نشست دشتها خطرناکتر از زلزله + عکس

مهر: خشکسالی و خالی شدن منابع زیر زمینی دشتهای کرمان از آب موجب بروز فضاهای خالی در زیر زمین دشتهای کرمان شده است و خطر فرونشست دشتها را به حدی افزایش داده است که کارشناسان این خطر را مهمترین معضل استان می نامند.

کرمان طی 15 سال گذشته با خشکسالی شدید مواجه شده است و علیرغم بروز بارندگی طی سالهای اخیر در استانهای مختلف دشتهای کرمان همچنان تشنه لب باقیمانده اند.

از سوی دیگر به دلیل اینکه در گذشته برنامه های استحصال آبهای جاری به خوبی در کرمان انجام نشده است در نتیجه مهمترین منبع تامین آب در این استان آبهای زیر زمینی است و برداشت بی رویه از این آبها به حدی شدت یافته که بیش از 1.1 میلیارد مترمکعب برداشت منفی آب از این منابع در استان روی می دهد و بسیاری از منابع آبی کرمان هم اکنون خشکیده است بطوریکه در جنوب کرمان در دشتهایی که از چاههای موسوم به آرتیزین خود به خود حجم بالایی آب خارج می شد امروز به بیابان تبدیل شده اند.

کاهش روز افزون سطح آبهای زیر زمینی در استان کرمان موجب شده است این مخازن طبیعی تخریب شوند طبق نظر کارشناسان با کاهش سطح آب زمین هم شروع به نشست می کند و در نهایت منجر به از بین رفتن این مخازن طبیعی می شود و قابل تجدید نیز نخواهند بود.

چاههایی بالاتر از سطح زمین/ نشست دشتها ادامه دارد

بروز این مسئله موجب شده است فوندانسیون چاههای آب در دشتهای کرمان هم اکنون بالاتر از سطح زمین قرار گیرد و کارشناسان در این خصوص احتمال خشکیدگی دشتهای کرمان را در آینده نزدیک می دهند.

این درحالی است که علیرغم برخی طرح ها در خصوص عدم برداشت آب از دشتهای کرمان طی زمستان سال گذشته همچنان روند برداشت بی رویه از این آبها ادامه دارد و نکته قابل تاسف اینکه 70 درصد آبهای خارج شده از مخازن نیز هدر می روند اما با وجود وضعیت بحرانی استان کرمان همچنان هدر رفت آب به دلیل آبیاری های سنتی انجام می شود.

پدیده فرونشست دشتها در کرمان سابقه نیز دارد و در گذشته نه چندان دور بخشی از دشت اختیار آباد در حومه شهر کرمان به یکباره به عمق چند متر فرو نشست اما خوشبختانه این حادثه در بخش مسکونی روی نداد.

در حال حاضر نیز بروز شکافهای عظیم در دشتهای استان کرمان بخصوص در عنبرآباد و کهنوج نشانه ای از نشست زمین و دشتهای استان کرمان است.

پدیده مخاطره انگیز خاموش/ هشدار جدی به مسئولان

سرپرست سازمان زمین شناسی استان کرمان در این خصوص با اشاره به خشکسالی شدید در کرمان و تخریب مخازن طبیعی آب زیر زمینی در دشت های کرمان گفت: پدیده فرونشست زمین در کرمان پدیده مخاطره انگیز خاموش است.

علی رشیدی افزود: پدیده ثانویه ای که پس از زلزله به مراتب به نوعی مخاطره انگیزتر است پدیده فرو نشست زمین است که استان کرمان را تهدید می کند.

وی تصریح کرد: بخش عمده آب استان کرمان بخصوص در بخش کشاورزی و شرب از منابع آب زیر زمینی کرمان تامین می شود که برداشت بی رویه منجر به وجود فضاهای خالی و حفره در زمین شده است که مهمترین عامل فرو نشست زمین است.

رشیدی ادامه داد: مهمترین معضلی که استان کرمان در بخشهای مختلف بخصوص در مناطق خشک به شدت با آن در گیر است برداشت بی رویه از منابع آبی استان کرمان است.

وی افزود: اکثر دشتهای استان کرمان با برداشت بی رویه آب و کاهش سطح آبهای زیر زمینی مواجه است و با تراز منفی آب در این دشتها برخوردار است.

کاهش 20 سانتیمتری سالیانه سطح آبها/ لوله کشی چاهها در فضا معلق شده است

این مسئول گفت: دشتهای رفسنجان، زرند و سیرجان بیشترین آسیب را دیده اند و سالانه بین 15 تا 20 سانتیمتر سطح آب این دشتها کاهش می یابد.

رشیدی ادامه داد: این وضعیت منجر به خشکیدگی بسیاری از قناتها و چشمه های استان کرمان شده است.

وی گفت: بیرون زدن تجهیزات چاههای آب در زمین، معلق شدن لوله کشی های اطراف چاههاو بروز شکاف های عمیق در دشتهای کرمان نشانه بروز این مسئله است.

بحران خشکسالی در مهمترین منبع آب شهر کرمان/ طی ده سال بارندگی سالانه کمتر از 140 میلیمتر بوده است

رئیس شرکت آب فاضلاب استان کرمان گفتگو با مهر با اشاره به برداشت بی رویه آب از دشتهای اطراف شهر کرمان گفت: امکان حفر حتی یک چاه دیگر دردشت حسین آباد برای تامین آب شهر کرمان وجود ندارد.

محمد طاهری گفت: دشت حسین آباد به عنوان منبع تامین آب شهر کرمان با بحران کم آبی روبروست و امکان حفر حتی یک چاه دیگر در این دشت نیست.

وی افزود: با توجه به اینکه بارندگی سالانه استان140 میلیمتر است و بیش از ده سال است که بارندگی از این میزان کمتر شده است اگر بارندگی 200 میلیمتر هم باشد امکان تجدید منابع آبی استان وجود ندارد و آورده دشتها با برداشت آب متناسب نیست.

لزوم صرفه جویی در مصرف آب

رئیس شرکت آب فاضلاب استان کرمان ادامه داد: متاسفانه آب در جامعه ایران مانند کالایی است که بود و نبودش در محاسبات فرقی نمی کند در حالیکه این ماده مانند برق یا گاز قابل تولید یا تجدید نیست.

وی با اشاره به خشکسالی صرفه جویی در مصرف آب را بسیار ضروری دانست.

44 دشت در معرض کم آبی قرار دارد

استاندار کرمان نیز در جلسه بررسی وضعیت دشتهای کرمان گفت: 44 دشت استان کرمان در معرض خشکیدگی قرار دارند و احیا این دشتها ضروری است.

اسماعیل نجار ادامه داد: طرحهای مطالعاتی در این خصوص در حال انجام است.

وی با اشاره به کاهش شدید بارندگی در استان کرمان ادامه داد: امروز وضعیت منابع آبی در کرمان نگران کننده است و باید برای رفع این مشکل برنامه ریزی جدی صورت گیرد.

باید از خطر فرو نشست با مدیریت مصرف آب جلوگیری کرد

مدیرعامل آب منطقه ای کرمان نیز خواستار مدیریت جدی در خصوص مصرف آبهای زیر زمینی و احداث سدهای مختلف در استان کرمان شد.

محسن ثمره هاشمی ادامه داد: خطر فرو نشست دشتهای کرمان را تهدید می کند و باید از این خطر جلوگیری شود.

وی ادامه داد: استفاده بی رویه در بخش کشاورزی انجام می شود که متاسفانه درنهایت نیز بخش زیادی از این آبها نیز تبخیر و هدر می روند.

وی افزود: سطح آب در دشتهای مختلف کرمان درحال کاهش است اما برداشت بی رویه همچنان ادامه دارد و باید در این خصوص کار عملی انجام شود.

این مسئول ادامه داد: اغلب دشتهای کرمان با کمبود آب مواجه هستند و بسیاری از منابع آبی در کرمان خشکیده و کم آب است و در صورت بروز بارندگی با نرم بالا و گذشت سالها امکان جبران خشکسالی در کرمان وجود دارد.

این مسئول گفت: در صورت بروز باران در کرمان نیز به دلیل تخریب منابع طبیعی ذخیره آب زیر زمینی با مشکل مواجه خواهیم بود.

لزوم اصلاح آبیاری در کشاورزی کرمان

به نظر می رسد در چنین شرایطی با توجه به زمان بر بودن و هزینه بر بودن طرحهای انتقال آب به استان کرمان بهترین راه مدیریت مصرف آب در استان کرمان به خصوص در کشاورزی و همچنین تغییر الگوی کشت در استان است.

از سوی دیگر باید به این نکته توجه کرد که 90 درصد آب استان در بخش کشاورزی استفاده می شود و تنها 10 درصد به بخش شرب و صنعت اختصاص دارد بنا بر این استفاده از روشهای مکانیزه آبیاری در کرمان ضروری است.