گلايه مردم از سودکم سپرده «عمره»

بعد از اعلام تغييرات نرخ سود سپرده‌ها در شبکه بانکي، داغ برخي از سپرده گذاران حج عمره تازه شد. زيرا برهمين اساس و طبق توافق شوراي هماهنگي مديران بانک‌هاي دولتي و کانون بانک‌هاي خصوصي نرخ سود روز شمار ۷ درصد و نرخ سود سپرده‌هاي ۵ ساله ۲۰ درصد تعيين شد.

 

خراسان نوشت:حال سپرده گذاران از مسئولان مي پرسند چرا با اين شرايط بايد به سپرده هاي آن ها که در نوع خود بلند مدت محسوب مي شود ۶ تا ۱۰ يا حداکثر ۱۵ درصد سود پرداخت شود؟

حرف سپرده گذاران

اين روزها از اين قبيل حرف ها زياد مي شنوي. به ويژه اگر روزنامه نگار باشي:

-" آقا مي دانيد مردم چقدر پول خوابانده اند در بانک ها؟ بيشتر هم بيش از يک يا ۲ سال در حساب مي ماند ولي سودي که مي دهند کوتاه مدت است. آيا اين درست است؟"

-" پولت را چند سال مي خواباني آن وقت سود کوتاه مدت و ميان مدت مي دهند با هزار تبصره و ماده. من که از آن ها نمي گذرم! حقم را که سود عادلانه است مي خواهم. بايد عدالت و انصاف را رعايت کنند."

-" اين انصاف نيست! بايد سپرده کساني که طبق قرعه کشي انجام شده حداقل ۶ تا ۷ سال ديگر اعزام مي شوند و فعلا امکان تشرف ندارند با نرخ جديد سود محاسبه شود. خدا را خوش نمي آيد."

-" بانک ها چه دولتي و چه خصوصي کي و کجا انصاف را رعايت کرده اند که اين بار دوم باشد؟ شايد مردم بايد پول عمره را از بانک ها خارج کنند تا بانک ها اين قدر ظلم در حق آنان نکنند."

-" برخي نمايندگان مجلس فرمودند بايد کارشناسي شود يا اگر کسي شکايت کرد بررسي مي شود، شما به عنوان نماينده ما از آقايان بپرسيد بررسي کردند؟"

روزهاي خوش بانک ها

طي هفته هاي گذشته مردم با مراجعه به شعب بانک هاي ملي و ملت براي با خبر شدن از نتيجه ثبت نام خود با پاسخ هايي مبني بر اعلام نشدن نتايج توسط سازمان حج و زيارت روبه رو مي شدند.

بر اساس گزارش مشرق بعد از ثبت نام ۶ ميليون و ۵۶۶هزار و ۲۰۳ نفر و پرداخت ۸۰۰ هزار تومان براي هر نفر در مجموع مبلغي برابر با۰۰۰/۴۰۰/۹۶۲/۲۵۲/۵ ميليارد تومان به خزانه اين ۲ بانک واريزشد ، مديران سازمان حج و زيارت از پرداخت سود ۶ درصدي به سپرده گذاران حج عمره خبر دادند .

در حالي که بانک ها براي پرداخت تسهيلات عقود مشارکتي سودي را برابر با ۲۵ درصد از مردم دريافت مي کنند اما براي اين سپرده گذاران ، به گفته برخي ها ۶ درصد و به گفته خودشان ۱۵ درصد سود در نظر گرفته اند.

حال که قرار است اولين اعزام اين ثبت نام کنندگان در سال ۱۳۹۳ باشد ، ميزان سپرده اين افراد بايد حداقل ۳ سال در بانک بماند که خدا مي داند چه سودي نصيب اين بانک ها مي شود! البته از قرار معلوم اعزام اين تعداد از حجاج ۱۰ سالي زمان خواهد برد که در اين صورت سود دريافتي بانک ها از اين سپرده به ده ها ميليارد تومان نيز خواهد رسيد.

نکته قابل توجه در اين ميان از بين رفتن ارزش پول اين افراد است. چرا که در شرايط تورمي و در حالي که متوسط تورم در کشور ۲۰ درصد است، اگر به سپرده گذاران ۱۵ درصد سود پرداخت شود در حقيقت سالي ۵ درصد از ارزش پول آن ها کاسته مي شود.

به ياد داريم رئيس سازمان حج و زيارت يک روز پس از آن‌که ثبت نام عمره در بانک‌ها آغاز شد، گفت: «براساس تفاهم صورت‌گرفته با بانک، قرار شده است سود اين سپرده‌ها ۱۰ درصد محاسبه شود»؛ اما دوازدهم بهمن ماه که حدود ۵ ماه از سپرده‌گذاري عمره مي‌گذشت، رئيس شوراي هماهنگي مديران عامل بانک‌ها اعلام کرد که براساس قراردادهاي قبلي، سود اين سپرده‌ها ۶ درصد است.

به گزارش ايسنا، سازمان حج و زيارت پس از گذشت ۴ ماه سرانجام ۲۸ دي‌ماه، ۶ ميليون و ۵۶۶هزار و ۲۰۳ نفري را که در بانک‌هاي ملي و ملت وديعه‌گذاشته بودند، قرعه‌کشي کرد. اما افرادي که اکنون براي عمره وديعه‌گذاشته اند و به گفته‌ مسئولان سازمان حج و زيارت، هر روز با بخش‌هاي مختلف اين سازمان تماس مي‌گيرند، مي‌خواهند بدانند تکليف‌شان چيست و اگر قرار است تا ۱۰ سال ديگر اعزام شوند، براي سپرده خود فکري کنند. زيرا سپرده‌ وديعه‌گذاران از ۳ تا ۱۰ سال در بانک‌ها مي‌ماند که براساس قوانين جاري نظام بانکي کشور، اين سپرده‌ها با توجه به مدت زماني که در اختيار بانک‌ها قرار دارد، بايد از ۱۲ تا ۱۵ درصد سود بهره‌مند شود. هرچند اين سود براساس نظام قبلي محاسبه شده است و در نظام جديد بانکي، سود سپرده‌هاي بلندمدت بين ۱۵ تا ۱۷ درصد محاسبه مي‌شود. البته سپرده بلندمدت نيز حداکثر ۵ ساله است که سود آن نيز ۲۰ درصد محاسبه مي‌شود.

براساس قوانين نظام بانکي کشور اگر سپرده‌اي در بانک‌ها گذاشته شود و با عنوان «قرض‌الحسنه» يا «بلندمدت» نباشد، در شبکه بانکي، کوتاه‌مدت ثبت مي‌شود حتي اگر ۱۰ سال نزد بانک بماند و در تمام اين مدت نيز سود سپرده کوتاه‌مدت به آن تعلق مي‌گيرد که اتفاقا سپرده‌ عمره همين شرايط را دارد،‌ چون تنها با عنوان سپرده‌ در نزد بانک‌هاست.

از طرف ديگر"فرشاد حيدري" مدير عامل بانک ملي اوايل بهمن ماه با بيان اين که تعيين نرخ سود سپرده به عهده‌ بانک‌ها گذاشته شده است به مهر گفت: بر اين اساس نرخ سود سپرده کوتاه مدت روز شمار ۷ درصد، سپرده کوتاه مدت ۳ ماه ۱۰ درصد، سپرده کوتاه مدت ۶ ماه ۱۲ درصد، سپرده مدت‌دار ۹ ماهه ۱۵ درصد، سپرده يک ساله ۱۷ درصد و سود سپرده ۵ ساله ۲۰ درصد تعيين شد. همچنين ‌براي سپرده‌هاي ۲ تا ۴ ساله تعيين سود بانکي در اختيار بانک هاست.

در همين حال "حسيني" وزير امور اقتصادي و دارايي و سخنگوي اقتصادي دولت نيز عنوان کرد که نرخ سود سپرده ها بين ۷ تا ۲۰ درصد است و بايد نرخ سود سپرده هاي يک ساله ۱۷ درصد و ۵ ساله ۲۰ درصد باشد. همچنين نرخ سود سپرده هاي بين يک تا ۵ سال نيز در اختيار بانک هاست.

از سوي ديگر "علي ليالي" رئيس سازمان حج و زيارت چندي قبل در مورد سود سپرده به عمره گزاران تاکيد کرده بود که سود سپرده عمره گزاران همانند ساير سپرده گذاري ها و مصوب بانک هاست.

پس از اظهار نظرهاي مسئولان، مشخص است که برخلاف گفته مسئولان، سود سپرده گذاران عمره همانند ساير سپرده ها نيست.

در همين باره "علي محدث" مدير اداري مالي سازمان حج و زيارت درمورد قرار داد سازمان حج با بانک ها مي گويد: تعيين نرخ سود سپرده هاي عمره بر عهده سازمان حج نيست و در قرارداد موجود نيز عنوان شده که سود سپرده بر عهده بانک هاست.

وي اضافه مي کند: مقرر شده است که براساس قوانين و مقررات بانکي کشور نرخ سود سپرده عمره گزاران تعيين و پرداخت شود و بانک ها موظف به اجراي آن هستند.

مدير اداري مالي سازمان حج و زيارت تاکيد مي کند: سازمان حج تعيين کننده سود نيست اما مدافع زائران و عمره گزاران است و اجازه نمي دهد حقي از آنان تضييع شود.

بالاخره سود چند درصد؟

جالب آن که در بازار داغ و متفاوت اعلام نرخ سودهاي متفاوت براي سپرده هاي متقاضيان حج عمره، هنوز هم کسي به درستي نمي داند اين نرخ چقدر است! بنابراين به سراغ چند نفر از مسئولان بانکي مي روم. مسئولان بانک ملي که تقاضاي ارسال سوالات را کرده بودند با وجود انجام اين کار تا لحظه پاياني تنظيم اين گزارش پاسخي ندادند. البته بانک ملي در تاريخ ۱۲/۱۱/۱۳۹۰ اعلام کرد: "براساس قوانين و ضوابط بانک مرکزي براي تمام سپرده‌گذاران عمره‌ مفرده در زمان وديعه‌گذاري، سپرده‌ بلند مدت ۵ ساله با نرخ رسمي زمان قرارداد به ميزان ۱۵ درصد سود علي‌الحساب افتتاح کرده است. در عين حال، بانک ملي ايران براساس ضوابط بانک مرکزي به‌منظور واريز سود علي‌الحساب سپرده‌ مذکور براي وديعه‌گذاران، سپرده‌گذاري کوتاه‌مدت نيز افتتاح کرده است که به اين سپرده نيز سود علي‌الحساب کوتاه‌ مدت تعلق مي‌گيرد."

اما هنوز اين سئوال باقي مي ماند که آيا بانک ملي قصد ندارد اين سود را متناسب با شرايط افزايش دهد؟ يکي از کارشناسان روابط عمومي بانک ملي در پاسخ مي گويد: با شرايط جديد حتما خواسته هاي مردم مد نظر قرار مي گيرد. ولي تا کنون تصميم جديدي اتخاذ نشده است.

در مراجعه به مسئولان بانک ملت نيز "ذوالفقاري" مسئول واحد بازاريابي و امور مشتريان بانک ملت استان خراسان رضوي در اين باره مي گويد: براي تمام افرادي که از سال ۱۳۸۷ براي اعزام به حج عمره اقدام به سپرده گذاري در اين بانک کرده اند سود ۱۵ درصد در نظر گرفته شده است.

وي اضافه مي کند: البته اگر زائري پيش از ۵ سال اعزام شود و سپرده خود را بردارد بر حسب ماندگاري سپرده اش و قوانين مربوط به آن مدت، سود پرداخت مي شود.

وي تاکيد مي کند: پيش از اين سود مذکور بلوکه مي شد و سپرده گذار حق برداشت آن را نداشت ولي ۳ يا ۴ ماه است که تمام افرادي که ثبت نام کرد ه اند مي توانند با بررسي حساب کوتاه مدت خود ببينند که سود ۱۵ درصد هر ماه به حساب کوتاه مدتشان واريز مي شود.

از "ذوالفقاري" مي پرسم با توجه به افزايش نرخ سود سپرده ها آيا بانک ملت بنا ندارد اين نرخ را براي سپرده گذاران حج عمره افزايش دهد؟ وي پاسخ مي دهد: تا کنون هيچ تصميم جديدي براي سپرده هاي پيش از ۱۰/۱۱/۱۳۹۰ گرفته نشده است.

ولي يک کارشناس روابط عمومي بانک ملت در پاسخ اين سوال مي گويد: هرچند هنوز اجرايي نشده ولي قرار است سود بلند مدت بين ۱۷ تا ۱۸ درصد به اين سپرده ها تعلق گيرد که با ريخته شدن اين سود به حساب کوتاه مدت به آن نيز سودي معادل ۹ درصد تعلق مي گيرد که در مجموع حدود ۲۶ درصد مي شود.

وقتي از وي مي پرسم که اين موضوع تا چه حد معتبر است و کي اجرايي مي شود؟ مي گويد اين را بايد از مقام هاي بالاي بانک بپرسيد.

شايد براي اطمينان بيشتر بهتر باشد براي بستن حساب فردي که در سال ۱۳۸۷ در يکي از اين بانک ها براي تشرف به عمره به مبلغ ۵۰۰ هزار تومان حساب باز کرده به بانک بروم و شاهد محاسبه سود سپرده اش باشم.

به يکي از شعب بانک ملت مي رويم. کارمند بانک پس از محاسبه سود، مي گويد: اگر قصد بستن حسابتان را داريد تا اين لحظه حدود ۳۰۰ هزار تومان به شما سود تعلق مي گيرد.

وقتي از وي مي پرسيم: اين يعني چند درصد؟ پاسخ مي دهد: حدود ۱۹ درصد چون برايتان بلند مدت حساب مي شود.

ولي ما که زودتر از ۵ سال قصد بستن حساب را داريم؟ مي گويد: سپرده هاي حج ويژه حساب مي شود.

دور از چشم او به سراغ معاون شعبه مي رويم و پس از ذکر مبلغ سود سپرده، از وي درصد محاسبه شده را مي پرسيم. معاون شعبه مي گويد: سالانه ۱۵ درصد سود به سپرده شما تعلق گرفته که براي سود هر سال نيز اين مبلغ محاسبه مي شود.

. . . و نمايندگان مجلس

حال اين پرسش پيش مي آيد که آيا نمايندگان مجلس از اين گلايه هاي مردم و پاسخ هاي مسئولان بانکي مطلع اند و اگر هستند تا کنون چه کرده اند؟

مخبر کميسيون فرهنگي مجلس شوراي اسلامي در اين باره مي گويد: بحث اعلام نرخ سود سپرده هاي بانکي کاري کارشناسي است و نياز به بحث فراوان دارد.

"ستار هدايت خواه" اضافه مي کند: مجلس در مورد موضوعاتي که مربوط به مطالبه عمومي است ورود پيدا مي کند اما در اين باره چنان چه فردي شکايتي دارد مراجعه کند و ما به صورت موردي پي گيري خواهيم کرد.

به گفته وي، البته در صورت افزايش مراجعات و ابراز نارضايتي هاي سپرده گذاران اين موضوع را در مجلس پي گيري و از مراجع مرتبط توضيح مي خواهيم.

وقتي از "عباسعلي نورا" عضو کميسيون برنامه و بودجه نيز در اين باره مي پرسم مي گويد: ما به هيچ عنوان از اين قضايا باخبر نيستيم و تاکنون هيچ بحثي نيز در اين باره در کميسيون يا مجلس مطرح نشده است. بنابراين برنامه اي نيز نداريم.

چنين به نظر مي رسد که اساسا بحث پرداخت سود ۶ درصد به سپرده هاي حج عمره عملا منتفي است و بانک هاي عامل سود ۱۵ درصدي براي اين سپرده ها در نظر گرفته اند مگر آن که کسي پيش از ۵ سال اقدام به برداشتن سپرده اش کند. بهترين راه اثبات اين ادعا نيز سر زدن به حساب هاي کوتاه مدت و محاسبه درصد سود ريخته شده است. ولي با توجه به افزايش سود سپرده بانک ها توقع مردم مبني بر اصلاح اين نرخ اصولي و منطقي به نظر مي رسد.
چکيده گزارش

بعد از اعلام تغييرات نرخ سود سپرده‌ها در شبکه بانکي، داغ برخي از سپرده گذاران حج عمره تازه شد. زيرا طبق توافق شوراي هماهنگي مديران بانک‌هاي دولتي و کانون بانک‌هاي خصوصي نرخ سود روز شمار ۷ درصد و نرخ سود سپرده‌هاي ۵ ساله ۲۰ درصد تعيين شد. حال سپرده گذاران از مسئولان مي پرسند چرا با اين شرايط بايد به سپرده هاي آن ها که در نوع خود بلند مدت محسوب مي شود فقط ۶ تا ۱۰ يا حداکثر ۱۵ درصد سود پرداخت شود؟ هرچند بحث سود ۶ درصد به سپرده هاي حج عمره با ادعاهاي مسئولان بانکي عملا منتفي است و ظاهرا بانک هاي عامل سود ۱۵ درصدي براي اين سپرده ها در نظر گرفته اند ولي با توجه به افزايش سود سپرده بانک ها توقع مردم مبني بر اصلاح اين نرخ و متناسب کردن آن با نرخ هاي روز، اصولي و منطقي به نظر مي رسد زيرا سودي که بانک ها از قبل اين سپرده ها مي برند سر به افلاک مي گذارد.