تولید داروي ضد سکته از خیار در ایران

به گزارش ايسنا، داروي tPA در حال حاضر بهترين داروي درمان و نيز پيشگيري سكته قلبي محسوب مي‌شود كه به علت قيمت فوق العاده بالا، استفاده عمومي آن امكان‌پذير نيست و تلاش‌هايي براي توليد اين دارو از طريق انتقال ژن آن به گونه هاي گياهي و جانوري در كشور در حال انجام است كه نمونه شاخصي از آن موفقيت محققان پژوهشگاه رويان در انتقال ژن مربوط به اين پروتيين به دام جهت توليد و استخراج tPA از شير دام‌هاي تراريخته است.


ميشانه عسگري، کارشناس ارشد اصلاح نباتات و بيوتكنولوژي و مجری این طرح پژوهشی گفت: امروزه کشاورزي مولکولي پتانسيل بالايي در توليد نامحدود واکسن ها، آنتي باديها، پروتئين هاي دارويي، عامل‌های رشد و آنزيمها دارد. فعال‌کننده پلاسمينوژن بافتی (tPA)، سرين پروتئازی است که نقش مهمي در سيستم فيبرينوليتيک و انحلال لخته‌هاي فيبرين در انسان دارد و به طور عمده در کبد و جداره رگ‌های خونی سنتز مي‌شود.

وی افزود: در بين سيستم هاي موجود انتقال ژن، انتقال توسط اگروباکتريوم به عنوان يک روش مناسب براي الحاق پايدار ژن ها به ژنوم گياه به شمار مي رود. این در حالی است که انتقال ژن توسط اگروباکتریوم هنوز در برخی گونه‌های گیاهی سرسخت از جمله خیار با مشکل مواجه است.

عسگری در ادامه به خیار به عنوان یکی از مهمترین محصولات صیفی جهان که در بین سبزی‌های مهم، مقام چهارم را دارا است اشاره کرد و گفت: در این مطالعه، ابتدا به منظور بررسی باززایی مناسب گیاه خیار واریته اصفهان، از شش تیمار هورمونی استفاده شد. سپس، ژن tPA انسانی که تحت پیشبرنده CaMV 35S توسط گروه بیوتکنولوژی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس در پلاسمید pBI121 کلون شده بود به اگروباکتریوم سویه LBA4404 منتقل گردید و به وسیله Colony PCR با آغازگرهای اختصاصی تأیید شد.

به منظور انتقال ژن tPA، ریزنمونه‌های خیار، توسط اگروباکتریوم LBA4404 حاوی سازه pBI121-tPA تلقیح شده و پس از هم‌کشتی، به محیط گزینشگر شامل آنتی‌بیوتیک‌های کانامایسین و سفوتاکسیم منتقل شدند. گیاهان باززا شده بر روی محیط گزینشگر، پس از تولید نوساقه به ترتیب به محیط ریشه‌زایی و کوکوپیت منتقل شدند.

وی ادامه داد: بررسی این گیاهان در سه سطح DNA، RNA و پروتئین انجام پذیرفت. تراریخته بودن گیاهان حاصل، توسط آغازگرهای اختصاصی و با کمک واکنش PCR مورد تأیید قرار گرفت. به منظور بررسی بیان ژن tPA در گیاهان تراریخته، RNA استخراج و آزمون RT-PCR رونویسی ژن tPA را در آن‌ها تأیید کرد. به منظور بررسی تولید پروتئین tPA نوترکیب، پس از استخراج پروتئین از برگ، از آزمون‌های Dot-blot و SDS-PAGE استفاده و حضور پروتئین tPA در گیاهان تأیید شد. برای سنجش میزان پروتئین tPA نوترکیب در گیاهان خیار تراریخته، از آزمون ELISA استفاده شد.

گفتنی است این پژوهش با راهنمایی دكتر مختار جلالي و با مشاوره دكتر احمد معيني از اعضاي هیات علمی دانشگاه تربيت مدرس انجام شده است