مشکل کندی سرعت اینترنت از کجاست؟

اعلام نتایج سرشماری نفوس و مسکن که در سال نود صورت گرفت در برخی موارد ابهاماتی داشت از جمله این ابهامات آمار رشد ضریب نفوذ اینترنت در کشور است که بنا به گزارش 7/14 اعلام شده است. درباره این مسئله با محمد سلیمانی وزیر ارتباطات، اطلاعات و فن‌آوری دولت نهم و نماینده مردم تهران در مجلس نهم به گفت وگو نشستیم که در ادامه شما را به مطالعه مشروح این مصاحبه دعوت می‌کنیم.

س: تفاوت آمار ارائه شده در مورد تعداد کاربران اینترنت و ضریب نفوذ اینترنت از سوی مسئولین و واقعیت های موجود در جامعه از کجا ناشی می شود؟

آمار بستگی به سوالی دارد که پرسیده می شود. باید استانداردها برای سنجش تعداد کاربران اینترنت به کار برده شود. سازمانها و نهادهای مختلف از جمله سازمان ملل،‌ITO ، اتحادیه جهانی مخابرات چنین آمارهایی ارائه می دهند که باید از تعاریف به کار گرفته شده توسط این سازمانها استفاده شود. اگر از این استانداردها استفاده شود نتیجه می تواند به واقعیت نزدیک تر باشد.

س: ضریب نفوذ اینترنت در کشور در سالهای گذشته را چگونه ارزیابی می کنید؟

در شهرها جوانان زیر 30 سال غالبا از اینترنت استفاده می کنند. بسیاری از خدمات دستگاههای اجرایی نیز امروزه از طریق اینترنت و شبکه های اطلاع رسانی انجام می شود و بیشتر مردم به نوعی مجبور هستند برای انجام کارهای خود از اینترنت استفاده کنند. بیش از 4 میلیون دانشجو در کشور وجود دارد و همه آنها به نوعی از اینترنت استفاده می کنند و بعید به نظر می رسد دانشجویی در این دوره با اینترنت آشنایی نداشته باشد. چرا که باید برای دسترسی به منابع علمی از اینترنت استفاده کنند. در مورد روستاها نیز باید گفت که در حدود 10 هزار روستا در کشور دارای دفاتر ICT هستند که در این دفاتر سرویس و خدمات اینترنتی ارائه می شود که از این طریق بسیاری از ساکنان روستاها جزو کاربران اینترنت هستند.

س: سال هاست که بحث کریدور فیبر نوری ترکیه به امارات مطرح شده اما هنوز حل نشده است.

برای ترانزیت باید در داخل کشور سرمایه گذاری هایی انجام شود و در کشورهای همسایه نیز سرمایه گذاری هایی شود. اما قوانین دولت و مجلس محدودیت هایی در اینگونه سرمایه گذاری ها ایجاد کرده و می گویند که باید بخش خصوصی این کار را انجام دهد. بخش خصوصی نیز نمی تواند سرمایه گذاری یک جانبه انجام دهد و باید همزمان همه کارها به پیش برود. باید محدودیت ها برداشته شود و دولت این کار ترانزیتی را انجام دهد و سپس مانند مخابرات به بخش خصوصی واگذار شود. بحث های گوناگونی در این زمینه وجود دارد و شرکتهای خصوصی به تنهایی قادر به حل مشکلات نیستند. باید به این سمت حرکت کنیم و به زودی امکان این کار فراهم خواهد شد.

س: بر اساس گزارش ها تا پایان سال 84 اکثر زیرساختها در کشور فراهم شده است و باید پرسید این تعلل که  خسارت های هنگفتی به کشور وارد کرده است، ‌از کجا ناشی می شود؟

اینگونه نیست. در پایان دولت هشتم گردهمایی‌ای انجام شد و اعلام کردند که در حدود 60 هزار کیلومتر فیبر نوری در کشور اجرا شده است. در پایان وزارت بنده در دولت نهم با ادامه روند گذشته طول فیبر نوری کشور به حدود 130هزار کیلومتر رسید و شبکه شهرها و روستاها گسترش یاقت. در حال حاضر بیشتر از 150 هزار کیلومتر فیبر نوری در کشور وجود دارد  که زیرساخت خوب و قابل قبولی است و حتی صدا و سیما نیز می تواند از این امکان استفاده کند.

س: کارشناسان آن زمان بحث قیمت گذاری STM1 ورودی و خروجی به کشور را مبنایی می دانستند که روس ها و ترکها وارد مذاکره با ایران نمی شوند.

عوارض عبوری را تمام کشورها می گیرند. اقداماتی در آن زمان انجام شد از جمله اینکه با فیبر نوری به تمام همسایگان وصل شدیم و تنها پاکستان ماند که باید زیرساختهای لازم را در کشور خود فراهم می کرد.  قیمت STM1‌ گران است و اگر بخواهیم از ماهواره بگیریم دو تا سه برابر خواهد شد و در مورد زیرساختهای زمینی اینگونه است که باید در کابل های دریایی شریک شویم و سرمایه گذاری کنیم. ما در اینگونه کارها سرمایه گذاری نکرده ایم و دولت نیز از سرمایه گذاری در این کارها ممنوع بود و در یکی دو سال گذشته بود که مجلس اجازه این کار را به شرکت زیرساخت داد .

س: سرعت اینترنت در کشور پایین است و قطعی زیاد دارد اما در کشورهای دیگر هم سرعت به مراتب بالاتر و ارزانتر است. آیا مسائل امنیتی نقشی در این مورد دارد؟

ارزانی اینترنت در بیشتر کشورها مربوط به وجود شبکه داخلی در این کشورهاست. در مورد سرعت اینترنت نیز شرکت مخابرات باید سرمایه گذاری بیشتری انجام دهد. مشکلاتی وجود دارد که دست به دست هم داده است. کشور ما حداقل باید 15 میلیون ADSL داشته باشد و خانواده ها نیز خواستار این هستند اما اگر بگویید باید ماهی 30 هزار تومان بدهند کسی سراغ ADSL‌ نخواهد رفت. تنها دهک دهم می تواند چنین هزینه ای را بپردازد. اما اگر 15 هزار ADSL وجود داشته باشد شرکت ارائه دهنده خدمات می تواند قیمت را به کمتر از 5 هزار تومان در ماه برساند. کسی که می خواهد از این راه درآمد داشته باشد ابتدا باید سرمایه گذاری های لازم را انجام داده و زیرساخت ها را ایجاد کند. این کار سرمایه گذارهای بزرگ می خواهد و شرکتهایی که می خواهند با سرمایه 10 میلیارد تومانی مشکل اینرنت پرسرعت کشور را حل کند به هیچ عنوان نخواهد توانست این کار را انجام دهد.

س: آیا افزایش سرعت اینترنت در حیطه وظایف حاکمیت قرار نمی گیرد؟

ما در گام اول مانده ایم. به عنوان مثال در حال حاضر اینترنت باسرعت 128 kb ارائه می دهند اما آن را بین 20 نفر تقسیم می کنند در حالی که اگر با همان قیمت واقعا این 128 kb اختصاصی باشد و تقسیم نشود متقاضیان استفاده از اینترنت به مراتب افزایش خواهد یافت. در شبکه های مخابراتی اساس تعداد مشتری است و هر چه مشتری بالاتر برود می توان قیمت را پایین تر آورد چرا که هزینه سرمایه گذاری اولیه و نگهداری سرشکن می شود. شبکه ای که 10میلیون مشترک داشته باشد می تواند سرویس لازم را با هزینه کم به مردم ارائه کند. شرکت های خصوصی موجود این توانایی را ندارند اما شرکت مخابرات دارد و اگر اجازه داده شود می تواند این کار را انجام دهد. راهکار آن این است که اجازه داده شود چند سرمایه گذار کلان 700 میلیارد تومان هزینه کند و در مقابل هم خودشان نفع می برند و هم مردم.