، گامی جدی در جهت حذف این معضلات بردارد. یکی از این برنامه ها تشکیل ستادی ویژه برای خارج کردن خودروهای فرسوده از چرخه حمل و نقل کشور در قالب 2طرح جایگزینی و خرید نقدی است .
این طرح مدتی است که ذهن بعضی از مسوولان و برنامه ریزان را به خود مشغول کرده و طرحهایی نیز ارائه شده است . آنچه که در این موضوع ملاحظه می شود نداشتن یک برنامه و طرح واحد متناسب با وضعیت جامعه و دارندگان خودروهای فرسوده است .
البته طبیعی است که در ابتدای موضوع ، طرحها و پیشنهادهای متنوعی ارائه می شود تا پس از بحث و بررسی های کارشناسان ، بهترین و پخته ترین طرح جهت اجرا به مراجع مربوط ابلاغ شود .
نکته مهم آن که چنین طرحهای مهمی که برای حفظ محیط زیست و سلامت انسانها بسیار حیاتی هستند ، باید هر چه زودتر قابلیت اجرا پیدا کنند و دارای ضمانت اجرایی قوی باشند در غیر این صورت همانند بسیاری از طرحها و پیشنهادها پس از مدتی بحث و بررسی و سروصدا به بوته فراموشی سپرده خواهند شد و یا در صورت اجرا به دلیل نامتناسب بودن طرح یا وضعیت موجود و نبود ضمانت اجرایی لازم ، مورد استقبال قرار نخواهد گرفت . خطرات ناشی از وجود چنین وضعیتی روز به روز سلامت مردم جامعه و محیط زیست را تهدید می کند که سبب آن نه دارندگان خودروهای فرسوده ، بلکه ارائه و اجرا نشده طرح متناسب با وضعیت دارندگان خودروهای فرسوده و تعداد آنها و نحوه خارج کردن این نوع خودروهاست .
دارندگان خودروهای فرسوده معمولا از قشرهای کم درآمد جامعه هستند و توانایی تهیه خودروی بهتر را ندارند و با استفاده از این خودروها امرار معاش می کنند. در صورت ارائه تسهیلات بانکی با اقساط بلند مدت و متناسب با درآمد ، تعداد زیادی از این افراد قادر خواهند شد که خودروی نو تهیه کنند تا ضمن حفظ محیط زیست ، خودشان نیز با امنیت و اطمینان خاطر بیشتر از آن استفاده کنند .
یکی از مالکان خودروی فرسوده می گوید : از طرفی تبلیغ می کنند که بیایید در این طرح شرکت کنید و از طرفی دیگر شرکتهای خودروسازی فقط نام نویسی می کنند و تنها جوابی که می شنویم این است که منتظر بمانید اسامی اعلام می شود. وحید کمالی می افزاید : در حال حاضر با وجود کند بودن اجرای این طرح ، سایر دستگاهها و سازمانها ، خودروی فرسوده را وسیله ای غیرقانونی می دانند و به عنوان نمونه اگر کارت سوخت خودرو گم شود به دلیل فرسوده بودن ، کارت مجدد صادر نمی شود و یا طرح ترافیک نمی دهند .
وی ادامه می دهد : پاسخ منفی دادن به مراجعان بهتر از سردرگم نگاه داشتن آنهاست و امیدواریم که به وضعیت ما رسیدگی شود. ابوالفضل رضایی راننده تاکسی هم تصریح می کند : چون ماشین فرسوده است از این بابت خیلی اذیت می شوم ، صبحها به آسانی روشن نمی شود ، مسافران با اکراه سوار ماشین می شوند البته حق دارند چون درهای ماشین سرو صدا دارد و باد از لای درها به داخل می آید و در روزهای بارانی هم آب وارد ماشین می شود و دستگاه سرمایی و گرمایی درستی هم ندارد .
احمد عباسی راننده کامیون هم می گوید : ما باید مشکل را به که بگوییم به ترابری می رویم می گویند بروید نمایندگی به نمایندگی می رویم می گویند به ما ارتباطی ندارد .
قنبری کارشناس مسوول آزمایشگاه اداره کل محیط زیست مازندران خاطرنشان می کند : خودروهایی که از ابتدای صنعت خودروسازی یعنی سال 1345 تا سال 1382 در ایران ساخته شده اند ، استاندارد لازم را ندارند و به محیط زیست ضرر می رسانند و هر خودروی قدیمی حدود20 برابر خودروی جدید آلودگی ایجاد می کند .
اژدری رییس گروه حمل و نقل و دبیر شورای ترافیک مازندران می گوید : تاکنون 39 هزار و 200 دستگاه خودروی فرسوده در مازندران از رده خارج شد و اکنون تعداد 4 هزار و 500 دستگاه ثبت نام شده باقی مانده است که تعدادشان در سال آینده بیشتر خواهد شد. رویانیان رییس ستاد مدیریت حمل و نقل سوخت کشور ، زمان از رده خارج شدن تمام خودروها را سال 1391 اعلام کرد ؛ این در حالیست که قرار بود تا پایان سال 1389 تمام خودروهای فرسوده از رده خارج و جایگزین شوند.
رویانیان تصریح می کند: علت کند شدن این پروسه به این دلیل است که اول باید بلافاصله خودرو برای جایگزین وجود داشته باشد و راننده ها هم پول برای خرید خودرو داشته باشد اما اغلب آنها پول خرید خودرو ندارند و باید به آنها وام پرداخت کرد که این کار با تاخیر صورت می گیرد . داورپناه دبیرکمیسیون هماهنگی بانکهای مازندران ،تسهیلاتی را که برای از رده خارج کردن خودروها در مازندران در نظر گرفته شده است هزار و 500 میلیارد ریال اعلام می کند و می افزاید : تاکنون هزار و178 میلیارد ریال پرداخت شده است .
احمد داوری راننده کامیون فرسوده که برای تسهیلات به بانک مراجعه کرده است می گوید:10 میلیون تومان قیمت خودروی من است ، 25 تا 30 میلیون تومان باید وام بگیرم از طرفی سند منزل را هم در رهن بانک باید بگذارم و ضامن ببریم کار سختی است از کجا بیاورم. رویانیان در این زمینه می گوید : ما باید کاری بکنیم که فقط دولت مسوول پرداخت تسهیلات به مراکز اقساط باشد و این مراکز تاییدیه ای بدهند که مالک خودروی خود را تحویل داده است تا کار سریعتر انجام شود.
اصیلیان معاون سازمان محیط زیست نیز تصریح می کند : وزارت کشور طبق برنامه زمان بندی شده خودروی فرسوده را از رده خارج نکرده است ، باید تمام عوامل برای خروج خودروهای فرسوده فراهم باشد به گونه ای که وامهای مورد نیاز را بانکها پرداخت کنند و خودروسازان نیز خودروهای مورد نیاز برای تعویض خودروهای فرسوده را تامین کنند .
آشتیانی کارشناس اقتصادی نبود انسجام کافی میان بخشهای مسوول در چرخه جایگزینی خودرو را علت اصلی به درازا کشیده شدن مراحل این طرح می داند و می گوید : گذراندن مراحل مختلف برای یک فرد عادی اعم از بانک ، کارخانه خودروسازی و نیروی انتظامی که هر کدام به سبک خود عمل می کنند ، فرایند فرسایشی و دشواری شده است که فرد پس از گرفتن خودروی جدید هیچ لذت و شیرینی از این اتفاق حس نمی کند در صورتی که این طرح باید برای خانواده ها و مردم یک اتفاق خوشایند باشد و ارگانهای مجری باید به عنوان یک وظیفه این خدمات را ارائه کنند.
به نظر می رسد با برنامه ریزی ها و مدیریت اصولی باید شرایطی فراهم شود تا مردم تمایلی به استفاده از خودروهای فرسوده نداشته باشند و راهکارهایی چون کاهش قیمت خودرو در کشور ، تحول مدیریتی در صنعت خودروسازی ، واردات هدفمند خودرو ، افزایش هدفمند قیمت سوخت و اجرای دقیق و صحیح معاینه فنی د رخدمت از رده خارج کردن آنها قرار گیرد و این موضوع در حفظ محیط زیست و سلامتی مردم نقش بسزایی خواهد داشت .