استقبال خوب بورس از صوكوك شركتها

مدیرعامل تامین سرمایه بانک ملت جزئیات انتشار دومین صکوک اجاره هواپیمایی ماهان به میزان 91 میلیارد تومان و قابل عرضه در فرابورس از اول شهریور به مدت 5 روز را اعلام کرد.

در پی انتشار و فروش بیش از29 میلیارد تومان اوراق اجاره هواپیمایی ماهان در اسفند سال گذشته که نخستین استفاده از این ابزار اسلامی در بازار سرمایه کشور بشمار می رود، این شرکت هواپیمایی برای دومین بار درصدد انتشار بیش از 91 میلیارد تومان صکوک اجاره برای خرید 5 فروند هواپیمای ایرباس برآمده که جزئیات این اقدام در جریان نشست مطبوعاتی امروز تشریح شد.

*دلایل افزایش توجه به بازار سرمایه برای تامین مالی

در ابتدای این جلسه، علی قاسمی مدیرعامل تامین سرمایه بانک ملت در رابطه با دلایل اهمیت تامین مالی ازطریق بازار سرمایه طی سال های اخیر اظهار داشت: نامگذاری سال جهاد اقتصادی، لزوم تامین 2.5 میلیون شغل در سال جاری و اتمام پروژه های نیمه تمام، راه اندازی شرکت های جدید و افزایش تولیدات بنگاه ها به همراه موضوع تامین مالی و سرمایه در گردش آنها همگی دست به دست هم داده اند تا امسال بحث تامین مالی بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
وی ادامه داد: تا سال 86 عمده تامین مالی بنگاه ها و پروژه ها معطوف به بازار پول بود.در این میان تاخیر در زمان اجرای پروژه ها که با کاهش نرخ بازده همراه بود و موجب کاهش اعتبارات بانکی و زیر سئوال رفتن پروژه ها شد.اما از سال 86 به این سو بازار سرمایه مورد توجه قرار گرفته است.

*فاصله زیاد انتشار اوراق در ایران و جهان

قاسمی با بیان اینکه در کل اوراق منتشره در جهان برای تامین مالی بنگاه ها 6هزار میلیارد دلار بوده که حدود 8 درصد تولیدناخالص داخلی است،ادامه داد: در حالی از این میزان اوراق 52 میلیارد دلار مربوط به انتشار ابزارهای مالی اسلامی مانند صکوک است که کشور ایران با درنظر گرفتن انتشار اوراق مشارکت 9 هزار میلیارد تومانی دارای نسبت تولیدناخالص دو درصدی بوده و نشان می دهد با آمارهای جهانی فاصله زیادی دارد.
این مقام مسئول با اشاره به تامین مالی از طریق سه روش اوراق سرمایه ایی، اوراق بدهی و وام و تسهیلات خاطر نشان کرد: سال 86 بود که کمیته فقهی سازمان بورس اوراق صکوک را تصویب کرد و در پی آن آیین نامه اجرایی این نوع اوراق توسط هیئت مدیره سازمان در سال 89 تصویب شد.این درحالی است که طبق استانداردهای حسابداری و حسابرسی نهادهای اسلامی از میان 14 نوع صکوک با حجم انتشار 197میلیارد دلاری، صکوک اجاره با 45درصد حجم از کل صکوک منتشر شده جهانی، رشد نخست این اوراق را دارد.همچنین سهم دو صکوک اجاره و مشارکت با 136 میلیارد دلار 68 درصد کل را شامل می شوند.

*2 نوآوری در صکوک و مزایای آن

به گفته قاسمی از نو‌آوری های این ابزار می‌توان به صکوک وکالت که چندی پیش به میزان 2 میلیارد دلار در کشور مالزی منتشر شد، اشاره کرد که به دلیل کاهش هزینه‌های ارکان و هزینه‌های جانبی مورد استقبال بنگاه های اقتصادی قرار گرفته است.نوع دیگر نوآوری صکوک هیبریدی است که مورد توجه اغلب کشورهای آسیایی واقع شده و از قابلیت تبدیل شدن به سهام برخوردار بوده و می‌تواند بعنوان عامل تشویقی برای سرمایه گذاران صکوک در ایران مورد استفاده قرار گیرد.
وی ادامه داد: در اوراق اجاره به شرط تملیک هم می تواند هدف ، جدایی بانی از فروشنده و هم اتحاد بانی و فروشنده باشدکه در صکوک ماهان ، هدف اتحاد بانی و فروشنده وانتشار اوراق اجاره به پشتوانه دارائی های شرکت جهت تأمین مالی برای خرید هواپیمایی جدید و افزودن به ناوگان هواپیمایی است.
قاسمی گفت: اجماع فقهای مسلمان در مورد صکوک ، انعطاف پذبری قابل توجه در اوراق اجاره و مدت زمان از مزایای این ابزار در مقایسه با اوراق مشارکت است که این امتیاز در اوراق مشارکت با توجه به بسته سیاستی– نظارتی بانک مرکزی کم رنگ تر است،بنابراین با توجه به الزامات قانونی انتشار اوراق اجاره ،این ابزار برای بنگاه های اقتصادی که حداقل 2 سال از فعالیت آنها گذشته باشد قابلیت اجرایی دارد. در این باره مذاکراتی با سازمان بورس صورت گرفته که امید است بتوان از این ابزار مالی برای شرکت های جدید‌التأسیس با توان مالی مناسب همچون بانک های جدیدالتأسیس کشور جهت تجهیز و خرید شعب استفاده کرد.
به گفته وی فعالیت مؤسسات رتبه بندی اعتباری در جهت افشای ریسک اعتباری و امکان قیمت گذاری نرخ اوراق بر اساس ریسک اعتباری و همچنین امکان حذف رکن ضامن در راستای کاهش هزینه های انتشار اوراق، از الزامات توسعه‌ای این ابزار مالی اسلامی است. ضمناً اموزش مفاهیم مالی و ابزار های مالی نوین در سطح کارشناسی و مدیران بنگاه های اقتصادی کشور می تواند به استفاده از این نوع ابزارها بعنوان ابزارتأمین مالی جایگزین تسهیلات بانکی در مدت کوتاه تر و نرخ مناسب‌تر مورد استفاده قرار گیرد.

*نیاز به سرمایه 1.3 تریلیون دلاری برای تولید 12 هزار هواپیما

این مقام مسئول در بخش دیگری از اظهارات خود به جایگاه تامین مالی صنعت هواپیمایی جهانی و ایران اشاره کرد و گفت : در حالی بزرگترین تولید کنندگان هواپیمایی در جهان شامل ایرباس، بوئینگ Bombardier و Embraer بین 937 تا 1152 دستگاه هواپیما در 5 سال گذشته تولید کرده اندکه بر اساس پیش بینی های موجود تا سال 2020 میلادی برای تولید 12 هزار هواپیمای جدید به سرمایه 3.1 تریلیون دلاری نیاز است که بدلیل قیمت بالای هواپیما ، معمولا تحویل نقدی در این صنعت امکان پذیر نبوده و در عوض هواپیماها بصورت اعتباری تحویل داده می شوند.
قاسمی با بیان اینکه بستر های موجود برای تأمین مالی در خرید هواپیما شامل وام بانکی ، ابزار های بدهی در بازار سرمایه ، اجاره های عملیاتی و حمایت های تولیدکنندگان است، ادامه داد: در حال حاضر بانک های تجاری و ابزار های بدهی عمده ترین منابع تأمین مالی در بخش هواپیمایی بشمار می روند بطوری که در سال 2010 بانک های تجاری و ابزار های بدهی 75درصد از کل تأمین مالی بخش هواپیمایی را عهده دار بوده‌اند.

*جزئیات انتشار دومین صکوک اجاره برای ماهان به میزان 91 میلیارد تومان

وی در ادامه به جزئیات انتشار دومین صکوک اجاره برای هواپیمایی ماهان اشاره کرد و گفت: موضوع انتشار این اوراق ‌اجاره تأمین مالی و نقدینگی برای 5 فروند هواپیمای A300 -600 به مبلغ 91 میلیارد و 425 میلیون تومان از نوع اوراق اجاره به شرط تملیک با دوره اجارۀ 4 ساله و نرخ سود 17 درصدی و با پرداخت سه ماهه ،بدون نرخ شکست و قابل معامله در فرابورس است.
قاسمی ادامه داد: ناشر این اوراق هم شرکت واسط مالی اردیبهشت به نمایندگی از شرکت هواپیمایی ماهان بوده و مشاور عرضه ، بازارگردان و متعهد پذیره نویسی آن شرکت تأمین سرمایه بانک ملت بوده و فروشندۀ اوراق ، شرکت هواپیمایی ماهان، کارگزار فروشنده کارگزاری بانک ملت و ضامن اصل و سود اوراق بانک ملت هستند که از سه شنبه جاری اول شهریور ماه به مدت 5 روزکاری در فرابورس پذیره نویسی می شود.

*ماهان نمی تواند فرابورسی و یا بورسی شود

در ادامه این نشست رضا نمک شناس مدیرمالی واداری هواپیمایی ماهان بعد ارایه توضیحاتی در مورد تاریخچه و جایگاه این شرکت در برابر این سئوال فارس که در جریان پذیره نویسی نخستین صکوک ماهان در سال گذشته چه تعداد سرمایه گذار حقیقی اقدام به خرید کردند و آیا برنامه ایی برای حضور در بورس یا فرابورس ماهان وجود دارد یا خیر پاسخ داد: درصد خریداران حقیقی آن صکوک اندک بوده و عمدتا" توسط شرکت های سرمایه گذاری خریداری شد که بعد از موفقیت آن با تقاضای خرید در فرابورس مواجه شده است.
وی ادامه داد: به دلیل محدودیت هایی که در عدم امکان افشای برخی موارد و موضوع تحریم داریم نمی توانیم وارد بورس یا فرابورس شویم.
به گفته وی 99 درصد از شرکت هواپیمایی ماهان مربوط به موسسه خیریه مولی الموحدین بوده که سود حاصله در دو درمانگاه تخصصی چشم و بیماران روانی و سایر مراکز خیریه صرف می شود.