ازشلیل13هزارتومانی تاآمار بانک مرکزی

علی پاکزاد: پیرمرد میوه فروش در حالی که نایلون فریزی که 6 تا دونه شلیل داخلش بود را به دست مشتری قبلی می داد، زیر لب به من گفت:« به خدا آدم از این قیمت ها خجالت می کشه، ولی چاره چیه، شلیل کیلویی 13 هزار تومن». خرید خودم رو حساب کردم و از مغازه زدم بیرون، با خودم گفتم بلاخره میوه نوبرونه است و هر کشی که دستش به دهنش می رسه می خوره، منم که در حد جیبم فقط می تونستم نگاهشون کنم، شکایت میوه فروش هم بیشتر برای بازار گرمیه، اون که سود خودش رو می بره، تو همین حس وحال یادم افتاد باید به بقالی هم سری بزنم و چند قلم سفارش خرید دیگه رو هم تهیه کنم.

از در که وارد شدم، مغازه دار که جوانی آذری بود داشت با ویزیتور یکی از شرکتهای پخش درد دل می کرد« آره بابا، چرا دروغ یک زمانی کاسبی خوب بود، تا همین هفت، هشت سال پیش، مردم دستشون تو جیبشون می رفت، ولی الان با این گرونی کسی رغبت خرید نداره، همین امروز گفتن شوینده ها هم قراره از هفته دیگه 15 درصد بره روی قیمتشون، مشتری میاد تو مغازه دو قلم جنش می بره باید 20 تا 30 هزار تومن پول بده از کجا بیاره، فروش من هم میاد پایین...»، در بین حرفاییکه می زد منم جسنایی که می خواستم رو از شاگردش گرفتم و بیرون اومدم، حق داره وقتی قدرت خردی کم بشه فروش هم میاد پایین، تو خورده فروشی حجم فروشه که سود آوره.

البته بر خلاف انچه به نظر می رسه امارهای بانک مرکزی هم از کاهش قدرت خرید مردم حکایت داره، هرچند به نظر می رسه که در سال 89 نرخ تورم پایین آمده ولی این کاهش نرخ تورم بیشتر از کاهش میزان خرید بوده تا افزایش عرضه کالایی یعنی تصویری از رکود تورمی.

نگاهی به سبد قیمت کالاهای خوراکی که توسط بانک مرکزی هر هفته منتشر دهش نشان می دهد طی سال 89 نرخ رشد قیمت این مواد نسبت به متوسط قیمت انها در سال 88 معادل 16.3 درصد بوده یعنی 4 درصد بیش از نرخ تورمی که بانک مرکزی برای سال 89 اعلام کرده و این اتفاق در حالی افتاده که سیاستهای کنترل بازار با بیشترین ابعاد و گسترده ترین امکانات در سال 89 به اجرا درآمده است.

نگاهی به این سبد نشان می دهد به غیر از مواد لبنی مانند شیر و پنیر که هنوز بر اساس قیمتهای مقطوع عرضه ان کنترل می شود در مورد باقی اقلام این سبد رشد قیمت ها به خوبی محسوس یوده است. به طور مثال متوسط قیمت گوجه فرنگی در سال 89 نسبت به متوسط قیمت سال 88 شاهد رشدی معادل 48.8 درصدی بوده است.

این مسئله در مورد اقلام مختلف گوشت هم صادق است، گوشت گوسفند28 درصد،گوساله15.9 درصد و گوشت مرغ 18.7 درصد این در حالی است که طی همین سال بسیاری از تولید کنندگان این مواد پروتئینی با مشکلات فراوانی برخورد داشته و بسیاری از انها ورشکست شده اند، به طور مثال تولید کنندگان مرغ عنوان می کنند عرضه این محصول خرده فروشی زیر قیمت هر کیلو 3200 تومان به معنی زیان برای مرغداران گوشتی است. ایا از این واضح تر می توان شرایط رکود تورمی حاکم بر اقتصاد کشور را شرح داد، به رغم رشد 18 درصدی قیمت مرغ و نارضایتی مصرف کننده ، تولید کننده هم در لبه ورشکستگی قرار دارد، اما مسئولین عباراتی دیگر را در تشریح وضعیت اقتصادی مورد استفاده قرار داده و کار به جایی می رسد که وزیر اقتصاد هم به عدم انتشار آمار نرخ رشد اقتصادی اعتراض می کند! البته متاسفانه در جمله معترضه ایشان از مخاطبی با ضمیر اول شخص مفرد خبری نیست.

کاهش قدرت خرید

جمع جبری قیمت 26 قلم کالاهای اصلی که در گزارش بانک مرکزی به صورت ثابت تغییرات قیمت آنها در تهران به صورت هفتگی بر اورد و منتشر می شود در سال 89 رقمی معادل 76 هزار و 534 تومان به ما می دهد( البته این رقم بر اساس متوسط قیمت در کل سال محاسبه شده و چه بسا در برخی از هفته ها این رقم بسیار فراتر هم رفته باشد)، در حالی که جمع ارزش همین اقلام بر اساس متوسط قیمت سال 88 به ما رقمی معادل 65 هزار تومان را می دهد یعنی رشد معادل 17 درصد در جمع ارزش این سبد خرید اتقاف افتاده است، رشدی که به گفته جوان مغازه دار آذری رغبت دست در داخل جیب کردن مردم را کاهش داده است اما چرا؟

جواب بسیار ساده است نگاهی به حداقل حقوق به عنوان مبنای واحد رشد درآمد اقشار متوسط رو به پایین جامعه نشان می دهد که در سال 89 نسبت به سال 88 حداقل حقوق (از 275 هزار تومان به 303 هزار تومان) معادل 9 درصد رشد کرده است نرخ رشدی تقریبا معادل نصف نرخ رشد قیمت مواد خوراکی.

همین مسئله باعث کاهش مراجعه برای خردی شده است، یعنی اگر فرد با حداقل حقوق 275 هزار تومانی خود می توانست به طور متوسط ماهیانه 4.2 بار برای خرید هیم سبد کالایی به فروشگاه مراجعه کند در سال 89 با 303 هزار تومان تنها 3.9 بار می تواند برای خرید برود، آیا می توان به این مسئله کاهش قدرت خرید نگفت؟

نکته جالب اینجاست که این در شرایطی اتفاق افتاده است که بر اساس گزارشهای بانک مرکزی نرخ تورم دربخش عمده ای از سال 89 تک رقمی بوده است. با این شرایط ماهم باید مانند پیرمرد میوه فروش کمی از ارقامی که اعلام می کنیم خجالت بکشیم چون معیشت جاری مردم را نمی توان با ارقام به تصویر کشید.

دستاورد دوماهه سال 90

اگر قیمت کالاهای این سبد را بر مبنای متوسط قیمتهای دو ماهه اول سال 90 که بازهم توسط بانک مرکزی اعلام شده جمع جبری کنیم می بینیم که قیمت این اقلام در همین دوره چهل روزه به 84 هزار و 133 تومان رسیده است یعنی 10 درصد رشد و این میزان رشد معادل نرخ رشد 10 درصدی است که برای حداقل حقوق سال جاری به تصویب رسیده است، شما فکر می کنید تا پایان امسال با پایه حقوقی 340هزار تومان در ماه چند بار می توانیم برای خرید برویم؟