«فرصت لبخند» براي لب‌هاي‌ شكسته

شكاف كام ‌و لب يا همان «لب شكري» اولين نقص چهره‌اي و چهارمين نقص مادرزادي در جهان است كه تقريبا از هر 600 نوزادي كه در جهان متولد مي‌شود يك نفر به اين عارضه مبتلاست.

به گزارش خبرنگار علمي خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، منشاء بروز اين عارضه عدم پيوند طرفين راست و چپ لب‌ها و سقف دهان نوزاد در ماه هاي آخر بارداري است. در برخي نوزادان اين قسمت ها به طور كامل به يكديگر متصل نمي‌شوند که در چنين مواردي كودك با قطع پيوند در لب بالايي متولد مي‌شود كه «شكاف لب» خوانده مي‌شود. نقص مادرزادي در كام نيز به عنوان «شكاف كام» ناميده مي‌شود و از آنجا كه رشد لب و كام دو عملكرد جداگانه هستند؛ لذا برخي كودكان مي‌توانند يك شكاف لب، يك شكاف كام يا انواعي از هر دو را داشته باشند.

در كشورهاي پيشرفته كودكاني كه با عارضه شكاف لب يا شكاف كام متولد مي‌شوند؛ بلافاصله يا مدت كوتاهي پس از تولد، تحت جراحي ترميمي قرار مي‌گيرند اما خانواده‌هاي بسياري خصوصا در کشورهاي جهان سوم نمي‌توانند هزينه هاي چنين جراحي ترميمي را تامين كنند و متاسفانه اين كودكان از همان سال هاي نخست زندگي علاوه بر رنج و ناراحتي ناشي از تغيير شکل صورت و مشكلات و اختلالات عديده‌ در سيستم شنوايي، تنفسي، بلع غذا و كاهش ايمني دستگاه گوارشي در برابر ويروس‌ها با بسياري از مشكلات رواني-اجتماعي از قبيل اضطراب اجتماعي، تنهايي، افسردگي و بيگانگي از همسالانشان نيز مواجه مي‌شوند و به اين ترتيب زندگي اين گروه از بيماران و خانواده هاي آنها به شکلي بسيار نامطلوب تحت تاثير قرار مي‌گيرد.

آگاهي از اين درد و رنج ها و انديشه ستودني كمك به كاهش درد و رنج بيماران مبتلا به عارضه «لب شكري» و تسهيل درمان آنها انگيزه‌اي براي دو دانشجوي جوان ايراني دانشگاه «تگزاس» شده كه با جلب ياري جمعي از متخصصان و اساتيد پزشكي در آمريكا موسسه خيريه‌اي را براي انجام جراحي‌هاي ترميمي كودكان متبلا و نيازمند راه اندازي کرده و فرصت لبخند را به اين لب‌هاي بيمار ارزاني كنند.

اعضاي داوطلب موسسه غيرانتفاعي «Chance To Smile» (فرصت لبخند) كه به همت «پريا اعتباري» و «مسعود سامان» با حمايت دانشكده‌هاي پزشكي و دندانپزشكي دانشگاه تگزاس و كمك‌هاي مردمي و پشتيباني برخي موسسات ديگر راه‌اندازي شده با سفر به نقاط مختلف جهان، جراحي‌هاي ترميمي را به صورت رايگان به افراد نيازمند ارائه مي‌كنند.

پريا اعتباري كه 24 سال دارد و از شش سالگي از ايران مهاجرت كرده و در حال حاضر دانشجوي سال پنجم دندانپزشكي دانشگاه علوم بهداشتي تگزاس است در گفت‌وگو با خبرنگار «علمي» خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) با اشاره به رنج‌ها و مشكلات عديده كودكان مبتلا به عارضه مادرزادي شكاف لب و كام اظهار داشت: به منظور رفع اين معضل و با هدف آگاهي هر چه بيشتر پزشكان، پرستاران و خانواده‌ها از اين مشكلات در كمتر از يك سال گذشته اقدام به تاسيس موسسه غيرانتفاعي Chance To Smile كرديم كه در آن از تيم‌هاي مختلف پزشكي شامل دندانپزشك اطفال، جراح فك و دهان، جراح گوش و حلق و بيني، جراح پلاستيك و جراح اطفال استفاده مي‌شود.

وي با اشاره به حضور داوطلبانه متخصصان مختلف در اين موسسه براي انجام سفرهاي خارجي گفت: نخستين سفر در سپتامبر 2006 به مكزيك و دومين سفر در مارس 2007 به نيكاراگوئه انجام شد كه به دليل عدم برنامه‌ريزي تعداد كمي از بيماران را معاينه كرديم و همه گونه درمان اعم از چرك گوش تا جراحي لوزه انجام شد كه بسيار موفقتر از سفر اول بود اما هماهنگي تمامي متخصصان براي سفرهاي دو هفته‌يي با مشكلات زيادي همراه است.

اعتباري در ادامه با بيان اين كه اين گروه از بيماران معمولا خجالتي هستند و خصوصا در سنين پايين به خاطر مشكلات زيبايي و بلع غذا به شدت از حضور در اجتماع پرهيز مي‌كنند، اظهار داشت: يكي از برنامه‌هاي موسسه اين است كه از طريق سايت خود اطلاعات عمومي و تخصصي پزشكي را درباره نحوه برخورد و غذا دادن به اين افراد را نيز ارائه كند تا زندگي اين بيماران را چه از نظر پزشكي و چه از روانشناسي ارتقاء دهيم.

مسعود سامان، ديگر دانشجوي ايراني بنيانگذار اين انجمن كه 25 سال دارد و نيز پس از اخذ مدرك كارشناسي خود در رشته علوم مغز و اعصاب، تحصيلات سال ششم پزشكي را در دانشگاه تگزاس پشت سر مي‌گذرد در خصوص علت ابتلاء برخي از نوزادان به اين عارضه به ايسنا گفت: علت عمده ابتلاء به اين بيماري سطح پايين تحصيلات و مسايلي نظير استعمال دخانيات، كمبود اسيد فوليك و ويتامين‌هاي مورد نياز بدن در دوره بارداري مادر است كه مشكلات مالي اين خانواده‌ها نيز به تمايل كمتر براي انجام جراحي‌هاي ترميمي و زيبايي منجر مي‌شود.

وي با اشاره به شيوع بالاي اين بيماري در كشورهاي مختلف جهان اظهار كرد: بر اساس آمارها به طور متوسط يك ششصدم مواليد به اين عارضه دچار مي‌شوند كه در آسيا بيشترين و در آفريقا كمترين ميزان حضور دارند و همچنين اين رقم در ميان سرخپوستان آمريكايي به يك سيصدم رسيده و در ايران يك پانصدم است.

سامان در خصوص نحوه درمان اين نوزادان گفت: جراحي‌هاي ترميمي ممكن است از سه تا 12 جراحي براي هر فرد باشد كه به طور متوسط هر بيمار بايد تحت پنج يا شش جراحي قرار بگيرد كه هزينه آنها در آمريكا حدود 40 تا 50 هزار دلار و در ساير كشورها - بدون هزينه‌هاي بيمارستاني - 300 دلار است و انجام كامل جراحي‌ها بالغ بر يكهزار تا هزار و 500 دلار هزينه دربر دارد كه البته در سفرهاي خارجي موسسه تمامي جراحي‌ها انجام نمي‌شود.

وي در خصوص مراحل مختلف جراحي‌هاي اين بيماران اظهار كرد: مراحل مختلف جراحي شامل جراحي مجاري شنوايي و تغيير آن از حالت افقي به عمومي، جراحي مجاري تنفسي و خروج لوزه‌ها، جراحي بستن سقف دهان به كمك اين وسيله ابداعي يا پيوند استخوان از ساير قسمت‌هاي بدن نوزاد، جراحي لب و بسته شدن آن، جراحي بيني و زيبايي و در نهايت رسيدگي به دندان‌ها و ارتودنسي در دو مرحله ( كوچك شدن فك بالا در سنين 4 تا 5 سالگي و صاف شدن دندان‌ها در سنين 14 تا 15 سالگي ) مي‌باشد اما ذكر اين نكته ضروري است كه درمان اين بيماران هر چه زودتر انجام شود، تعداد جراحي‌ها، كمتر و نتايج سودمندتري حاصل مي‌شود.

اعتباري كه تحصيلات كارشناسي خود را در رشته علوم مغز و اعصاب در دانشگاه دالاس گذرانده و اخيرا با ارائه مقاله‌اي رتبه سوم بيست و پنجمين دوره كنفرانس آكادمي دندانپزشكي آمريكا را كسب كرده است، درباره تحقيقات خود در اين زمينه خاطر نشان كرد: كسب جايزه سوم اين كنفرانس مربوط به ارائه مقاله‌اي با عنوان « كاربرد وسيله قالب‌گيري لثه قبل از جراحي در درمان نوزادان مبتلا به لب شكري و شكاف سقف دهان» بود كه با هدف آشنايي پزشكان و دندانپزشكان با جديدترين متد و وسايل ارتوپدي براي نزديك سازي استخوان‌هاي سق دهان پيش از عمل جراحي ترميمي شكاف سق در بيست و پنجمين دوره كنفرانس آكادمي دندانپزشكي آمريكا ارائه شد.

وي تصريح كرد: طي 10 سال گذشته ابزاري جهت نزديك كردن استخوان‌هاي سقف دهان و قابل استفاده در دوران تولد نوزاد تا سه ماهگي ساخته شده كه در صورت آگاهي پزشك جراح از وجود اين وسيله ارتوپدي مي‌توان نوزاد را به دندانپزشك معرفي كرد و از اين وسيله در اروپا بيشتر استفاده مي‌شود و بهره‌مندي از آن در نوزادان امكان بهبود را سريعتر و جراحي‌هاي كمتري را مي‌طلبد.

وي در تشريح نحوه استفاده از اين وسيله گفت: اين وسيله پلاستيكي در دو طرف سقف دهان قرار گرفته و ميله‌اي از دهان خارج و وارد بيني مي‌شود كه به صاف نگهداشتن استخوان ستون بيني براي مواجهه كمتر با مشكلات زيبايي مي‌انجامد.

دانشجويان ايراني پايه‌گذار موسسه «Chance To Smile» در پايان با ابراز علاقمندي شديد به برقراري ارتباط با پزشكان و دندانپزشكان ايراني و كمك به بهبود مبتلايان به عارضه لب شكري در كشور تاكيد كردند كه طرح ارائه خدمات به بيماران ايراني و افزايش دوره‌هاي سفر ــ به دليل مسافت طولاني ايران و آمريكا ــ و نيز ارائه اطلاعات وب سايت به زبان فارسي را در ميزگرد ماه جاري موسسه مطرح كرده و تلاش خواهند كرد امكانات اين امر را تا سال آينده فراهم كنند.