تودیع و معرفه همراه با تحقیر

چندی است در کشور شاهد نوع خاصی ازتودیع و معارفه هستیم که به نظر می رسد در هیچ کجای جهان و علی الخصوص ایران اسلامی که داعیه دار مسلمانی هم هستیم سابقه ندارد.

به گزارش جهان وقتی زحمات یک فرد نادیده انگاشته می شود و وی بدون هیچ دلیل قانع کننده ای با رفتاری بی ادبانه و توهین امیز از کار برکنار می شود، اساسا بنیانهای ارزشی جامعه هدف قرار گرفته و تاثیرات منفی زیادی به بار می آورد. بدعتی که به نظر میرسد اگر ادامه پیدا کند به نوعی فرهنگ و یا بهتر بگوییم ضد فرهنگ تبدیل می شود.

این شیوه برکناری مدیران بالادستی کشور که بدون اطلاع فرد اتفاق می افتد هم از جنبه اسلامی و هم از جنبه اخلاقی صحیح نبوده و فرقی بین مدیران پاکدست و خدمتگزار و مدیرانی که این چنین نیستند قائل نمی شود.

شدت عزل و نصبها و شیوه مراسم های تودیع در دولت نهم و دهم چنان شد که روزی دولت از رسمیت افتاد و در جایی دیگر وساطت بزرگان و دلسوزان انقلاب مانع از ادامه برکناری ها شد و حکایت برخی از این کنار رفتنها همچنان نقل محافل مختلف است. در زیر به بخشی ازاین برکناری ها اشاره خواهد شد.

محسن پرویز معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در حالی که در رستوران مشغول صرف ناهار بود از کار برکنار شد و حکم عزلش را از فردی معمولی شنید که در کنارش نشسته بود. پرویز که گویا ماجرای رفتنش را چندان جدی نگرفته بود بی اعتنا مشغول صرف ناهار می شود ولی مجددا مراجعه و از او خواسته می شود همین حالا (هنگام صرف ناهار)وزارتخانه فرهنگ را ترک کند.

محسن پرویز معاون فرهنگی دانشگاه علوم پژشکی تهران معتقد است:" تودیع های ناگهانی توام با تحقیر و اهانت قطعا کاری غیر اخلاقی است و نتیجه آن نه تنها در آخرت که در همین دنیا نصیب کسانی می شود که مسبب اصلی این بی فرهنگی ها هستند."

وی گفت: باید بین کسی که به بهانه مسئولیتش چشم به دنبال ارضای نفس و بدست آوردن مال و مسائل مادی دارد با کسی که مسئولیت بار بر زمین مانده را متحمل می شود تفاوت قائل شد و نباید با رفتارهای غیر اسلامی شان و شخصیت افراد را تباه کرد.

پرویز ادامه داد: اگر مدیری بر خلاف میل و خواسته مدیر بالادست اقدامی انجام دهد یا دستوری نپذیرد و چاپلوسی نکند به بدترین شکل ممکن کنار گذاشته می شود.

منوچهر متکی وزیر پیشین امور خارجه ایران در حالی که در ماموریتی دیپلماتیک و رسمی به سنگال رفته بود تا پیام دعوت رئیس‌جمهور را برای سران تعدادی از کشورهای آفریقایی از جمله رئیس جمهور سنگال به‌منظور شرکت در همایش بین‌المللی مبارزه با تروریسم در تهران به آنها ابلاغ کند، در آن کشور بر کنار شد.

منوچهر متکی این نحوه برخورد در برکناری یک وزیر در حین انجام ماموریت را غیر اسلامی، خارج از عرف سیاسی و دیپلماتیک و توهین آمیز خواند.

غلامحسین محسنی اژه ای که با کنار رفتنش دولت از حداکثر افتاده بود، خبر برکناری اش را از معاونش حین رفتن به اتاق کار شنید و خود در این باره گفته است: انقدر شتاب زده در مورد برکناری وزرا عمل شده بود که حتی به این موضوع هم فکر نکرده بودند که با عزل ما، دولت از رسمیت می افتد."

وزیراطلاعات دولت نهم در این باره با بیان اینکه "ما خودمان هم نفهمیدیم چگونه و چرا ما را کنار گذاشتند و البته بسیاری از مسئولین از برکناری اشان هیچ اطلاعی نداشتند.

مصطفی پور محمدی وزیر کشور دولت نهم که تنها شب پیش از معرفی به مجلس از وزارت خود مطلع شده بود روز چهارده فروردین و بعد از بازگشت از مسافرت نوروز از کار کنار گذشته شد بی آنکه تا آن روز گزینه ای برای وزارت کشور در نظر گرفته شده باشد.

شیوه کنار گذاشتن مدیران میانی هم به تاُسی از فضای غالب این روزها، در نوع خود جالب توجه است. در یک گروه خودروسازی پر حاشیه، بسیاری از مدیران تنها چند دقیقه قبل از برکناری شان متوجه تصمیم مدیر ارشد خود می شوند.

به گفته آنها این کنار گذاشتن مدیران در این شرکت خودرو ساز بی آنکه پیشتر هماهنگی با آنها صورت گرفته باشد و یا مراسمی جهت سپاسگزاری از آنها ترتیب داده شده باشد عذر همکاری آنها خواسته می شود و ادامه این مسیر مبهم در انتظار مدیر دیگری است. جالبتر اینکه نیروهای حراست این مجموعه تنها افرادی هستند که به واسطه آماده باش بودنشان، قبلا از ماجرا با خبر بوده اند.

برکناری و فشار برای استعفای وزیر کنونی اطلاعات به باور بسیاری نشان دهنده ادامه روند کنار گذاری مدیران با شیوه های ابداعی و بدعت آور در بخشی از دولت است که اساسا با هیچ رویکردی به لحاظ ارزشهای اسلامی سازگار نیست.

به گفته نایب رئیس کمیسون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، نظام جمهوری اسلامی به مدیران و سالها خدمت آنها ارزش داده اما اگر مطابق خواسته های دین مبین اسلام عمل شود و شان و کرامت مدیران نگه داشته شود و در تذکراتی اخلاقی و منطقی مشکلات مدیران گفته و محترمانه کنار گذاشته شوند، بی شک نتایج بهتر و زیباتری به دنبال دارد.

کوثری در گفتو گو با مهر تاکید داشت: در فرهنگ سرمایه داری و مکاتب مادی رویه تحکم و امر روندی عادی تلقی می شود اما در مکتب اسلام موضوع مدیریتی و هر موضوع دیگری با محبت و احترام خاصی همراه است ولی مدیران کلان ما باید توجه داشته باشند جابجایی های در سطوح بالا باید با شان و منزلت ملت ایران سازگار باشد.

عباس سلیمی نمین در گفت و گو با مهر در مورد فرهنگ تودیع و معارفه و ابعاد اخلاقی آن معتقد است: احترام به منزلت انسان در معیارهای دینی و اسلامی فراتر از فرهنگ تودیع و معارفه است و اصلی پر رنگ در تجلی حفظ کرامت انسانی است. ولی وقتی فردی در منصبی حکومتی و دولتی گمارده می شود و قدرتی به او تفویض می شود قبل از اینکه به این جایگاه برسد خود در درجه اول دارای شان و منزلت انسانی بوده و جایگاه و مقامی اجتماعی و فردی داشته است.

به باور دکتر سلیمی نمین بحث تودیع بحث حساسی است و به نسبت معارفه در ابعاد اخلاقی از اهمیت بیشتری برخوردار است.

این استاد دانشگاه تاکید میکند: اگر فرد مدیر با مقام بالاتر از خودش همگرایی نداشته باشد و همراهی نکند و بله قربان گو نباشد و دیدگاه کارشنای متفاوتی داشته باشد نباید با خفت از کار برکنار و ذلیل شود چرا که این وضعیت کل سیستم را ذلیل و بی خاصیت می کند و سیستم فکر می کند باید بله قربان گو باشد تا کارش پیش برود.